|
|
|
|
|
| بادام، بومى آسياى غربى و به‌ويژه ايران است که داراى جنگل‌هاى گسترده‌اى از گونه‌هاى وحشى اين گياه است. بادام، پيش از تاريخ مدون، به يونان و شمال آفريقا برده شده و در حال حاضر در نواحى گرم جنوب اروپا نيز با موفقيت کشت مى‌گردد.
|
|
|
|
| بادام با نام علمى Prunus amygdalus از خانواده Rosaceae مى‌باشد. گل‌ها کامل هستند و قسمت خوراکى آن، بذر آن است.
|
|
|
|
|
|
|
| مقاومت و نياز بادام به سرماى زمستان، از هلو کمتر است و خواب زمستانه آن با ۵۰۰-۱۰۰ ساعت دماى کمتر از هفت درجه سانتى‌گراد شکسته مى‌شود. گل‌هاى بادام، در بهار از ساير ميوه‌ها، به غير از فندق، زودتر باز مى‌شوند و بنابراين نسبت به سرماى ديررسى بهاره بسيار حساس هستند. در نيريز فارس، که از مناطق مهم بادام‌کارى ايران است، باغداران، در بسيارى از سال‌ها، تمام يا قسمت اعظم محصول خود را به‌خاطر سرماى بهاره از دست مى‌دهند. بادام، براى رسانيدن ميوه خود نياز به ۸-۶ ماه فصل رشد دارد و در تابستان خواهان هواى گرم و خشک مى‌باشد.
|
|
| کاشت بادام در خاک‌هاى آهکى نتيجه خوبى مى‌دهد.
|
|
|
|
| گل بادام، روى شاخه‌هاى يک ساله، به‌صورت انفرادى پديدار مى‌شود. تمام ارقام بادام خودسترون هستند و بنابراين بايد در باغ درخت گرده‌زا وجود داشته باشد. گرده بادام مانند زردآلو چسبناک است و تنها توسط زنبورعسل و ساير حشرات انتقال مى‌يابد. با وجودى که در بادام، زنيا - Xenia، (بروز صفات پدرى در ميوه، بر اثر تلقيح) وجود ندارد، اگر درخت گرده‌زا از نوع مغز تلخ باشد، ميوه‌هاى حاصله روى درختان مغز شيرين، تلخ خواهند شد و بنابراين گزينش درخت گرده‌زا بسيار مهم است. به دليل ريز بودن ميوه بادام، اين گياه نيازى به تنک شدن ندارد و سنگين بودن بار در يک‌سال زيانى به گياه و ميزان محصول آن در سال‌هاى بعدى نمى‌زند.
|
|
|
|
|
|
|
| هرس بادام مشابه هلو ولى سبک‌تر از آن است و در بعضى موارد، به‌جاى هرس سبک ساليانه، آن را هر سه سال يک بار هرس شديد مى‌کنند.
|
|
|
|
| بهترين پايه براى بادام، (نهال بذري) بادام است ولى آن را روى هلو هم مى‌توان پيوند کرد. پايه بادام در خاک‌هاى آهکى و پايه هلو در خاک‌هاى نميه مرطوب و يا خيلى سبک نتيجه بهترى مى‌دهند. پايه هلو باعث مى‌شود که از عمر اقتصادى درخت که در حال عادى حدود ۵۰ سال است، کاسته شود. در ايران، از انواع بادام وحشى (مثلاً بارشين يا الوک) که در برابر خشکى بسيار پايدار مى‌باشند نيز به‌عنوان پايه استفاده به‌عمل مى‌آيد.
|
|
|
|
| در ايران، حدود ۳۰ رقم بادام شناخته شده و کشت مى‌گردد. مهمترين ارقام بومى عبارت هستند از: بى‌نظير، تاجري، سنگى مشهد، کاغذي، منقا، و محب‌علي.
|
|
| از ارقام خارجى که در ايران کشت مى‌شوند مى‌توان ژوردانلو (Jordanolo) نپلوس اولترا(Ne Plus Ultra) را نام برد.
|
