سینما داران قربانی اصلی قاچاق فیلم

چند دقیقه‌ای به شروع نمایش فیلم آخرین سانس سینما ماندانا مانده اما تماشاگران فیلم پارك‌وی همچنان اندكند و تعدادشان به زحمت از انگشتان دو دست فراتر می‌رود.
متصدی سالن نمایش هم كه انگار دل و دماغ درست و حسابی ندارد، این پا و آن پا می‌كند تا زودتر سانس آغاز شود، در سینما را ببندد و برود پی زندگی‌اش. وقتی سراغ آقای اشرفی را می‌گیریم، به راهرویی اشاره می‌كند كه به در پشتی سینما ختم می‌شود ... با محمد اشرفی، رئیس انجمن سینماداران ایران و مالك و مدیر سینما ماندانا در اتاق كوچكش كه احتمالا تنها اتاق اداری سینماست، در سانس پایانی نمایش پارك‌وی گفت‌وگو كردیم.
ـ اوضاع سینما چطور است؟
خیلی بدتر از آنكه فكرش را هم بكنید.
ـ دلیلش چیست؟
همین CDهای قاچاق، اعتماد مردم به سینما را سلب كرده‌اند چون من همیشه در سینما هستم، می‌بینم كه بعضی مخاطبان با هم مشورت می‌كنند و ترجیح می‌دهند كه به جای تماشای فیلم در سینما، منتظر CD فیلم بمانند.
ـ یعنی دست‌اندركاران توزیع این CDها ذهن مردم را پیش از ارائه آنها آماده می‌كنند؟
قطعا، من از خیابان بهار كه می‌آمدم، دستفروشی در كنار خیابان نوشته بود CD پارك‌وی رسید. وقتی آن CD را خواستم، گفت پارك‌وی هنوز وارد بازار نشده است. به‌نظرم باندی در این زمینه فعال است كه اول زمینه را فراهم می‌كند و سپس CDها را به بازار می‌فرستد.
ـ موضوع قاچاق فیلم و ورود اینگونه CDها به بازار به تازگی به این اندازه رونق پیدا كرده است. فكر می‌كنید علت این مساله را باید در كجا جست‌وجو كرد؟
چند سال پیش، گاهی اوقات با دوربین‌های خانگی از پرده نمایش سینماها فیلمبرداری می‌شد و سپس CD آنها به بازار می‌آمد كه چون كیفیت خوبی نداشت، مورد استقبال واقع نمی‌شد اما امروز با گسترش سالن‌های به اصطلاح فرهنگی، این موضوع رواج پیدا كرده است.
ـ منظورتان كدام سالن‌هاست؟
سالن‌هایی كه ضوابط و استانداردهای لازم برای نمایش فیلم را ندارند. مدیر یك سینما برای دریافت پروانه سالن نمایش باید پاسخگویی تمام جوانب كار باشد و اگر كوچك‌ترین خطایی سر بزند، انجمن سینماداران از مدیر سالن بازخواست خواهد كرد اما سالن‌های متفرقه غیر از سینما، مجوز نمایش فیلم را اخذ می‌كنند و تعهدی برای نمایش فیلم ندارند.
ـ باز هم نگفتید كه منظورتان كدام سالن‌هاست؟
سالن‌های برخی ارگان‌ها كه به عنوان سینما مطرح شده‌اند اما سینما نیستند.
ـ و نسخه فیلم چگونه در اختیار این شبكه‌های قاچاق قرار می‌گیرد؟
برای من هم این موضوع جای تعجب است و فكر می‌كنم عواملی هستند كه برای نابودی سینما دست به این كار زده‌اند. به نظرم قاچاق فیلم، ریشه اقتصادی ندارد. مخالفان سینما و فرهنگ غنی كشور، دست به این كار می‌زنند و هدفشان نابودی كسانی است كه با عشق و علاقه و در بدترین بحران‌ها، سالن‌های سینما را اداره كرده‌اند.
ـ وزارت ارشاد برای مبارزه با این شبكه تلاشی كرده است؟
مسوولان ارشاد با هماهنگی قوه قضائیه و نیروی انتظامی اقدام جدی را در این زمینه آغاز كرده‌اند. لازم است از شهردار تهران هم تشكر كنم كه دستور داده‌اند با دستفروشی در كنار خیابان مبارزه كنند.
امــا ابعــاد موضــوع فراتـر از فــروش CD در دستفروشی‌هاست.
شبكه پیشرفته‌ای با امكانات بسیار زیاد فعال هستند و در مراكز خاصی CDهای قاچاق را عرضه می‌كنند. خواسته ما از مردم این است كه این CDها را نخرند.
ـ اما برخی معتقدند نسخه اصلی فیلم از سینماها خارج می‌شود و به بازار قاچاق راه پیدا می‌كند؟
من فكر می‌كنم نسخه اصلی بسیاری از این CDها از راه‌هایی غیر از سینماها و توسط افراد غیرحرفه‌ای به بازار قاچاق وارد می‌شود. ما نظارتی در توزیع فیلم نداریم و این وظیفه به عهده اتحادیه تهیه‌كنندگان است. فیلم را یك پیك یا آژانس به ما تحویل می‌دهد و در این مسیر هر اتفاقی ممكن است رخ دهد.
ما نمی‌دانیم فیلم از كجا و كدام استودیو می‌آید. سینما و سینمادار در این خصوص هیچ نقشی ندارند و منافع ما هم با این كار به خطر می‌افتد.
ـ یعنی هیچ فیلمی از طریق سینماها وارد شبكه قاچاق نشده است؟
این موضوع را تكذیب نمی‌كنم و اگر چنین باشد، محكوم هم خواهیم كرد.
با اجرای طرح كدگذاری هم نمی‌توان به حل این مشكل امیدوار بود؟
الان این طرح اجرا می‌شود، اما چیزی را اثبات نخواهد كرد. به ندرت از فیلم‌های ۳۵ میلی‌متری می‌توان خروجی CD یا DVD گرفت و به همین علت است كه عرض می‌كنم سالن‌های كوچك و غیررسمی بیشتر در این موضوع نقش دارند. البته من با فعالیت‌ سالن‌های كوچك موافقم چرا كه سالن‌های بزرگ دیگر پر نمی‌شوند.
ـ چرا؟
تنها ۵ درصد فیلم‌های تولیدی مخاطب دارند و درحالی كه بسیاری از مسوولان از كمبود سالن می‌گویند ظرفیت اشغال سالن‌های موجود خیلی پایین است. مشكل ما مخاطب و فیلم خوب است نه سالن. ظرفیت اشغال صندلی‌های سینما آفریقا ۱۷ درصد است كه به یك سالن در روز هم نمی‌رسد. باید سالن‌های موجود و مجهز و فیلم خوب تولید شود، آن وقت اگر برای مخاطبین جای كافی وجود نداشت، برای سالن چاره‌اندیشی كنیم.
ـ درصد اشغال صندلی‌های سینما تحت مدیریت حضرتعالی به چه میزان است؟
درصد اشغال صندلی‌های سینما ماندانا به ۱۰ درصد هم نمی‌رسد. میزان فروش روزافزون هم بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان است.
ـ با این حساب، وقتی CD قاچاق فیلمی به بازار می‌آید، سینمادار بیشتر متضرر می‌شود یا تهیه‌كننده فیلم؟
قطعاً سالن‌های سینما بیشتر ضرر می‌كنند. اجازه اجرای تئاتر و برگزاری كنسرت نداریم و فقط باید ۶ یا ۷ سانس فیلم در روز نمایش دهیم مسلم است وقتی مخاطب نداشته باشیم سالن‌ها ضرر می‌دهند. در ضمن ارزش ریالی یك سالن سینما را با هزینه مثلاً ۲۰۰ میلیون تومانی ساخت یك فیلم محاسبه كنید تا به اصل موضوع پی ببرید.
ـ علت كاهش فروش سینماها از ابتدای امسال را هم به دلیل رواج CDهای قاچاق می‌دانید؟
امسال فروش بسیار كاهش یافته است، البته در گروه اخراجی‌ها تعدادی از سالن‌ها نجات پیدا كردند كه با ورود CD قاچاق این فیلم هم، اقتصاد سینما كه داشت رونق پیدا می‌كرد، باز با بحران تازه‌ای مواجه شد.
ـ اخراجی‌ها در سینما ماندانا هم به نمایش درآمد؟
نه، ما با فیلم دیگری قرارداد اكران داشتیم كه دو روز پس از اكران فیلم در سینما ماندانا CD قاچاق به بازار وارد شد و فروش فیلم از روزی ۳ میلیون تومان به روزی ۲۵۰ هزار تومان رسید.
ـ با وجود وارد شدن چنین ضرری به سینما انجمن سینما داران تاكنون موضعی در این زمینه اتخاذ نكرده است؟
ما در بیانیه‌‌های مختلف به این موضوع اعتراض كرده و در اجتماعاتی كه به همین مناسبت تشكیل شده است هم شركت كرده‌ایم.
ـ فكر نمی‌كنید راه‌حل این موضوع را باید در مقابل ضعف تهیه‌كنندگان و انجمن سینماداران جست‌وجو كرد؟
به عنوان مسوول انجمن سینماداران می‌گویم كه اختلافات میان صنوف سینمایی صنفی است و ارتباطی با مسائل كلی ندارد. به عبارت دیگر اگر فعالیت و كاری هست، انتقاد و اختلاف هم به وجود می‌آید. ما باید یك صدا اعتراض كنیم چرا كه امروز كل صنعت سینما در معرض خطر و آسیب جدی است. ما در اجتماع ۲۹ خرداد هم حضور جدی داشتیم و البته از اینكه در بیانیه این تجمع از سینماداران نامی برده نشد، گلایه‌مندیم.
ـ یعنی معتقدید كه به همگرایی میان صنوف نیازمندیم؟
البته اختلاف سلیقه‌هایی میان صنوف وجود دارد اما باید انتقادپذیر باشیم و از نیروی جوانی استفاده كنیم.
ـ صنوف سینماداران برای مبارزه با پدیده‌ای مثل قاچاق فیلم قدرت دارند؟
ما مشكلاتمان را با قوه قضائیه و نیروی انتظامی در میان گذاشته‌ایم و به‌نظرم در همین حد برخورد هم كافی باشد. البته در اساسنامه انجمن به وظایفش هم اشاره شده است. مهم‌ترین وظیفه ما تلاش برای حفظ منافع اعضاست اما این پدیده معضل جدیدی به‌شمار می‌رود.
ـ در صورت تداوم این پدیده چه خطراتی سالن‌های سینما را تهدید می‌كند؟
در حال حاضر بیشتر سالن‌های سینما در حال تعدیل نیروهایشان هستند. سینما ماندانا ۱۳ نیرو داشت كه امروز به ۷ نفر تقلیل پیدا كرده اگر مجلس و دولت اقدامی در این خصوص نكرده و یارانه‌ای اختصاص ندهند، قطعاً با بحران روبه‌رو می‌شویم.
ـ بهتر نیست به‌جای پرداخت یارانه به سالن‌های سینما، یارانه‌ای به فیلم‌ها اختصاص داده شود تا كیفیت آنها افزایش یابد؟
من قبول دارم كه افزایش كیفیت فیلم‌ها افزایش مخاطبان را در پی دارد. اما اگر بودجه كافی به سالن‌ها اختصاص دهند و سالن‌ها را مجهز سازند، مخاطبان سینما هم افزایش می‌یابند.
اما با تغییر شكل بافت شهری، به‌نظر می‌رسد كه سینماهای فعلی در مكان مناسبی قرار ندارند ـ فكر نمی‌كنید به‌جای تجهیز سینماهای فعلی، ساخت سالن‌های جدید روش عاقلانه‌تری باشد؟
تغییر بافت شهری در مورد سینمایی در منطقه لاله‌زار شاید صحیح باشد، اما همین الان اگر در شرق یا شمال تهران ۵ سالن جدید هم ساخته شود، فروش سالن‌های فعلی میان سالن‌های جدید تقسیم خواهد شد. ما فیلم به تعداد كافی نداریم و با اضافه‌شدن سالن باز هم چند سینما باید یك فیلم نمایش دهند.

منبع : روزنامه تهران امروز