احکام لباسهایی که پوشیدن آن برای مرد و زن حرام است

۱ـ لباس شهرت.
▪ مسئله: پوشیدن لباس شهرت چه برای مرد و چه برای زن بنابر احتیاط واجب جایز نیست. اگر چه به خاطر جنس لباس یا دوخت و طرح آن و یا رنگ، یا نحوه پوشیدن آن و یا ممزوجی از هر یك باشد.
امام، اراكی، فاضل و مكارم: عروه، (شرائط لباس مصلی)، مسئله ۴۲.
خامنه ای: استفتاء.
فاضل: توضیح المسائل، مسئله ۸۵۶.
مكارم: توضیح المسائل، مسئله ۷۷۰.
بهجت، تبریزی، سیستانی و گلپایگانی:(۴۴).
▪سؤال: مراد از لباس شهرت چیست.
جواب اول: لباسی كه پارچه یا رنگ یا دوخت آن و یا نحوه پوشیدن آن برای كسیكه می خواهد آن را بپوشد معمول نیست.
امام و فاضل: عروه، (شرائط لباس مصلی)، مسئله ۴۲.
امام: توضیح المسائل، مسئله ۸۴۵.
بهجت: توضیح المسائل، مسئله ۷۱۱.
فاضل: توضیح المسائل، مسئله ۸۵۶.
جواب دوم: لباسی كه بواسطه داشتن خصوصیتی جالب توجه عموم و انگشت نما باشد.
امام: استفتاء از كتاب احكام بانوان، ص‏۳۶.
اراكی، تبریزی، خامنه ای، سیستانی، گلپایگانی و مكارم:(۴۵).
درنتیجه: اولاً: هر چیزی كه تلبس و پوشیدن به آن صدق كند می تواند شامل این حكم باشد، لذا لباسهایی نظیر كفش، كلاه، پیراهن، دامن، روسری، مقنعه، جوراب، شلوار، مانتو و... اگر به نحوی باشند كه به آنها صدق لباس شهرت بشود شامل این حكم هستند.
ثانیاً: شهرت به خاطر هر چیزی باشد فرق نمی كند چه به جهت جنس لباس باشد یا رنگ آن باشد مثل لباسهایی كه رنگهای بسیار تند و زننده دارند و یا به خاطر مدل آن باشد مانند لباسهایی كه معروف به پانكی هستند و یا به خاطر نحوه پوشیدن آن باشد.
۲ـ لباس مختص.
▪ مسئله: پوشیدن لباس مختص به مردان برای زنان و پوشیدن لباس مختص به زنان برای مردان بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
امام و فاضل: عروه، (شرائط لباس مصلی)، مسئله ۴۲.
امام: توضیح المسائل، مسئله ۸۴۶.
اراكی، بهجت، خامنه ای، سیستانی، گلپایگانی و مكارم:(۴۶).
▪ مسئله: مراد از لباس مختص مردان لباسی است كه معمولاً فقط مردان آن را می پوشند و لباس مختص به زنان لباسی است كه معمولاً زنها آن را می پوشند.
امام، اراكی، بهجت، خامنه ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مكارم: استفتاء.
▪ مسئله: مراد از لباس مختص هر چیزی است كه بدان لباس صدق كند خواه بعد از پوشیدن دیده بشود مانند چادر، دامن، مقنعه و یا جوراب ساقه بلند برای مردان و یا كت و شلوار، كفش مردانه و... برای خانمها و خواه بعد از پوشیدن دیده نشود مانند لباس زیر مردانه برای خانمها و یا لباس زیر زنانه برای مردان.
امام و فاضل: استفتاء.
مكارم:(۴۷).
▪ سؤال: اینكه فرموده اند بنابر احتیاط واجب مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه نپوشد در این رابطه سؤالات زیر مطرح است:.
الف) آیا این پوشیدن در اجتماع مطرح است یا اگر در جای خلوت هم باشد اشكال دارد.
ب) بر فرض اشكال آیا پوشیدن دمپاییهای مخصوص خانمها در منزل برای مردان اشكال دارد.
جواب الف) فرقی بین اجتماع و خلوت نیست.
جواب ب) اگر لباس مختص حساب شود جایز نیست علی الاحوط (احتیاط واجب).
امام: استفتاء از كتاب احكام بانوان، ص‏۳۶.
اراكی و فاضل: استفتاء.
بهجت، خامنه ای، سیستانی، گلپایگانی و مكارم:(۴۸).
▪ مسئله: پوشیدن لباس مختص بنابر احتیاط واجب حرام است چه در خلوت باشد وكسی انسان را نبیند و چه دراجتماع باشد و در این صورت بیننده مرد باشد یا زن، محرم باشد یا نامحرم، فرقی در حرمت ندارد.
امام: با استفاده از كتاب احكام بانوان، ص‏۳۶.
اراكی: استفتاء.
بهجت، خامنه ای، سیستانی و گلپایگانی:(۴۹).
▪ مسئله: پوشیدن لباسهای مشترك یعنی لباسهایی كه عرفاً هم مرد آن را می پوشد و هم زن (مانند شلوار و یا بعضی از پیراهنها و...) برای هر یك از مرد و زن اشكالی ندارد.
امام، بهجت، تبریزی، خامنه ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مكارم: استفتاء.
توجه: نام زنانه و یامردانه بودن لباسی آن را لباس مختص نمی كند بلكه استعمال آن فقط توسط مردان یا فقط توسط زنان آن را لباس مختص می كند. بطور مثال پوشیدن دمپاییهایی كه در منزل عرفاً هم مردان از آن استفاده می كنند و هم زنان ،برای هر یك از آنها اشكالی ندارد اگر چه نام آن دمپایی زنانه یا مردانه باشد. بله اگر دمپایی از نوعی است كه عرفاً فقط زنان آن را می پوشند (مانند دمپایی كه در فرض سؤال قبل مورد نظر است) استفاده از آن برای مردان حتی برای یك لحظه و یا آوردن چیزی از مثلاً آشپزخانه جایز نیست.
▪ مسئله: پوشیدن لباس مختص دیگری به هر منظوری باشد جایز نیست بنابر احتیاط واجب خواه برای پرو باشد یا بازی كردن درتئاتر و سینما و یا خودنمایی كردن و یا... هر چیز دیگر.
امام و فاضل: استفتاء.
اراكی، بهجت، خامنه ای، سیستانی و گلپایگانی:(۵۰).
.(۵۱).
۳ـ لباس مهیّج.
▪ مسئله: پوشیدن هرگونه لباسی كه عرفاً مهیج است و جلب توجه نامحرم می كند حرام است چه برای زن و چه برای مرد.
امام: با استفاده از استفتاء از كتاب احكام بانوان، ص‏۳۷.
اراكی، بهجت، خامنه ای، سیستانی و گلپایگانی: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج‏۲ سؤال ۱۰۶۷.
مكارم:(۵۲).
▪ مسئله: مهیج بودن لباس خواه به خاطر رنگ آن باشد یا مدل آن یا جنس لباس و یا هر چیز دیگر باشد، لذا گاهی ممكن است. روسری، مانتو، و مقنعه یا كفش خانمی بگونه ای باشد كه جلب نظر نامحرم كند و مهیج باشد كه در این صورت پوشیدن آن جایز نیست.
امام، اراكی، بهجت، خامنه ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مكارم: با استفاده از مدارك مسئله قبل.
توضیح: مراد تهییج نوعی است نه فردی، یعنی لباس كه عرفاً مهیج باشد پوشیدن آن جایز نیست اگر چه یك یا چند نفر تهییج نشوند.(۵۳).
در نتیجه: لباسهایی مانند برخی دستكشهای توری، چادر یا روسری نازك توری یا آویختن چیزهایی مانند گل، گل سینه و یا برخی زینت آلات مانند زری دوزی، توری دوزی به روسری و یا چادر و یا مانتو و...، گذاشتن دگمه در محلهایی خاص از لباس، باز گذاشتن دگمه هایی از لباس اگر چه زیر آن پوشش باشد و... همه این گونه لباسها اگر مهیج باشد و جلب نظر كند حرام است و باید از پوشیدن آن اجتناب نمود.
۴ـ لباس غصبی.
▪ مسئله: پوشیدن لباس غصبی جایز نیست و شرعاً حرام است و نماز در آن نیز باطل است.
امام، اراكی و گلپایگانی: عروه، (شرائط لباس مصلی) شرط دوم.
امام: توضیح المسائل، مسئله ۸۱۵.
اراكی: توضیح المسائل، مسئله ۸۰۹.
بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله ۶۸۶ و استفتاء.
تبریزی: توضیح المسائل، مسئله ۸۲۳.
خامنه ای: استفتاء.
سیستانی: منهاج الصالحین، (صلاهٔ)، مسئله ۵۲۱.
فاضل و مكارم:(۵۴).
▪ مسئله: اگر لباسی از پول غصبی نیز تهیه شده باشد حكم لباس غصبی را دارد و پوشیدن آن جایز نیست.
امام، اراكی، بهجت، فاضل، گلپایگانی و مكارم: عروه، (شرائط لبا س مصلی)، با استفاده از شرط دوم.
سیستانی: منهاج الصالحین، (صلاهٔ)، مسئله ۵۲۱.
▪ مسئله: اگر بخشی از لباس غصبی باشد پوشیدن آن جایز نیست حتی اگر یك نخ یا دگمه یا زیپ یا آستر آن باشد.
امام، اراكی، فاضل، گلپایگانی و مكارم: عروه (شرائط لباس مصلی)، با استفاده از شرط دوم.
بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله ۶۸۸.
سیستانی: منهاج الصالحین، (صلاهٔ)، مسئله ۵۲۱.
▪ مسئله: كسانی كه خمس بدهكار هستند هر لباسی را كه باعین پول خمس نداده بخرند غصبی است و پوشیدن آن جایز نیست و نماز در آن نیز باطل است. مگر آنكه از حاكم شرع یا نماینده او اجازه گرفته باشند.
امام، اراكی، فاضل، گلپایگانی و مكارم: عروه، (شرائط لباس مصلی)، مسئله ۹.
بهجت: توضیح المسائل، مسئله ۶۹۱.
تبریزی: توضیح المسائل، مسئله ۸۲۸.
سیستانی: منهاج الصالحین، (صلاهٔ)، مسئله ۵۲۱.
۵ـ لباس مختص كفار.
▪ مسئله: پوشیدن لباسهایی كه فقط كفار از آنها استفاده می كنند حرام است.
امام، فاضل و گلپایگانی: استفتاء.
اراكی، بهجت، خامنه ای و سیستانی:(۵۵).
در نتیجه پوشیدن لباسهایی كه معروف به پانكی اند یا لباس كشیشان و راهبها و یا لباس مخصوص هندوها و یا برخی قبائل از كفار و...همگی برای یك مسلمان چه مرد و چه زن جایز نیست.
▪ مسئله: پوشیدن لباسی كه مشترك بین مسلمانان و كفار است اشكال ندارد.
امام، بهجت، تبریزی، خامنه ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مكارم: استفتاء.(۵۶).

۴۴. فاضل: ستر عورتین از طفل ممیز واجب است، اما غیر عورتین در صورتیكه موجب مفسده و شهوت انگیز نباشد ظاهراً واجب نیست. استفتاء.
مكارم: بنابر احتیاط مستحب زن باید بدن و موی خود را از پسر نابالغ كه خوب و بد را می فهمد و به حدی رسیده كه مورد نظر شهوانی است (ممیز باشد) مستور دارد. ولی پوشانیدن دست و صورت لازم نیست. توضیح المسائل، مسئله ۲۰۸۲.
۴۵. بهجت و گلپایگانی: بلكه پوشیدن لباس شهرت حرام است.
بهجت: توضیح المسائل، مسئله ۷۱۱.
گلپایگانی: توضیح المسائل، مسئله ۸۵۳ و عروه، (شرائط لباس مصلی)، مسئله‏۴۲.
تبریزی و سیستانی: در صورتی كه موجب هتك حرمت و خواری باشد پوشیدنش حرام است.
تبریزی و سیستانی: توضیح المسائل، مسئله ۸۵۳.
۴۶. اراكی: لباسی كه زیّ شخص نباشد. استفتاء.
توضیح: این تعریف از لباس شهرت همان تعریف اول حضرت امام(رض) می باشد و مراد از آن این است كه انسان لباسی را كه برای او غیر معمول است بپوشد لذا اگر انسان بزرگی لباسی با مدل بچه گانه بپوشد و یا كسی لباسی بپوشد كه بطور معمول در شان او نیست آن را لباس شهرت گویند. بنابراین پوشیدن چادر در كشورهای خارج و یا پوشیدن لباسهای محلی در محلی دیگر اگر چه ممكن است موجب جلب توجه شود لكن اگر این لباس در شأن فرد باشد پوشیدن آن اشكال ندارد.
تبریزی و سیستانی: لباس شهرت لباسی است كه، پارچه یا رنگ یا دوخت آن برای كسی كه می خواهد آن را بپوشد معمول نیست، در صورتی كه موجب هتك حرمت و خواری او باشد.
تبریزی و سیستانی: توضیح المسائل، مسئله ۸۵۳.
خامنه ای: لباس شهرت لباسی است كه پوشیدن آن برای شخص، بخاطر رنگ یا كیفیت دوخت یا مندرس بودن آن و علل دیگر مناسب نیست، بطوری كه اگر آن را در برابر مردم بپوشد توجه آنان را به خود جلب نموده و انگشت نما می شود. اجوبهٔ الاستفتائات، ج‏۲، سؤال ۲۸۲.
گلپایگانی:به لباسی كه پارچه یا رنگ یا دوخت آن برای كسیكه می خواهد آن را بپوشد معمول نیست و موجب توهین یا شهرت اومی شود لباس شهرت گویند. توضیح المسائل، مسئله ۸۵۳.
مكارم: منظور از لباس شهرت لباسی است كه جنبه ریاكاری دارد و می خواهد بوسیله آن مثلاً به زهد و ترك دنیا مشهور شود، خواه از جهت پارچه یا رنگ یا دوخت آن باشد. اما اگر واقعاً قصدش ساده پوشی است و جنبه ریاكاری ندارد نه تنها پوشیدن آن جایز است بلكه عملی است شایسته. توضیح المسائل، مسئله ۷۷۰ و عروه، (شرائط لباس مصلی)، مسئله ۴۲.
۴۷. اراكی: پوشیدن لباس مختص زنانه برای مردان و بالعكس محل اشكال است. توضیح المسائل، ص‏۵۹۹.
بهجت: اگر لباس مختص زن را مرد بپوشد و یا لباس مختص مرد را زن بپوشد در صورتی كه لباس شهرت بدان صدق كند حرام است والا بنابر احتیاط واجب باید از پوشیدن آن خودداری كرد. توضیح المسائل، مسئله ۷۱۱.
خامنه ای: تا زمانی كه آن را به عنوان لباس برای خود انتخاب نكرده باشند، اشكال ندارد. استفتاء.
سیستانی: اگر مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه بپوشد، در صورتی كه زیّ خود قرار دهد و خود را به هیئت یكدیگر درآورند بنابر احتیاط واجب حرام است. توضیح المسائل، مسئله ۸۵۴.
گلپایگانی: پوشیدن لباس مخصوص مردان برای خانمها و پوشیدن لباس مخصوص خانمها برای آقایان حرام است.
مجمع المسائل، مسئله ۴۴، ص‏۵۳۷.
مكارم: پوشیدن لباس مختص زنان برای مرد و پوشیدن لباس مختص مردان برای خانمها اشكالی ندارد مگر آنكه مستلزم حرامی باشد كه از آن جهت پوشیدن آن جایز نیست. اگر چه بنابر احتیاط مستحب بهتر است در هر صورت مردان و زنان لباس مختص یكدیگر را نپوشند. عروه، (شرائط لباس مصلی)، مسئله ۴۲ و توضیح المسائل، مسئله ۷۷۲.
۴۸. مكارم: پوشیدن لباسهای مختص دیگری كه پس از پوشیدن دیده نمی شوند (مانند لباسهای زیر) اشكال ندارد. استفتاء.
۴۹. بهجت: در خلوت حرمت آن محل تأمل است. استفتاء.
خامنه ای: جواب الف) فرقی بین اجتماع و خلوت نیست.
ب) اشكال ندارد. استفتاء.
سیستانی: الف) چنانچه زن یا مرد خود را به هیئت یكدیگر درآورند بنابر احتیاط واجب جایز نیست حتی اگر در خلوت باشد.
ب) صرف پوشیدن دمپائی اشكال ندارد. استفتاء.
گلپایگانی: جواب الف) در خلوت حرمت آن معلوم نیست.
جواب ب) اشكالی ندارد. استفتاء.
مكارم: جواب الف) در خلوت پوشیدن لباس مختص دیگری اشكال ندارد.
استفتاء.
۵۰. بهجت: در خلوت حرمت آن محل تأمل است. استفتاء.
خامنه ای: در صورتی كه هر یك از مرد و زن لباس دیگری را برای خود لباس قرار دهد، بنابر احتیاط واجب جایز نیست و در این مسئله فرقی بین اجتماع و خلوت نیست. استفتاء.
سیستانی: چنانچه زن یا مرد خود را به هیئت یكدیگر درآورند بنابر احتیاط واجب جایز نیست و در این مسئله هیچ فرقی بین موارد فوق نمی باشد. استفتاء.
گلپایگانی: در صورتی كه بیننده نباشد حرمت آن معلوم نیست. استفتاء.
۵۱. اراكی:پوشیدن زن، لباس مختص مرد را، محل اشكال است. استفتاء.
بهجت: پوشیدن لباس مخصوص زنان برای مرد و همچنین لباس مخصوص مردان برای زن، حرام است، ولی حرام بودن تا موقعی كه داخل در لباس شهرت نباشد مورد تأمل است. توضیح المسائل، مسئله ۷۱۱ و استفتاء.
خامنه ای: در تئاتر و سینما اگر سبب فساد نگردد، بعید نیست كه جایز باشد. استفتاء.
سیستانی: به هر منظوری زن یا مرد خود را به هیئت دیگری درآورند بنابر احتیاط واجب جایز نیست. استفتاء.
گلپایگانی: سؤال: هرگاه زن در تئاتر و نمایش نقش مرد را ایفا می كند و لباس مرد را بپوشد و در حضور زنان نمایش را اجرا كند جایز است.
جواب: اگر نامحرم آنها را نبیند اشكال ندارد. استفتاء.
۵۲. ۱۶۲. سؤال: آیا مردان می توانند از زینت آلات زنان مانند حلقه، ساعت، النگو، كمربند، گردنبند و... استفاده كنند با توجه به اینكه پوشیدن لباس زنانه برای مردان جایز نیست.
اراكی: از پوشیدن هر چیزیكه خلاف شأن او باشد اجتناب كند. استفتاء.
بهجت: تزیین هر یك از زن و مرد به زینت دیگری حرام است. توضیح المسائل، مسئله ۷۱۱.
خامنه ای: اگر از جنس طلا باشد و یا از چیزهایی باشد كه استفاده از آنها مخصوص زنان است، استفاده كردن از آنها برای مردان جایز نیست. استفتاء.
سیستانی: اگر از طلای زرد باشد حرام است و اگر طلا نباشد بنابر احتیاط واجب جایز نیست. استفتاء.
فاضل: اگر تشبه زن به مرد یا مرد به زن محسوب شود جایز نیست.
جامع المسائل، ج‏۲، سؤال.
گلپایگانی: استفاده از زینت آلات و لباس مخصوص زنان برای مردان جایز نیست. استفتاء.
۱۶۳. سؤال: كوتاه كردن زن موی خود را بطوری كه شبیه مرد شود و یا بلند گذاشتن مو برای مرد بطوری كه شبیه زن شود، حكمش چیست.
بهجت: كوتاه كردن مو اشكالی ندارد. استفتاء.
فاضل: اگر تشبه زن به مرد یا مرد به زن محسوب شود، جایز نیست. جامع المسائل، ج‏۲، سؤال ۱۰۷۱.
۵۳. مكارم: پوشیدن لباسی كه مایه هتك و بی آبرویی انسان یا منشأ فساد می شود اشكال دارد. توضیح المسائل، مسئله ۷۷۱.
۱۶۶. سؤال: آیا مردها می توانند صورت خود را با لوازم آرایش خانمها زینت كنند و یا مانند خانمها زیر ابرو بردارند.
بهجت: تزیین هر یك از زن و مرد به زینت دیگری حرام است. توضیح المسائل، مسئله ۷۱۱.
سیستانی: اگر مردان خود را به هیئت زنان درآورند بنابر احتیاط واجب جایز نیست. استفتاء.
فاضل: اگر تشبه زن به مرد یا مرد به زن محسوب گردد جایز نیست.
جامع المسائل، ج‏۲، سؤال ۱۰۷۱.
گلپایگانی: اشكال دارد. استفتاء.
۵۴. فاضل و مكارم: پوشیدن لباس غصبی حرام است و بنابر احتیاط واجب نماز با آن باطل است.
فاضل: توضیح المسائل، مسئله ۸۲۱ و عروه، (شرائط لباس مصلی)، شرط دوم.
مكارم: توضیح المسائل، مسئله ۷۴۶ و عروه (شرائط لباس مصلی)، شرط دوم.
۵۵. اراكی: در صورتی كه تأیید یا تقویت كفار باشد جایز نیست. استفتاء.
بهجت: تشبه به كفار احوط اجتناب است. استفتاء.
خامنه ای: بطور كلی پوشیدن هر لباسی كه لباس غیر مسلمانان محسوب می شود، بطوریكه پوشیدن آن منجر به ترویج فرهنگ منحط بیگانه شود جایز نیست. با استفاده از اجوبهٔ الاستفتائات، ج‏۲، سؤال ۳۰۰ و استفتاء.
سیستانی: چنانچه شعار و آرم كفر به حساب می آید جایز نیست. استفتاء.
۵۶. ۱۷۳. سؤال: كراوات از نظر اسلام چه صورت دارد.
بهجت: تشبه به بیگانه خلاف احتیاط است. استفتاء.
خامنه ای: بطور كلی پوشیدن كراوات و یا دیگر لباسهایی كه پوشش و لباس غیر مسلمانان محسوب می شود بطوریكه پوشیدن آنها منجر به ترویج فرهنگ منحط اجانب شود جایز نیست.
با استفاده از اجوبهٔ الاستفتائات، ج‏۲، سؤال ۳۰۰ و استفتاء.
سیستانی: فی نفسه دلیلی بر حرمتش نیست. استفتاء.
فاضل: كراوات مربوط به مسیحیها و شعار آنهاست، لذا بهتر است مسلمانان از آن اجتناب كنند. اگر چه با شیوع آن در بین مسلمانان از آن جنبه خارج شده است. جامع المسائل، سؤالهای ۲۵۳ و ۲۲۳۷.
گلپایگانی:جواب اول: كراوات از شعار مذهبی نصاری است كه با كمال تأسف بین مسلمین رایج گردیده است. مجمع المسائل، ج‏۲، سؤال ۲۲، مكاسب محرمه.
جواب دوّم: كراوات شعار مسیحیهاست و بر مسلمین لازم است از آن اجتناب كنند. مجمع المسائل، ج‏۱، با استفاده از سؤال ۱۲۳.

منبع : بلاغ