تازه‌ترین یافته‌های باستان‌شناسی ایران برای نخستین‌بار در موزه ملی ایران رونمایی شد. قدیمی‌ترین اثر به نمایش گذاشته‌شده دندانی با قدمت بیش از ۱۸۰ هزار سال است که از غار قلعه کرد استان قزوین به دست آمده است.

انسان‌تباران نئاندرتال با جمع‌آوری هدفمند فسیل‌های دریایی، پیش از هر ارتباطی با انسان خردمند، از توانایی تفکر انتزاعی برخوردار بوده‌اند.

محققان می‌گویند این جهش تکنولوژیکی قبل از جدایی تکاملی انسان‌های مدرن و نئاندرتال‌ها رخ داده است. بنابراین این پیشرفت‌ها احتمالاً توسط اجداد مشترک ما یا گونه‌های دیگر منقرض‌شده انسانی خلق و استفاده شده‌اند.

ابزار سنگی که توسط یک کودک ۶ساله در کنار ساحل پیدا شد، دست‌افزار آخرین نئاندرتال بوده که در روی زمین می‌زیستند. دیرین انسان‌شناسان معتقدند، قدمت این ابزار سنگی متعلق به به ۵۰ هزار سال پیش است و در واقع تبر یک نئاندرتال بوده است.

ظاهرا ماجرای تکامل انسان بسیار پیچیده‌تر از تصور دانشمندان است. چراکه در کنار نئاندرتال ها، انسان دنیسووا و انسان خردمند یک گونه جدید در چین کشف شده است. این گونه می‌توانست جایگزین ما شود.

ظاهرا ماجرای تکامل انسان بسیار پیچیده‌تر از تصور دانشمندان است. چراکه در کنار نئاندرتال ها، انسان دنیسووا و انسان خردمند یک گونه جدید در چین کشف شده است. این گونه می‌توانست جایگزین ما شود.

به گفته محققان، این گونه یکی از نخستین انسان‌هایی بوده که روی زمین زندگی کرده و هم‌زمان با نئاندرتال‌ها و انسان خردمند (هومو ساپینس) می زیسته است.

در غار شانیدر، بقایای ۱۱ انسان نئاندرتال کشف شده که شواهد بی‌نظیری از زندگی و فرهنگ این انسان‌های منقرض‌شده را به تصویر می‌کشد.

در غار شانیدر، بقایای ۱۱ انسان نئاندرتال کشف شده که شواهد بی‌نظیری از زندگی و فرهنگ این انسان‌های منقرض‌شده را به تصویر می‌کشد. 

در یک کشف پیشگامانه‌ی باستان‌شناسی در غار وَنگارد در منطقۀ جبل‌الطارق، از یک محوطه‌ی ۶۵۰۰۰ ساله قیرسازی که توسط نئاندرتال‌ها ساخته شده، پرده‌برداری شده است.

نئاندرتال‌ها تمایل داشتند مردگان خود را در غارها دفن کنند؛ در حالی که انسان‌های مدرن اولیه اجساد را بیرون غار در وضعیت جنینی به خاک می‌سپردند.

یک مطالعه جدید نشان می‌دهد ممکن است نئاندرتال‌ها حدود ۶۵۰۰۰ سال پیش از کوره‌های تخصصی برای ساخت قیر استفاده کرده باشند.

درست مانند کودکان امروزی که به جمع‌آوری برچسب علاقه دارند، کودکان نئاندرتال نیز احتمالاً به جمع‌آوری فسیل علاقه داشتند.

یک گورستان از بقایای فیل‌های غول‌پیکر نشان داده است که این جانوران عظیم‌الجثه حدود ۳۰۰ هزار سال پیش در زمین پرسه می‌زده‌اند.

دنباله‌دار توشی‌شان-آتلاس یک پدیده آسمانی بسیار نادر است که هر 80 هزار سال یک‌بار در آسمان زمین ظاهر می‌شود. آخرین باری که انسان‌های اولیه، یعنی نئاندرتال‌ها، توانستند این جرم آسمانی را مشاهده کنند به هزاران سال پیش بازمی‌گردد.

کشف مهم جدیدی با استفاده از شواهد DNA، نشان می‌دهد که نئاندرتال ها به شکلی که پیشتر تصور می‌شد منقرض نشده‌اند؛ بلکه شروع به ادغام با انسان مدرن کردند و ترکیب ژنتیکی جدیدی را شکل دادند که تا به امروز هم باقی مانده است.

باستان‌شناسان در امتداد رودخانه‌ای در تاجیکستان پناهگاهی سنگی یافته‌اند که می‌گویند در آن آثاری از انسان‌های باستانی یافت شده است. محققان مدت‌ها است که می‌دانند انسان‌های مدرن و خویشاوندان نزدیک ما (شامل نئاندرتال‌ها و انسان‌تباران دنیسووا) برای مهاجرت در آسیای مرکزی در عصر حجر از مسیری جغرافیایی موسوم …

نئاندرتال‌ها نزدیک‌ترین خویشاوندان منقرض شده انسان‌های امروزی هستند.

نئاندرتال‌ها که هزاران سال پیش زندگی می‌کردند حتی ظاهری متفاوت با انسان‌های امروزی داشتند: صورت‌های بزرگ، گونه‌های زاویه‌دار و بینی‌های بزرگ مناسب با هوای سرد و خشکی که در آن زندگی می‌کردند.

خط سلامت : نئاندرتال‌ها، یکی از نزدیک‌ترین خویشاوندان منقرض‌شده انسان‌های امروزی، از حدود ۴۰ تا ۱۳۰ هزار سال پیش در اروپا و بخش‌هایی از غرب آسیا زندگی می‌کردند. این انسان‌های اولیه با ظاهری متفاوت شامل صورت‌های بزرگ، گونه‌های زاویه‌دار و بینی‌های بزرگ، به خوبی با شرایط سرد و خشکی که در آن زندگی می‌کردند، …

باوجودی که جواب این سؤال به‌صورت قطعی مشخص نیست، اما شواهد و قراین از شبه‌جزیره ایبری که اسپانیا و پرتغال کنونی را شامل می‌شود، نام می‌برند.

اگرچه نمی‌دانیم که آخرین نئاندرتال تاریخ چه زمانی و کجا از دنیا رفته، اما بسیاری از باستان‌شناسان بر این باورند که برخی از آخرین دودمان نئاندرتال ها در بخش جنوبی شبه‌جزیره ایبری زندگی می‌کرده‌اند.

زندگی در آب و هوای بسیار سرد، نیازمند آن بود که نئاندرتال‌ها گونه‌‌ای از انسان‌ بدنی قوی داشته باشند و بدانند چگونه باید آتش درست کنند. اما اینکه این گونه از انسان لباس هم می‌پوشیده نیازمند تحقیقات بیشتری است چراکه هنوز هیچ شواهدی از پوشش نئاندرتال‌ها یافت نشده است.

اجتماعی بودن کلیدی برای بقای انسان‌های امروزی بوده است که این توانایی است که تحقیقات جدید نشان می‌دهد، نئاندرتال‌ها فاقد آن بوده‌اند و به احتمال زیاد همین منجر به انقراض آنها در ۴۰ هزار سال قبل شده است.

اقتصاد ۱۰۰ - اجتماعی بودن کلیدی برای بقای انسان‌های امروزی بوده است که این توانایی است که تحقیقات جدید نشان می‌دهد، نئاندرتال‌ها فاقد آن بوده‌اند و به احتمال زیاد همین منجر به انقراض آنها در ۴۰ هزار سال قبل شده است.

شواهد ژنتیکی جدید به دست آمده از غاری در فرانسه نشان می‌دهد که نئاندرتال‌ها گوشه گیرتر بوده و ترجیح می‌دادند فقط با یکدیگر تعامل داشته باشند. در همین حال، انسان‌های امروزی احتمال بیشتری داشته که با گروه‌های دیگر ارتباط برقرار کنند و تبادل ایده‌ انجام دهند که این یک مزیت تکاملی برای بقا به شمار می‌رود.

یک تحقیق جدید اسپانیایی نشان داده است که انسان‌های اولیه و یا همان نئاندرتال‌ها؛ راز مراقبت از کودک سندرم داون را میدانستند و حتی به مادر او هم در نگهداری کودکش کمک می‌کردند.

باستان‌شناس لودویک اسلیماک در سال ۲۰۱۵ پنج دندان انسان نئاندرتال را در غار «گروت مندرین» در دره رون فرانسه کشف کرد. این کشف مهم که به نام شخصیت «تورین» از کتاب «هابیت» نام‌گذاری شد، مخفی ماند تا زمانی که تیم اسلیماک به بررسی معمای پشت تناقضات شواهد ژنتیکی و باستان‌شناسی این نمونه پرداخت. تجزیه‌وتحلیل …

دلایل از بین رفتن نئاندرتال‌ها همواره یکی از رازهای بزرگ در تاریخچه زیست انسان‌ها بر روی کره زمین محسوب شده است. حالا اما دانشمندان در یک مطالعه جدید پاسخ غافلگیرکننده‌ای به این مسئله مبهم داده‌اند. تاکنون فرضیه‌های اصلی برای نابودی نئاندرتال‌ها تغییرات آب و هوایی، شیوع بیماری و جنگ و خشونت (و یا آمیختگی) …

خط سلامت: محققان اسپانیایی با بررسی بقایای کودکی ماقبل تاریخ که در غار کووا نگرا در والنسیا واقع در شرق اسپانیا کشف شده، به این نتیجه رسیدند که نئاندرتال‌ها افزون بر حس هم‌نوع دوستی از آگاهی لازم برای اعمال مراقبت‌های لازم از افراد مبتلا به نشانگان داون برخوردار بوده‌اند.

دلایل از بین رفتن نئاندرتال‌ها همواره یکی از رازهای بزرگ در تاریخچه زیست انسان‌ها بر روی کره زمین محسوب شده است. حالا اما دانشمندان در یک مطالعه جدید پاسخ غافلگیرکننده‌ای به این مسئله مبهم داده‌اند.

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش یادآوری کرد که انسان نئاندرتال نوعی از انسان است که قبل از ما در این محدوده جغرافیایی زندگی می‌کردند

محققان تصور می‌کنند این سلسله حدود ۵۰ هزار سال «بدون هیچ گونه تبادل ژنتیکی با نئاندرتال‌های کلاسیک اروپایی» می‌زیسته‌اند.

دلایل از بین رفتن نئاندرتال‌ها همواره یکی از رازهای بزرگ در تاریخچه زیست انسان‌ها بر روی کره زمین محسوب شده است. حالا اما دانشمندان در یک مطالعه جدید پاسخ غافلگیرکننده‌ای به این مسئله مبهم داده‌اند.

تیم کوچکی از محققان ایرانی و آلمانی در مقاله‌ای که به تازگی منتشر کرده‌اند، منطقه‌ای را که به احتمال زیاد آمیزش بین نئاندرتال‌ها و انسان‌های خردمند در دوران پلیستوسن پسین در آنجا رخ داده است را معرفی کرده‌اند.

انسان مدرن (هوموساپینس) تنها نماینده بازمانده از شجره خانواده انسان است، اما ما آخرین بازمانده در یک داستان تکاملی هستیم که تقریباً ۶ میلیون سال پیش آغاز شد. دانشمندان معقتدند، حداقل ۱۸ گونه انسانی که به عنوان هومینین شناخته می‌شوند، وجود داشته که انسان مدرن با غلبه به تمام گونه‌های دیگر توانسته تا امروز …

سرپرست کاوش‌های غارقلعه‌کرد آوج از کشف یک دندان کودک ۱۸۰ هزار ساله در فصل پنجم کاوش‌‎های باستان‌شناسی این غار خبر داد.

خط سلامت: باستان‌شناسان با کشف منطقه ای متعلق به نئاندرتال ها در دامنه‌های جنوبی پیرنه در اسپانیا، تصورات قبلی درباره این انسان‌های اولیه را به چالش کشیده‌اند.

مطالعه‌ای که در ژورنال «ساینس» در ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۴ منتشر شد، بینش جدیدی در مورد تعاملات ژنتیکی بین انسان‌های اولیه و نئاندرتال‌ها ارائه کرده است. کشف سال ۲۰۱۰ حاکی از درهم آمیختگی این دو گروه با هم، پیشگامانه بود، اما درک اینکه این آمیختگی چگونه بر انقراض نئاندرتال‌ها تأثیر گذاشته، قابل توجه است. نئاندرتال …

مطالعه‌ای که در ژورنال «ساینس» در ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۴ منتشر شد، بینش جدیدی در مورد تعاملات ژنتیکی بین انسان‌های اولیه و نئاندرتال‌ها ارائه کرده است. کشف سال ۲۰۱۰ حاکی از درهم آمیختگی این دو گروه با هم، پیشگامانه بود، اما درک اینکه این آمیختگی چگونه بر انقراض نئاندرتال‌ها تأثیر گذاشته، قابل توجه است. نئاندرتال …

این یکی از نادرترین فسیل‌های دنیا است که می‌تواند به روشن شدن برخی از اسرار پدید آمدن انسان کمک کند؛ اما ​باستان‌شناسان فقط توانسته‌اند چند تکه از استخوان شانه او را بازیابی کنند.

دانشمندان سال‌هاست تلاش می‌کنند منوی غذایی نئاندرتال‌ها را شناسایی کنند؛ اما از آنجایی که مواد غذایی کوچکتر مانند مرغ‌ها و پرنده‌ها معمولا آثار باستان شناسی زیادی از خود به جا نمی‌گذارند، چنین کشفی دشوار به نظر می‌رسد.

راز موفقیت هومو ساپینس‌ها به عنوان یک گونه چه بود؟ چرا سایر انسان‌سانان (مانند نئاندرتال‌ها و دنیسوواها) منقرض شدند اما گونۀ ما که به هوموساپینس معروف است دنیا را تصرف کرد؟

یک مطالعه جدید نشان می‌دهد DNA انسان مدرن ممکن است از مقدار شگفت‌آوری ژنوم نئاندرتال تشکیل شده باشد. بر اساس این نتایج محققان تصور می‌کنند نمی‌توان گفت که نئاندرتال‌ها «منقرض» شده‌اند، بلکه باید آن‌ها را «جذب شده» در جمعیت انسان‌ها امروزی به حساب آورد.

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که نئاندرتال‌ها از دانش پیشرفته‌ای در زمینه ترکیب مواد مختلف برای ساخت چسب‌های کارآمد برخوردار بودند، که این امر نشان‌دهنده

پیدا شدن بقایایی از یک کودک نئاندرتال پرتو تازه‌ای بر زوایای تاریک زندگی و رفتار این گونۀ خویشاوند انسان انداخته است. زنده ماندن این کودک تا ۶ سالگی احتمالاً به دلیل نوع‌دوستی اطرافیانش بوده است.

پژوهشگران دریافته‌اند که نئاندرتال‌ها که گروهی منقرض شده از انسان‌های باستانی هستند که تا حدود ۴۰ هزار سال پیش در اوراسیا زندگی می‌کردند، قادر به انجام مراقبت‌های دوستانه از هم‌نوعان خود بوده‌اند.

شفقنا- یک کشف جدید نشان می‌دهد که انسان اولیه نیز برای کودکان، افراد معلول و ناتوان شفقت و مهربانی داشته است. به گزارش سرویس ترجمه شفقنا؛ رویترز نوشت: در منطقه شرقی اسپانیای کنونی یک فسیل از کودکی شش ساله پیدا شده که آناتومی گوش داخلی او نشان می‌دهد احتمالاً مبتلا به نقص ژنتیکی از نوع [ ]

​قلعه پِمبروک قرن‌ها مسند قدرت بوده است. این جا زادگاه هنری تودور، پدر هنری هشتم بود و یکی از بهترین دژهای قرون وسطایی حفظ‌شده‌ی کشور است که شامل هزارتویی از گذرگاه‌ها، تونل‌ها و پلکان‌ها و همچنین یک برج دروازه بزرگ می‌شود.

نتایج مطالعه جدیدی نشان می‌دهد دی‌ان‌ای به ارث رسیده از نئاندرتال‌ها ممکن است در خطر ابتلا به اوتیسم در انسان‌های مدرن نقش داشته باشد.

در گذشته تکاملی، DNA نئاندرتال‌ها با DNA ما مخلوط شد؛ حاصل آن، تغییرات چشمگیر، از نحوه مبارزه با بیماری گرفته تا حتی ظاهر ما بود.

کشف ویروس‌های پنجاه هزار ساله سرماخوردگی، گلودرد، زگیل تناسلی و سرطان در نئاندرتال‌ها می‌تواند انقراض آن‌ها را توضیح دهد.

ممکن است نئاندرتال‌ها را اقوامی باستانی و ناشناخته بدانیم، اما انسان‌ها زمانی روابطی بسیار صمیمی با آن‌ها داشتند. اکنون محققان فکر می‌کنند که متوجه شده‌اند چه زمانی بخش عمده‌ای از این اختلاط ها اتفاق افتاده است.

ممکن است نئاندرتال‌ها را اقوامی باستانی و ناشناخته بدانیم، اما انسان‌ها زمانی روابطی بسیار صمیمی با آنها داشتند. اکنون محققان فکر می‌کنند که متوجه شده‌اند چه زمانی بخش عمده‌ای از این اختلاط‌ها اتفاق افتاده است.

درست در زمانی که انسان‌های خردمند (هومو ساپینس) در آفریقا تکامل می‌یافتند، خویشاوندان نزدیک آن‌ها یعنی نئاندرتال‌ها در اروپا و آسیا ساکن بودند.

شواهدی از آشپزی پیچیده توسط نئاندرتال‌ها در غاری در عراق پیدا شده که نشان می‌دهد آن‌ها روش‌های پیچیده‌ای برای آشپزی داشته‌اند.

دلایلی متفاوتی برای انقراض نئاندرتال‌ها ذکر شده است. کارشناسان پیشنهاد کرده اند که آمیزش بین گونه ای، تغییرات آب و هوایی و درگیری‌های خشونت‌آمیز با انسان‌ها ممکن است مقصر این انقراض باشند.

مطالعه ای جدید روی دندان‌های این گونه منقرض‌شده و انسان های دوره پارینه سنگی پسین نشان داده که انسان‌ها زمان بیشتری را صرف مراقبت از کودکان خود در مقایسه با نئاندرتال‌ها می کردند. به گفته کارشناسان، این موضوع می تواند یکی از دلایلی باشد که انقراض نئاندرتال ها را به دنبال داشته است.

تحقیقات نشان می‌دهد نئاندرتال‌ها می‌توانستند صحبت کنند، اما احتمالاً توان درک یا استفاده از استعاره‌ها (مقایسه دو چیز مختلف با هم) را نداشتند.

شما استاد مسلم تاریخ هستید و در کتاب انسان خردمند تاریخ جهان را از 13 و نیم میلیارد سال به این سو که ماده و انرژی پدید آمدند روایت می کنید و حتی می دانید که انسان 2 و نیم میلیون سال پیش در آفریفا اولین ابزارهای سنگی اش را می ساخته و خبر دارید که نئاندرتال ها 30 هزار سال پیش منقرض شدند و حتی اولین نام …

نئاندرتال‌ها نزدیک‌ترین خویشاوندان انسانی ما بودند و ازنظر آناتومی شباهت‌های زیادی با انسان‌های مدرن داشتند. اما آیا آن‌ها می‌توانستند صحبت کنند؟

دانشمندان با کشف شواهدی جدید در مورد ساختار حنجره انسان نئاندرتال، راز حرف زدن این گونه باستانی نزدیک‌تر را کشف کردند.

نئاندرتال‌ها نزدیک‌ترین خویشاوندان انسانی ما بودند و از نظر آناتومی شباهت‌های زیادی با انسان‌های امروزی داشتند. اما آیا نئاندرتال‌ها هم می‌توانستند صحبت کنند؟

با اینکه نئاندرتال‌ها و هومو ساپین‌ها (انسان مدرن امروزی) قرابت و نزدیکی به هم داشتند، دودمان‌شان در حدود 400000 تا 800000سال قبل از هم مجزا شد و این دو گونه تفاوت‌های زیادی نیز با هم دارند.

دانشمندان معتقد هستند که ژن‌های نئاندرتال با اختلالات خلقی مانند افسردگی و بیماری‌های خودایمنی، آرتریت و التهاب مفاصل و حتی افرادی که گرایش بیشتری برای استفاده از نیکوتین دارند مرتبط هستند.

نئاندرتال‌ها نزدیک‌ترین خویشاوندان ما هستند که حدود ۴۰۰۰۰ سال پیش منقرض شدند. در این مطلب، تفاوت آن‌ها را با ما می‌خوانید.

در این مقاله ده مورد از تاثیر ترکیب دی‌ان‌ای نیٔاندرتال‌ها با دی‌ان‌ای انسان امروزی را بر سلامتی بررسی می‌کنیم.

نئاندرتال‌ها، یکی از نزدیک‌ترین گونه‌های انسانی به ما یعنی انسان هوشمند بودند. دانشمندان پس از مطالعات گسترده‌ای که روی این گونه انسانی داشته‌اند، احتمال می‌دهند نزدیک‌ترین خویشاوندان ما که شباهت‌های زیادی از نظر آناتومی با انسان امروزی داشتند، می‌توانستند همانند یک کودک ۳ساله صحبت کنند.

بیش از نیم میلیارد سال حیات روی زمین در جریان بوده است، بدون اینکه موجودی مانند انسان خردمند ظاهر شود: شاخه‌ای از میمون‌های بدون دم دو پا با دندان‌های کوچک و مغزهای بزرگ که ما را قادر می‌سازد ابزارهای جدیدی اختراع کنیم و در قالب شبکه‌های اجتماعی بزرگ با هم همکاری کنیم.

نئاندرتال‌ها یکی از نزدیک‌ترین گونه‌های انسانی به ما یعنی انسان هوشمند بودند. دانشمندان پس از مطالعات گسترده‌ای که روی این گونه انسانی داشته‌اند احتمال می‌دهند نزدیک‌ترین خویشاوندان ما که شباهت‌های زیادی از نظر آناتومی با انسان امروزی داشتند می‌توانستند همانند یک کودک ۳ساله صحبت کنند.

محققان موفق به کشف قدیمی ترین ویروس انسانی شده‌اند که متعلق به ۵۰ هزار سال پیش و دوران نئاندرتال‌ها یا انسان‌های اولیه است.

دنیسووان‌ها همراه با نئاندرتال‌ها نزدیک‌ترین خویشاوندان منقرض شده انسان‌های امروزی هستند. با اینکه اطلاعات راجع به نئاندرتال بیشتر است و ما اطلاعات بیشتری نسبت به این گونه انسانی داریم اما جالب است بدانید دنیسووان‌ها یک گونه دیگر از انسان هستند که ۲۰۰ هزار سال پیش در کنار نئاندرتال و انسان هوشمند امروزی …

دنیسووان‌ها تا سال ۲۰۱۰ ناشناخته بودند. سال ۲۰۱۰ بود که ژنوم آن‌ها برای اولین‌بار اعلام شد.

شواهدی از آشپزی پیچیده توسط نئاندرتال‌ها در غاری در عراق پیدا شده که نشان می‌دهد آن‌ها روش‌های پیچیده‌ای برای آشپزی داشته‌اند.

شواهدی از آشپزی پیچیده توسط نئاندرتال‌ها در غاری در عراق پیدا شده که نشان می‌دهد آن‌ها روش‌های پیچیده‌ای برای آشپزی داشته‌اند.

شجره‌نامه انسان امروزی ظاهرا از لحاظ آمیختگی میان گونه‌های مختلف انسانی بسیار آشفته‌تر از آن چیزیست که فکر می‌کردیم. این نتیجه‌ای است که از بررسی یافته‌هایی با قدمت چندین هزار سال به دست آمده است.

آرمان امروز : که اخیرا بر روی تعدادی از ابزار‌های چوبی ۳۰۰ هزار ساله انجام شده‌است، نشان می‌دهد که نئاندرتال‌ها حتی از آنچه تصور می‌شود، صنعتگران بهتری بودند. در سال ۱۸۳۶، کریستین یورگنسن تامسن، یک عتیقه‌شناس دانمارکی، اولین شخصی شد که نظم را به ماقبل تاریخ آورد و نشان داد که انسان‌های اولیه اروپا سه …

این زن چند ساله است؟ او احتمالا حدود چهل و چند سال سن داشت که مرد و این تخمین را دندان‌هایی که تقریبا تا نزدیک ریشه ساییده شده تایید می‌کند./عکس: مدل سه بعدی جدید از چهره انسان نئاندرتال

دانشمندان اخیرا موفق شده‌اند چهره یک زن نئاندرتال 75 هزار ساله را بازسازی کنند. بقایای این انسان اولیه در کوه‌های زاگرس کشف شده است.

دانشمندان چهره یک نئاندرتال ۷۵ هزار ساله را بازسازی کردند. یک زن ۴۰ ساله ۷۵ هزار سال قبل در غاری دفن شده بود.

این زن که به نام شانیدر زی(Shanidar Z) معروف است، در غاری در کردستان عراق در سال ۲۰۱۸ پیدا شد. این زن یک نئاندرتال یا نوعی انسان باستانی است، حدود ۴۰ هزار سال پیش ناپدید شدند.