شاپور شاه ایران، اندیشمند، و معمار تمدن و آبادانی/ اسارت امپراتور روم و جبران شکست ایران از اسکندر / غرب چگونه روایت های شکستش را معکوس کرد
در تحلیل این رخداد تاریخی نکتهای بنیادین رخ مینماید؛ شاپور تنها به پیروزی نظامی رضایت نداد او آینده را نگریست و توانست دشمن شکستخورده را به ابزاری در مسیر آبادانی ایران بدل کند، او انتقام را در قالب خِرَد و بهرهوری مجسم ساخت و این خود نشانگر درکی راهبُردی از مفهوم پیروزی است. بدینسان از خاکستر یک جنگ بنای آگاهی، زیرساخت و علم سر برآورد و از اسارت یک امپراتور، عزت یک تمدن. چنین بود که ایران در روزگار شاپور نهتنها میداندار نبرد که میداندار معنا و معماری تمدن نیز شد.