چرا باید واردات خودرو‌های برقی مشمول تعرفه شود؟ / شرکت کروز همچنان به دنبال انحصار است

عماد جعفری کارشناس صنعت خودرو، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو گفت: در هیچ دولت اصلاح‌طلبی واردات خودرو ادامه پیدا نکرده است. اگر هم وارداتی صورت گرفته، صرفاً برای جلب نظر مردم در چهار سال نخست بوده تا بتوانند در دور دوم رأی بیاورند. دولت آقای پزشکیان هم همین مسیر را دنبال می‌کند. در دولت آقای روحانی نیز شاهد بودیم که واردات خودرو با روش‌های مختلف محدود شد.

او ادامه داد: در سال جاری، واردات خودرو عملاً شش تا هفت ماه متوقف بود، چون ثبت سفارش‌ها به دلیل نامشخص بودن حجم واردات بسته شد. بعد هم تعرفه‌های جدیدی اعلام کردند که مردم را سرگردان کرد. در همین شرایط، ایران‌خودرو و سایپا خودروهایشان را با هر قیمتی که خواستند فروختند و تحویل‌ها هم به‌موقع انجام نشد. اگر قرار است تعرفه واردات برای حمایت از تولید داخل وضع شود، تکلیف مردم چه می‌شود؟ قرار بود حمایت از تولید داخلی به معنای دسترسی مردم به خودرو باشد، اما امروز حتی طبقه متوسط و بالاتر هم توان خرید محصولات داخلی را ندارند.

جعفری با اشاره به وضعیت بازار در تابستان گفت: واردات قطره‌چکانی باعث شد بازار خودرو آرام شود و اختلاف قیمت کارخانه و بازار کاهش یابد. اما دولت با تصمیمات متناقض، دوباره بازار را متشنج کرد؛ یک بار با عرضه خودرو در بورس، بار دیگر با تغییر تعرفه واردات. نتیجه این تصمیمات، وضعیتی است که امروز شاهد آن هستیم.

این کارشناس خودرو درباره سابقه سیاست‌های وارداتی دولت‌ها توضیح داد: در دهه ۷۰، دولت آقای رفسنجانی واردات خودرو را آزاد کرد، اما با روی کار آمدن دولت آقای خاتمی، واردات بسته شد و این روند هشت سال ادامه داشت. در دولت آقای احمدی‌نژاد واردات دوباره آزاد شد و بازار آرام گرفت. مردم توانستند خودروهای داخلی و وارداتی را حتی به‌صورت اقساطی خریداری کنند. اما با آغاز دولت آقای روحانی، همان سیاست دهه ۷۰ تکرار شد؛ ابتدا سایت ثبت سفارش بسته شد و پس از دور دوم انتخابات، واردات به‌طور کامل متوقف شد. امروز هم در دولت آقای پزشکیان همان افراد و همان سیاست‌ها ادامه دارد.

جعفری افزود: از سال ۹۷ به بعد، بازار عملاً به چینی‌ها واگذار شد. قیمت خودروهای چینی در ایران دو برابر کشورهای همسایه بود، در حالی که عنوان مونتاژی داشتند و باید تعرفه پایین‌تری می‌داشتند. این مشکلات همچنان ادامه دارد و ریشه آن مشخص نیست.

این کارشناس خودرو درباره تعرفه خودروهای هیبریدی و برقی گفت: برخلاف ادعاها، هیچ‌گاه خودرو هیبریدی با تعرفه ۱۰۰ درصد وارد نشده است. تعرفه‌ها پلکانی و در حد ۷ تا ۱۵ درصد بوده، اما دولت با طرح موضوع تعرفه‌های بالا، مردم را گمراه کرده است. اگر واقعاً دغدغه هوای پاک و کاهش مصرف سوخت وجود دارد، چرا باید برای خودروهای پاک تعرفه گذاشت؟ در حالی که در بسیاری از کشورها نه تنها تعرفه‌ای وجود ندارد، بلکه دولت‌ها برای ترغیب مردم به خرید خودروهای برقی و هیبریدی، یارانه پرداخت می‌کنند. در ایران اما نه زیرساختی برای خودروهای برقی فراهم شده و نه سیاست تعرفه‌ای منطقی وجود دارد.

جعفری با اشاره به بسته بودن سایت ثبت سفارش در هفت ماه نخست سال گفت: این توقف ناشی از اختلافات بر سر تعرفه‌ها بود. دولت تعرفه پلکانی قبلی را کنار گذاشت و تعرفه‌های جدیدی اعمال کرد، اما عملاً وارداتی صورت نگرفت. حتی خودروهایی که قیمت جهانی‌شان ۲۰ هزار دلار بود، با هزینه‌های تعرفه و جانبی به بیش از ۴۰ هزار دلار می‌رسیدند و در بازار داخلی با قیمت‌های نجومی عرضه می‌شدند.

او پیش‌بینی کرد: در چهار سال آینده نیز همانند دولت آقای روحانی، واردات خودرو متوقف خواهد شد، چرا که افراد ثابت در دولت‌های اصلاح‌طلب به‌شدت مخالف واردات هستند و به دنبال حفظ انحصار بازار خودرو برای گروه‌های خاص‌اند.

جعفری در بخش دیگری از سخنانش درباره مدیریت ایران‌خودرو توسط شرکت قطعه‌سازی کروز گفت: در یک سال گذشته که مدیریت ایران‌خودرو در اختیار کروز بوده، هیچ تحول مثبتی رخ نداده است. نه افزایش تولید داشته‌ایم، نه محصول جدید و نه بهبود کیفیت. این شرکت صرفاً با انتشار اخبار رسانه‌ای پیش رفته و همچنان به دنبال انحصار است. در حالی که زیرساخت ایران‌خودرو ظرفیت تولید هر نوع خودرو را در کمتر از شش ماه دارد، اما کروز هیچ استفاده‌ای از این ظرفیت نکرده و حتی کیفیت محصولات نسبت به گذشته کاهش یافته است.