دوستاره از آسمان عطاردی

از آنجایی كه استاد حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ عزیزالله عطاردی با بیش از نیم قرن تلاش خستگی ناپذیر علمی، در اعتلای فرهنگ تشیع و ایران، كارنامه ای درخشان در عرصه پژوهش، تألیف، تصحیح و ترجمه دارد و با بیش از پنجاه عنوان اثر در یكصد مجلد، از نوادر روزگار به شمار می رود، به این اعتبار، نهم آذر ماه مراسم بزرگداشتی به پاس تكریم دانش و معرفت این عالم فرزانه برگزار شد تا الگویی فرهیخته به نسل جوان ارائه شود.
در میان فعالیت های علمی استاد حجت الاسلام عزیزالله عطاردی، دو تلاش گسترده و عظیم به چشم می خورد كه بیشترین دغدغه ذهنی وی و بیشترین اوقات عمر ایشان را به خود اختصاص داده است؛ یكی نگارش فرهنگ خراسان و دیگری تألیف مسانید ائمه(ع). در اینجا به معرفی اجمالی این دو كار می پردازیم.
● فرهنگ خراسان
استاد عطاردی، از چهل سال پیش، همه همت و توان خود را در جمع آوری اسناد و مدارك علمی مآخذ و منابع فرهنگی و تاریخی منطقه خراسان صرف كرده و در این مورد از صدها كتابخانه در كشورهای مختلف اسلامی و غیراسلامی دیدن نموده و هزاران نسخه خطی را بررسی كرده است. در این مجموعه بزرگ، موضوعات علمی، ادبی، سیاسی، تاریخی، جغرافیایی و هنری مورد بحث قرار می گیرند و از رجال علم، ادب، سیاست، عرفان و هنر گفت وگو می شود و تاكنون حدود سی هزار عنوان برای این كتاب جامع فراهم شده است. غرض از تألیف این كتاب، بیان موقعیت و عظمت فرهنگی و سیاسی ناحیه خراسان در دوره اسلام و نشان دادن عشق و علاقه مردمان این مرز و بوم به فرهنگ و معارف اسلامی بوده است.
▪ مطالب اساسی این كتاب جامع و فراگیر، در پنج موضوع تنظیم شده است:
۱) شرح حال رجال علم، ادب، سیاست، عرفان و هنر. این بخش، بسیار مشروح و در حدود بیست و پنج هزار عنوان و موضوع است كه در دو بخش فارسی و عربی عرضه شده است.
۲) تاریخ سیاسی و اجتماعی خراسان از سال سی و یك هجری ـ كه مسلمانان وارد خراسان شدند ـ تا قرن معاصر. در این بخش تاریخ دوران خلفا، سلاطین و امیران و حوادث و وقایع، برحسب طبقات، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است.
۳) جغرافیای خراسان، در این منطقه صدها شهر، قصبه، ولایت و آبادی وجود داشته كه دانشمندان بزرگی از آن برخاسته اند، ولی اكنون تعدادی از آنها وجود ندارند و براثر حوادث و وقایع ویران شده اند و تعدادی هم تغییر نام یافته یا به صورت محرف تلفظ می شوند.
مؤلف تلاش كرده با مسافرت به شهرها و ولایات خراسان، محل شهرهای باستانی را شناسایی كند و نام اصلی آنها را به دست آورد و برای رسیدن به هدف، به كشورهای افغانستان، تركمنستان، تاجیكستان و ازبكستان مسافرت كرده است.
۴) آثار تاریخی: مساجد، مدارس، حسینیه ها، رباط ها، خانقاه ها، مزارات و مقابر رجال علم و ادب ـ كه در شهرهای خراسان و ولایات و قصبات وجود دارند ـ مورد تحقیق قرار گرفته و خصوصیات هر یك از آنها روشن شده است.
۵ ) فهرست جامعی از آثار علمی و تألیفات علمای خراسان كه دركتابخانه های كشورهای اسلامی و غیراسلامی به صورت خطی نگهداری می شوند، تهیه شده و از آنها میكروفیلم گرفته شده است.
● مسانید ائمه اطهار
پس از چاپ كتاب مسند الامام الرضا و مقبولیت آن نزد محققان و عالمان، نویسنده تصمیم می گیرد برای هر یك از امامان معصوم (ع) كتابی به همین سبك و روش تألیف و تنظیم كند و در اختیار اهل فضل و كمال قرار دهد. از آغاز سال یك هزار و چهارصد هجری، ساعت هایی از اوقات خود را به این كار اختصاص داد و در مدت چند سال همه كتب حدیثی شیعه، اهل سنت، زیدیه و اسماعیلیه را مورد بررسی قرار داد و روایات ائمه اطهار را استخراج كرده و آنها را به این ترتیب تبویب كرد.
چاپ این كتاب از سال ۱۴۱۰ ق، شروع شده و تاكنون مسند فاطمه(س)، امام حسن (ع)، امام حسین (ع)، امام سجاد (ع)، امام باقر (ع)، امام صادق (ع)، امام كاظم (ع)، امام رضا (ع)، امام جواد (ع)، امام هادی (ع) و امام حسن عسكری (ع) چاپ و منتشر شده است، مسند امیرالمؤمنین (ع) در حال تنظیم است كه ـ ان شاءالله ـ در آینده چاپ خواهد شد. مجموع مسانید اهل بیت (ع) حدود شصت مجلد خواهد شد.

منبع : روزنامه ایران