چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا
عمارت عالی قاپو
عمارت عالی قاپو در اوایل قرن یازدهم هجری و به فرمان شاه عباس اول ساخته شده است. شاهان صفوی؛ سفیران و شخصیت های عالیقدر را در این کاخ به حضور میپذیرفته اند. این کاخ دارای ۵ طبقه است که هر طبقه تزئینات مخصوص به خود را دارد. در زمان شاه عباس دوم به بنای اصلی، قسمت هایی افزوده شده است.
شاه و میهمانانش از تالار همین عمارت، مناظر، چوگان، چراغانی، آتشبازی و نمایش های میدانی را تماشا می کرده اند. این قصر که "دولتخوانه مبارکه نقش جهان" ، "قصر دولتخوانه" و "تالار عالی مکان" نیز نامیده میشده، نمونه منحصر به فردی از معماری کاخهای عهد صفوی است. مینیاتورهای هنرمندانه رضا عباسی -هنرمند معروف عهد شاه عباس- نقاشیهای گل و بوته، شاخ و برگ، اشکال وحوش و طیور و گچ بری های زیبای آن به شکل انواع جام و صراحی در تاقها و دیوارها تعبیه شده است.
صائب تبریزی در پایان بنای این تالار قصیده قرایی سروده و تقدیم به شاه عباس نموده که ابیاتی از آن اینچنین است:
منت ایزد را که از لطف خدای مستعان
عالم افسرده شد از باد نوروزی جوان
جوهر تیغ شجاعت، شاه عباس آنکه هست
نور عالمگیری از سیمای اقبالش عیان
چون شد از تعمیر دلها فارغ از توفیق حق
کرد تالار فلک قدری بنا در اصفهان
گرچه چندین نقش موزون داشت در هر گوشه ای
زین عمارت شد بلند آوازه "نقش جهان"
تا بود خورشیدِ تابان، شمسه ی طاق سپهر
جلوه گاه سایه ی حق باد این عالی مکان (صائب)
عالی قاپو بنا به تحقیق آنوبانینی به دو صورت تلفظ گردیده که برای هر کدام وجه تسمیه ای گفته شده است. آنچه بیشتر در محاورات و مکاتبات متداول می باشد عالی قاپو است که مرکب از کلمه عالی و قاپوی ترکی به معنی "در" می باشد. یعنی باب عالی! همان طور که در عثمانی باب عالی معمول بوده، بین ایرانیان شیعه هم چنین بابی وجود داشته که مانند باب عالی عثمانیه، مورد احترام بوده و از این رو کلیه کسانی که می خواستند وارد عالی قاپو شوند باید خم شده، آستانه را بوسیده و داخل شوند، به طوری که حتی شاه عباس هم هنگام دخول به این عمارت از اسب پیاده می شده است. گذشته از این، عالی قاپو محل تحصن مقصران و گناهکاران بوده و هر گناهکاری که وارد درب عالی قاپو می گردیده کسی نمی توانست او را از آنجا بیرون بیاورد مگر به امر شاه صفوی و خلاصه اینکه عالی قاپو همان احترامی را داشت که باب عالی در عثمانی داشته.
اما عده ای که آنرا علی قاپو نوشته اند؛ معتقدند هنگامیکه شاه عباس کبیر درب نقره را برای بارگاه حضرت امیرالمومنین علیه السلام به نجف برد و نصب کرد، دری را که پیش از آن در آنجا نصب شده بود برای تبرک به اصفهان آورد و در عالی قاپو نصب کرد. از این جهت آنرا علی قاپو و یا قاپی نامیده اند که این در منسوب به بارگاه امام علی (ع) است. از این رو مورد احترام شاه و مردم بوده و حتی تا چند سال پیش، مردم در اطراف آنجا آش ها می پختند و نذوراتی می کردند و به زنجیر جلو در مزبور، رشته هایی به عنوان دخیل می بستند.
احتمالا بنیان عمارت عالی قاپو از زمان سلطنت سلاجقه بوده که در زمان صفویه بازسازی شده آن همه زیبایی و شکوه در آن اعمال گردیده. چون این کاخ در مقابل باب عالی عثمانی ها قرار داشته فوق العاده در جهت عظمت و زیبائی آن همت مصروف داشته اند. کاخ عالی قاپو، دارای سه طبقه و هر طبقه نیز به دو طبقه تقسیم شده که در واقع شش طبقه می شود. گاهی خود بام را هم یک طبقه حساب کرده اند و می گویند عالی قاپو هفت طبقه است. ارتفاع آن ۴۸ متر و در ۲۸ متری دارای ایوان بزرگی است که در میان ستون های آن حوض مسی قرار دارد و آب از آن فوران می کرده است. گچبری و نقاشیهای عالی اطاق های متعدد آن، هر بیننده را خیره می کند که بیشتر این گچبری ها به شکل ساغر و جام های شراب است. این کاخ در غرب میدان نقش جهان قرار داشته و در مقابل آن، مسجد شیخ لطف الله واقع شده است.
شاه عباس کبیر بیشتر وقت خود را در این قصر بسر می برده و پذیرایی های رسمی را نیز به همینجا اختصاص داده و از بالای تالار؛ سان قشون و پیشکش های سفرا و چوگان بازی و یا نمایش پهلوانان را تماشا می کرده است.
آنچه عالی قاپو را در عدد آثار باشکوه و بسیار نفیس قرار داده؛ علاوه بر مینیاتورهای رضا عباسی، گچبری های آخرین طبقه است که به "اتاق موسیقی" یا "اتاق صوت" نیز معروف است. در این قسمت از کاخ، شکل انواع جام و صراحی در دیوار تعبیه شده که ساختن و پرداختن این اشکال به غیر از نمایش زیبایی، خلاقیت و ابتکار هنرمندان گچکار، برای این بوده که انعکاسات حاصل از نغمه های نوازندگان و اساتید موسیقی، به وسیله این اشکال گرفته شده و صداها طبیعی و بدون انعکاس به گوش برسند.
منبع : سایت جامع گردشگری ایران
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران مجلس احمد وحیدی مجلس شورای اسلامی دولت سیزدهم قوه قضائیه خلیج فارس دولت لایحه بودجه 1403 شورای نگهبان حجاب مجلس یازدهم
روز معلم تهران آموزش و پرورش قوه قضاییه شهرداری تهران سازمان هواشناسی فضای مجازی سلامت پلیس دستگیری شورای شهر تهران شورای شهر
بانک مرکزی خودرو حقوق بازنشستگان قیمت دلار قیمت خودرو قیمت طلا ایران خودرو سایپا دلار مالیات چین بازار خودرو
تلویزیون سریال سعید آقاخانی سینمای ایران سینما نون خ موسیقی تئاتر دفاع مقدس فیلم کتاب رسانه ملی
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس نوار غزه روسیه عربستان ترکیه افغانستان
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید سپاهان تراکتور بایرن مونیخ باشگاه استقلال لیگ برتر فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی
هوش مصنوعی تبلیغات ناسا تسلا اپل اینستاگرام فناوری همراه اول آیفون گوگل
داروخانه خواب دیابت مسمومیت کاهش وزن چاقی سلامت روان بارداری آلزایمر