سال سخت اوپک؛ یک‌چهارم ارزش نفت دود شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت نفت، سبد نفتی اوپک (ORB) در سال ۲۰۲۵ میلادی در بازه‌ای بین ۶۰ تا ۸۳ دلار در نوسان بود. هر بشکه نفت خام سبد اوپک در دومین روز ژانویه ۲۰۲۵ (پنج‌شنبه، ۱۳ دی ۱۴۰۳) با افتی بیش از ۴ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل آن، به ۷۴ دلار و ۸۶ سنت رسید. با این حال، تنها ۱۶ روز بعد (پنج‌شنبه، ۲۷ دی ۱۴۰۳)، این شاخص با طی روندی صعودی به بیشترین سطح قیمتی خود در سال ۲۰۲۵ رسید و با قیمت ۸۳ دلار و ۷ سنت معامله شد.

تشدید تحریم‌های نفتی علیه روسیه، سردی هوا در نیمکره شمالی و افزایش تقاضا برای سوخت‌های حرارتی، در کنار تداوم برنامه کاهش تولید نفت از سوی اوپک‌پلاس، از مهم‌ترین عوامل رشد قیمت نفت اوپک در این مقطع بودند.

با این حال آغاز سال ۲۰۲۵ برای سبد نفتی اوپک چندان خوش‌یمن نبود. تشدید جنگ تجاری میان آمریکا و سایر اقتصادهای بزرگ، به‌ویژه چین و نگرانی‌ها درباره افت تقاضای جهانی، سبب شد قیمت‌های نفت به‌سرعت وارد مسیر نزولی شوند. در ادامه این روند، قیمت هر بشکه نفت خام سبد اوپک پس از چهار ماه به حدود ۶۳ دلار کاهش یافت.

در مقطعی دیگر، همزمان با جنگ ۱۲ روزه تحمیلی علیه ایران و افزایش ابهام در چشم‌انداز عرضه، قیمت سبد نفتی اوپک بار دیگر صعود کرد و به بیش از ۷۷ دلار در هر بشکه رسید، اما این رشد پایدار نبود و بلافاصله پس از اعلام آتش‌بس، قیمت‌ها تا محدوده ۶۸ دلار عقب‌نشینی کردند.

در روزهای پایانی سال ۲۰۲۵، قیمت سبد نفتی اوپک تحت تأثیر پیش‌بینی مؤسسات بین‌المللی درباره شکل‌گیری مازاد عرضه، همچنین تقویت احتمال موفقیت مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین، به پایین‌ترین سطح خود در پنج سال اخیر رسید. بر این اساس، این شاخص در ۱۶ دسامبر (۲۵ آذر ۱۴۰۴) با قیمت ۵۹ دلار و ۵۴ سنت معامله شد.

در نهایت، هر بشکه نفت خام سبد اوپک در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۵ (دوشنبه، هشتم دی) با ثبت قیمت ۶۱ دلار و ۳ سنت سال را به پایان می‌رساند. این در حالی است که میانگین قیمت این شاخص در سال ۲۰۲۴، ۸۰ دلار و ۴۹ سنت بوده است. به این ترتیب، قیمت سبد نفتی اوپک در سال ۲۰۲۵ نسبت به سال قبل، حدود ۲۴ درصد کاهش را تجربه کرده است.

نمودار قیمت روزانه سبد نفتی اوپک (ORB) در سال ۲۰۲۵

آخرین وضع قیمت نفت سنگین ایران

بررسی داده‌های اوپک نشان می‌دهد قیمت نفت سنگین ایران در سال ۲۰۲۵ فاصله معناداری با قیمت سبد نفتی اوپک نداشته و در بیشتر مقاطع، هم‌راستا با روند کلی این شاخص حرکت کرده است، به‌طوری که کاهش قیمت نفت ایران به‌طور عمده نه ناشی از عوامل مختص به عرضه ایران، بلکه متأثر از افت عمومی قیمت‌ها در بازار جهانی نفت، افزایش نگرانی‌ها درباره مازاد عرضه و تضعیف چشم‌انداز تقاضا بوده است.

بر اساس تازه‌ترین گزارش ماهانه اوپک (دسامبر)، قیمت نفت سنگین ایران در ماه اکتبر ۲۰۲۵ به ۶۴ دلار و ۲۵ سنت رسیده که این رقم نیز نسبت به میانگین قیمت سال ۲۰۲۴ (۸۰ دلار و ۳۰ سنت) حدود ۲۴ درصد افت را نشان می‌دهد، همچنین ارزیابی‌ها حاکی از آن است که قیمت نفت سنگین ایران در ماه دسامبر، هم‌راستا با کلیت بازار نفت، روندی کاهشی داشته و احتمالاً کف قیمتی پنج‌سال اخیر این شاخص نیز در همین ماه ثبت شده است.