جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا


کاروان‌سرای سلطان‌آباد ، قزوین


در فاصله 10 كیلومتری قزوین و در سمت چپ جاده قزوین - تاكستان، ‌كاروان‌سرای متروكی قرار دارد كه در حال حاضر بعضی قسمت‌های آن پابرجا است. نقشه‌ این كاروان‌سرا مستطیل است و در گوشه‌های آن چهار طاق‌نما ساخته شده و طرح بنا را به صورت هشت‌ضلعی درآورده است. طول ضلع‌های شرقی و غربی بنا 29/90 متر و ضلع‌های شمالی و جنوبی آن 21/30 متر و چهار ضلع آن در چهار گوشه 2/80 متر است.
این كاروا‌ن‌سرا دری به عرض 3/50 متر دارد كه در وسط ضلع شمالی آن كار گذاشته شده است. در هر سوی این در، دو طاق‌نمای ایوان‌دار ساخته شده است كه در پشت هر یك اتاقی مستطیل شكل و یك انباری قرار دارد. در امتداد ضلع‌های شرقی و غربی كاروان‌سرا نیز، در هر طرف، هفت طاق‌نمای ایوان‌دار ساخته شده است.
در پشت غرفه‌های ضلع‌های شرقی، جنوبی و غربی كاروان‌سرا، در هر طرف، راهروی بلندی به عرض 3/15 متر قرار دارد كه در یك جانب آن طاق‌‌نماهای سكوداری ساخته شده است كه به طور كامل هم‌عرض غرفه‌های خارجی بوده و در برابر آن‌ها جای دارند. تعداد این غرفه‌ها در هر یك از دو جانب شرقی و غربی 10 عدد و در راهروی جنوبی 9 عدد است.
از ویژگی‌های جالب‌توجه این كاروان‌سرا، وجود چهار فضا در گوشه‌های آن است. فضاهای مزبور عبارت‌اند از : چهار محوطه مستطیل شكل كه در وسط هر یك، دو ستون چهارگوشِ آجری در امتداد دیوارهای پشت حجره‌ها افراشته شده است. بر روی این ستون‌ها، در چهار جهت، قوس‌هایی زده شده كه سقف این محوطه را بر روی ‌آ‌ن‌ها استوار گردانده‌اند. فضاهای چهارگانه مزبور، چه از نظر پوشش و چه از نظر بلندی سقف، قابل توجه‌اند و به احتمالی، به عنوان محل تجمع كاروانیان، مسجد، و بارانداز عمومی مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.
قوس‌های طاق‌نماهای اطراف حیاط كاروان‌سرا، همگی به صورت نعل‌اسبی زده شده‌اند و لچكی‌های آن‌ها با طرح خاصی آجرچینی شده است. سقف همه حجره‌ها گنبدی شكل است. نمای خارجی چهار جانب كاروان‌سرا فاقد هر گونه غرفه یا تزئین می‌باشد. این كاروان‌سرا از آثار دوره قاجاریه است.


همچنین مشاهده کنید