كهكشانی های دوومیدانی

یك صدم ثانیه زودتر, یك سانتی متر بیشتر با شهرت و ثروتی كه فرو ریختن ركوردهای ملی, قاره ای و جهانی برای یك ورزشكار به ارمغان می آورد كمابیش آشنا هستیم اما لذت غیرقابل وصفی كه ثبت ركوردهای جدید دارد را فقط ركوردشكن ها می توانند تا عمق جان احساس كنند

● آخرین ركوردهای ایران، آسیا و جهان

یك صدم ثانیه زودتر، یك سانتی متر بیشتر. با شهرت و ثروتی كه فرو ریختن ركوردهای ملی، قاره ای و جهانی برای یك ورزشكار به ارمغان می آورد كمابیش آشنا هستیم اما لذت غیرقابل وصفی كه ثبت ركوردهای جدید دارد را فقط ركوردشكن ها می توانند تا عمق جان احساس كنند.

هزاران دلار سرمایه گذاری، سال ها مرارت و تمرین، حمایت و مشاركت شركت های بلند آوازه تجاری، تبلیغات گسترده رسانه ها و نگاه كنجكاوانه میلیون ها علاقه مند، زنجیر وار به هم متصل می شوند تا دونده یك صدم ثانیه سریع تر از ركورد قبلی به خط پایان برسد. پرنده یك سانتی متر بیشتر از پرندگان قبلی اوج بگیرد و پرتاب گر هم چكش، دیسك و وزنه را به همان اندازه، یعنی یك سانتی متر ناقابل دورتر بیندازد.

دوومیدانی از جذاب ترین رشته های ورزشی دنیاست كه الان هم فصل تورنمنت های جایزه بزرگ است. با توجه به جابه جایی مكرر ركوردهای ملی، قاره ای و جهانی، آخرین حد نصاب های ثبت شده را ذیلاً ملاحظه خواهید كرد. آمار و ارقامی كه سال آینده در همین روز، حداقل تعدادی از آنها پاك شده و اعداد تازه ای به ثبت خواهند رسید.

● ۱۰۰ متر

این ماده در حقیقت چكیده دوومیدانی است. نگین تمام آن سی و چند ماده كه ركورد جهانی اش با ۷۷/۹ صدم ثانیه در اختیار آسافا پاول از جاماییكا است. سال ها است كه ركوردهای بن جانسون و كارل لوییز فرو ریخته اند. ركورد آسیا هم هشت سالی می شود كه با ده ثانیه در اختیار كوجی ایتو قرار دارد.

ركورد ایران با ۲۹/۱۰ در اختیار عبدالغفار سقر است كه سه سال قبل در بوداپست ثبت كرده. ركورد بانوان دنیا نیز با ۴۹/۱۰ به فلورنس گریفیث آمریكایی تعلق دارد كه سال ۱۹۸۸ به جا گذاشته است. نه مرلین اوتی جاماییكایی در دهه ۹۰ و نه ماریون جونز آمریكایی در هزاره جدید میلادی هر چه سریع تر دویدند باز هم به این ركورد نزدیك نشدند.

● ۱۱۰ متر با مانع

ژیانگ لیو فاتح چینی المپیك آتن همین ماهی كه گذشت ركورد جهان را فرو ریخت تا آخرین ركوردشكن كل مواد دوومیدانی در رده مردان باشد. او حد نصاب ۸۸/۱۲ را به جا گذاشت. این چینی فقط ۲۳ سال دارد. اما ركورد اروپا كه كولین جكسون انگلیسی با ۹۱/۱۲ در سال ۱۹۹۳ و مسابقات جهانی اشتوتگارت به جا گذاشته همچنان دست نخورده باقی مانده.

ركورد ایران با ۸۰/۱۳ در اختیار غلامرضا عسگری است كه مرداد ۸۳ در اصفهان به جا گذاشته.

● ۲۰۰ متر

مایكل جانسون اسب تیزتك آمریكایی ده سال قبل این مسافت را در ۳۲/۱۹ صدم ثانیه دوید و عمرر كوردش شاید باز هم افزایش پیدا كند و به این زودی ها نشكند. اما ركورد اروپا با گذشت ۲۷ سال همچنان در اختیار پیترو منه آ (ایتالیا) است كه با زمان ۷۲/۱۹ سال ها ركورددار جهان هم بود. به سختی ممكن است باور كنید اما ركورد اقیانوسیه كه در المپیك ۱۹۶۸ مكزیكوسیتی توسط پیتر نورمن استرالیایی جابه جا شد هنوز دست نخورده باقی مانده. ركورد كشورمان هم با عمر ۱۳ساله در اختیار یوسف دهمیری دونده سیه چرده جنوبی است كه در هیروشیما با زمان ۲۸/۲۱ به ثبت رساند. ركورددار زنان جهان هم فلورنس گریفیث است كه در المپیك سئول توانست حد نصاب عالی ۳۴/۲۱ را به جا بگذارد.

● ۴۰۰ متر

مایكل جانسون با ۱۸/۴۳ همچنان ركورددار است. ركورد آسیا نیز عمر ۱۸ساله دارد، محمد عامر ال ملكی (عمان) حد نصاب ۵۶/۴۴ را در بوداپست به ثبت رساند.

ركورد ایران را همین امسال رضا بوعذار با ۵۸/۴۶ جابه جا كرد. اما ركورد زنان جهان حكایت عجیبی دارد. ماریتا كخ آلمانی ۲۱ سال قبل حد نصاب ۶۰/۴۷ را به جا گذاشت كه نه كتی فریمن استرالیایی و نه ماری ژوزه پرك فرانسوی حتی به یك ثانیه ای آن ركورد افسانه ای هم نتوانستند نزدیك شوند. ماریتا كخ امسال ۵۰ ساله شد اما بعید است كه در طول دوران زندگی اش شاهد پاك شدن حد نصاب خارق العاده ای باشد كه خودش در كانبرا به جا گذاشت.

● ۴۰۰ متر با مانع

كوین یانگ آمریكایی ۱۴ سال قبل با زمان ۷۸/۴۶ صدم ثانیه در بارسلونا ركورددار جهان شد. هادی ال سومایلی (عربستان) در المپیك سیدنی با حد نصاب ۵۳/۴۷ از روی موانع پرید تا ركورددار آسیا باشد.

ركورد ایران كه خیلی هم امیدواركننده نیست، با زمان ۰۹/۵۱ ثانیه متعلق به مجید فروتن نیا است كه تازه در پنج سال اخیر هم دست نخورده باقی مانده!

● ۸۰۰ متر

ویلسون كیپ كتر برای دانمارك می دود اما كنیایی الاصل است، او سال ۱۹۹۷ در كلن، با حد نصاب ۱۱/۴۱/۱ وارد تالار افتخارات شد. ركورد آسیا با ۱۱/۴۳/۱ یعنی دقیقاً دو ثانیه بیشتر از ركورد جهانی در اختیار یوسف سعد كمیل بحرینی است كه در زوریخ این زمان را به جا گذاشته. جالب است بدانید ركورد اقیانوسیه در این ماده هم كهنسال است و عمر ۴۴ ساله دارد! پیتر اسنل نیوزلندی ركوردی به جا گذاشته كه همچنان در اسناد فدراسیون جهانی خاك می خورد.

اما ۷۴/۴۴/۱ ركورد خوبی است كه سجاد مرادی برای كشورمان به جا گذاشته است. ركورد زنان جهان هم كه امسال ۲۳ سال از ثبت آن می گذرد متعلق به یارمیلا كراتوچویلوا (چك) است كه سال ۱۹۸۳ در مونیخ با زمان ۲۸/۵۳/۱ به جا گذاشت و حالا حالاها فرو نخواهد ریخت.

● ۱۵۰۰ متر

هشام الغروج با ۲۶/۳ دقیقه افتخار ركورد این ماده را نصیب هموطنان مراكشی اش كرده است كه او را بسیار دوست دارند. شاید البته دانیل كومن ۲۲ساله كنیایی به زودی این ركورد را جابه جا كند. ركورد آسیا همین امسال در رم توسط رشید رمزی (بحرین) با ۱۴/۲۹/۳ جابه جا شد.

ركورد ایران سال ۱۹۹۳ در مسابقات جهانی اشتوتگارت توسط حمید سجادی با زمان ۶۶/۴۱/۳ ثبت شد.

ركورددار زنان جهان هم یون ژیاكیو (چین) نام دارد كه موفق شده در سال ۱۹۹۳ زمان ۴۶/۵۰/۳ را به ثبت برساند.

● ۳۰۰۰ متر با مانع

در این ماده هم ركورددار جهان یك آسیایی است. سیف سعید شاهین از قطر از سال ۲۰۰۴ و در بروكسل با ۶۳/۵۳/۷ دقیقه سرقفلی این ماده استقامتی را در اختیار دارد و بهترین ركورد سال جاری میلادی را نیز او به جا گذاشته تا همچنان حرف اول جهان را بزند. لطفاً طلای بازی های آسیایی دوحه را هم برای او كنار بگذارید.

آخرین ركورد ایران ۱۵ سال پیش در كوالالامپور توسط حمید سجادی به ثبت رسید. مدیر امروز ورزش و تفریحات سالم منطقه آزاد كیش، در مالزی حد نصاب ۸۹/۳۳/۸ را تثبیت كرد.

● ۵۰۰۰ متر

كننیسا بكله از اتیوپی با زمان ۵۳/۳۷/۱۲ حرف اول این مسافت را می زند و ركوردی كه ثبت كرده بعید است تا المپیك لندن هم فرو بریزد. ركورد آسیا با ۹۸/۵۱/۱۲ دقیقه متعلق به سیف سعید شاهین قطری است كه مسلماً اگر هنگام دویدن پایش لیز نخورد و با مخ به روی پیست سقوط نكند، طلای بازی های آسیایی دوحه در این ماده نیز جای دوری نخواهد رفت.اما برای ایران در این ماده هم ركورد حمید سجادی عمر پربركتی داشته. سجادی در گوته برگ حد نصاب ۴۰/۵۳/۱۳ دقیقه را به جا گذاشت. كی؟ دقیقاً یازده سال قبل.

● ده هزار متر

كننیسا بكله اتیوپیایی در این ماده هم با ۵۳/۱۷/۲۶ دقیقه تیزپاترین مرد جهان است. ركورد آسیا هم در اختیار احمدحسن عبدالله (قطر) است كه حدنصاب ۷۶/۳۸/۲۶ را به جا گذاشته. ركورد كشورمان در این ماده نیز متعلق به حمید سجادی است. او در المپیك آتلانتا با وجودی كه یك دور كامل از هایله گبر سلاسی عقب افتاد اما حدنصاب ۶۵/۲۲/۲۹ برای جابه جایی ركورد ایران كافی بود.

● ماراتن

پل ترگات كنیایی مسافت ۴۲ كیلومتر و ۱۹۵ متر را در مدت زمان ۵۵/۰۴/۲ ساعت دویده است. در آسیا هم توشیناری (ژاپن) با ۱۶/۰۶/۲ ساعت كه در شیكاگو ثبت شده ركورددار است.

ركورد ایران در اختیار حسین بهدوج است كه توانسته زمان ۲۳/۲۸/۲ ساعت را به جا بگذارد. امیدواریم ناراحت نشوید اما در این ماده ركورد زنان جهان چیزی حدود سیزده دقیقه بهتر از ركورد مردان ایران است. خانم پائولا رادكلیف انگلیسی سال ۲۰۰۳ در لندن ركورد ۲۵/۱۵/۲ را ثبت كرد. متاسفانه ركورد زنان قاره آسیا، قاره اقیانوسیه، آمریكای مركزی، آمریكای جنوبی و قاره آفریقا هم از ركورد مردان ایران بهتر است!

● پرش سه گام

جاناتان ادواردز (انگلستان) ۲۹/۱۸ متر مثل یك موجود ماورای زمینی روی هوا قدم زد و پرید تا ركورد اعجاب انگیزی را به نام خود ثبت كند؛ ركوردی كه الان ۱۱ساله است و احتمالاً بیست سال را شیرین پشت سر خواهد گذاشت! ركورد آسیا با ۳۵/۱۷ متر در اختیار اولگ ساكركین (قزاقستان) است كه سال ۱۹۹۴ در مسكو به جا گذاشته.ركورد ایران را همین هفته قبل افشین داغرحماوی با ۳۷/۱۶ متر در شیراز ثبت كرد.

ركورددار زنان جهان آنیسا كراوتس (آلمان) با مسافت ۵۰/۱۵ متر است.

● پرش طول

باب بیمون از سال ۱۹۶۸ تا ۱۹۹۱ با حدنصاب ۹۰/۸ سانتی متر به افسانه ها پیوسته بود، تا اینكه مایك پاول (آمریكا) ۹۵/۸ پرید و ركوردی به جا گذاشت كه الان ۱۵ سال دارد و چه بسا سن ركورد باب بیمون را هم رد كند.

ركورد آسیا با ۴۸/۸ متر در اختیار پرنده ۲۵ ساله عربستانی به نام محمد سلمان است كه همین امسال به جا گذاشته.

ركورد كشورمان با ۶۸/۷ متر در اختیار مهدی امینی است كه پیرارسال در شیراز پرید.

در دختران نیز بیشترین مسافت را خانم گالینا از شوروی در سال ۱۹۸۸ پرید. او در لنینگراد ركورد ۵۲/۷ را ثبت كرد.

● پرش ارتفاع

نه! خاویر سوتومایر (كوبا) دست نیافتنی است. او ۴۵/۲ متر پریده و از لحظه ای كه این حدنصاب خارق العاده را در سالامانكا به جا گذاشت ۱۳ سال می گذرد. بشر در سال های آینده هم بعید است كه حتی به چندسانتی متری ركورد خاویر نزدیك شود!

ركورد آسیا را هم ۲۲ سال است كسی نزده جیان هوا چینی سال ۱۹۸۴ از روی مانع ۳۹/۲ عبور كرد.

ركورد ایران را سال ۱۳۷۲ حسین شایان با ۲۳/۲ متر ثبت كرد تا ركورد تیمور غیاثی را پاك كند. ركورد شایان را هم احتمالاً در آینده ای نزدیك امین حسین زاده ۲۰ساله خواهد شكست.

اما ركورد دختران جهان ۱۸سال است كه دست نخورده مانده. خانم اشتفكا كاستادینووا (بلغارستان) حدنصاب عالی ۰۹/۲ را آن سال در رم به جا گذاشت همین جمعه شبی كه گذشت بركوئیست سوئدی در لندن سه بار به مانع ۱۰/۲ سانتی متری حمله كرد اما ناكام ماند.

● پرش با نیزه

سرگئی بوبكا (اوكراین) را همه می شناسند. او اولین كسی بود كه از ارتفاع شش متری گذشت و الان هم با ۱۴/۶ متر ركورددار جهان است. ركورد آسیا با ۹۲/۵ به ایگور پوتاپوویچ قزاق تعلق دارد. ركورد ایران با ۲۰/۵ متر مشتركاً در اختیار محسن ربانی و اسحاق غفاری است. اما در بانوان و در جمع برترین پرندگان این ماده، هر سال ركورد این ماده به دفعات جابه جا می شود زیرا پرش با نیزه فقط چندسالی است كه در برنامه مسابقات زنان قرار داده می شود. ركورددار جهان خانم یلنا ایزینبایه وا (روسیه) با ۰۱/۵ سانتی متر است كه در سن ۲۴سالگی همچنان فرصت ترقی دادن ركوردهای قبلی اش را دارد. او طی دو ماه گذشته بارها به مانع ۰۲/۵ سانتی متری حمله كرده و همیشه نیز ناكام بوده.

● پرتاب وزنه

رندی بارنز غول عظیم الجثه آمریكایی ۱۶ سال قبل در وست وود كانادا وزنه را ۱۲/۲۳ متر دورتر انداخت تا ركورد جهانی را به نام خود ثبت كند اما به نظر می رسد كه دیگر زمان شكستن ركورد او فرارسیده و یك آمریكایی دیگر به نام كریستین كانتول امسال در بهترین شرایط برای ثبت ركورد جدید قرار دارد.

ركورد آسیا در این ماده هم متعلق به قطری ها است كه واقعاً برای پرتابگران ایرانی افت دارد. خالد جش ال سویدی ۴۵/۲۰ را ثبت كرده.

ركورد ایران كه هیچ كس شاهد ثبت شدنش نبوده را امین نیكفر در آمریكا با حد نصاب ۸۷/۱۸ متر به جا گذاشته. اما امین از وقتی كه به ایران آمد هرگز به ركوردش نزدیك نشد. می گفتند امین ترجیح می دهد به جای آمریكا برای تیم ملی ایران مسابقه بدهد؛ یك چیزی تو مایه های فریدون زندی. اما امین وقتی به ایران آمد و پرتاب هایش را دیدیم، مشخص شد كه منت گذاری نزدیكانش واقعاً كم لطفی بوده.

● پرتاب دیسك

یورگن شولت (آلمان) مالك ركورد ۲۰ساله ای با حدنصاب ۰۸/۷۴ متر است. عمر این ركورد نیز طولانی تر از اینها خواهد شد. ركورد آسیا در این ماده خوشبختانه متعلق به كشورمان است و احسان حدادی دیسك را ۲۵/۶۵ متر دورتر از دایره كوچك پرتاب انداخته است.

● پرتاب نیزه

یان ژلژنی (جمهوری چك) ده سال قبل نیزه را ۴۸/۹۸ متر پرتاب كرد. او سیما و هیبتی همچون جنگاوران روم باستان داشت و البته كه نیزه را خیلی دورتر از آنها پرتاب می كرد!

می خواهید بدانید ركورد او تا چه اندازه اعجاب انگیز است؟ ركورد آسیا ده متر كمتر از حد نصاب اوست و به میزوگوچی (ژاپن) تعلق دارد. تازه در خود آسیا هم ۱۷ سال است احدی به ركورد میزوگوچی نزدیك نشده.

● پرتاب چكش

یوری سدیك (شوروی) سال ۱۹۸۶ ركورد ۷۴/۸۶ متر را به جا گذاشت كه به نظر می رسد این ركورد دیگر نفس های آخرش را می كشد. در آسیا كوچیك موروفوشی (ژاپن) ۸۶/۸۴ را ثبت كرده است.

● ده گانه

ركورد جهان با ۹۰۲۶ امتیاز در اختیار رومن سبرل (جمهوری چك) است كه توانست ركوردهای دن اوبراین (آمریكا) را پاك كند.

ركورد آسیا هم با ۸۷۲۵ امتیاز به دیمیتری كارپوف (قزاقستان) تعلق دارد.روزگاری دیلی تامپسون حرف اول ده گانه جهان را می زد كه بی تردید سنگین ترین ورزش در تمام ورزش ها محسوب می شود.

ركورد ایران هم با ۷۱۰۵ امتیاز در اختیار هادی سپهرزاد است.

سهراب خاقانی