قلع و قمع تیم های دولتی بسكتبال

امروز با مطرح شدن انحلال تیم بسكتبال پتروشیمی بندر امام این بحث ها در محافل بسكتبال جدی تر دنبال می شود در اینكه ورزش ما بارها جریان ناموفق مدیریت قائم به فرد را پشت سر گذاشته است, بحثی نیست

خیلی ساده قراردادهای مالی نادیده گرفته شد و تیم بسكتبال پتروشیمی بندر امام به فاصله ۱۴ روز تا آغاز رقابت های لیگ برتر بسكتبال باشگاه های كشور اعلام انحلال كرد. برای اهالی بسكتبال پس از كناره گیری تیم هایی نظیر صنام، پگاه، آذرپیام ارومیه و بی رغبتی ذوب آهن و پیكان در سرمایه گذاری در بسكتبال، شنیدن این خبر غیرمترقبه نیست اما نكته اساسی اهمیت حضور تیم پتروشیمی بندر امام در لیگ كشور و باشگاه های غرب آسیا است. حالا با اعلام انحلال این تیم وضعیت نایب قهرمان لیگ گذشته و نماینده دوم بسكتبال كشور در رقابت های آسیایی چه می شود؟

بسیاری اعلام انحلال تیم های بزرگ را كه از منابع مالی دولتی تامین می شوند یك مسئله كلی در ورزش كشور می دانند. عده ای دیگر معتقدند رشد دستمزدها و افزایش مبلغ قراردادها مسبب اصلی كناره گیری باشگاه هایی است كه توانایی رقابت در این زمینه را با سایر بخش ها در خود نمی بینند و گروهی بر این باورند فدراسیون بسكتبال پس از جذب تیم های بزرگ با پشتوانه مالی مناسب نتوانسته راهكارهای مناسبی برای حفظ یا جذب بیشتر سرمایه در بسكتبال باشگاهی ایجاد كند.

شاید تغییر مقررات و اساسنامه لیگ در كوران برگزاری بازی ها یا زمان نامشخص آغاز و پایان لیگ كه سال گذشته همه را كلافه كرده بود یكی از دلایل این عده باشد كه برنامه ریزی نامناسب را دلیل فرار برخی از سرمایه گذاران بزرگ می شمارند. از سوی دیگر باید توجه داشت بسكتبال به واسطه بستر جدیدی كه برایش ایجاد شده و متفاوت با سال های گذشته به حیات خود ادامه می دهد، در دوره گذشته نتوانست ظرفیت های پذیرش شرایط تازه را افزایش داده و در ایجاد موقعیت های تازه تر كوشا و ساعی باشد.

امروز با مطرح شدن انحلال تیم بسكتبال پتروشیمی بندر امام این بحث ها در محافل بسكتبال جدی تر دنبال می شود. در اینكه ورزش ما بارها جریان ناموفق مدیریت قائم به فرد را پشت سر گذاشته است، بحثی نیست. فلان مدیر به واسطه علاقه مندی اش به ورزش در برهه ای سرمایه ای را به این امر تخصیص می دهد اما بهمان مدیر بنا بر سلیقه اش حركت ورزشی را در موسسه، كارخانه یا شركت مربوطه نمی پذیرد و اعتقادی به آن ندارد بنابراین همه امور مربوط به حیات یك تیم كاملاً شخصی و سلیقه ای و براساس مدیریت قائم به فرد است. این بحث ها تكراری و برای كسانی كه سروكارشان با ورزش است تا حدود زیادی ملال آور شده است. به نظر می رسد مادامی كه راهكار جدید برای بسترسازی مناسب در امر سرمایه گذاری در ورزش به وجود نیاید هرساله باید شاهد افت و خیزهای اینچنینی در ورزش های مختلف از جمله بسكتبال باشیم. جالب اینكه در قبال اعلام انحلال تیم ها كه معمولاً از منابع مالی دولت نیز تامین می شوند، كسی پاسخگو نیست.

تجربه فروپاشیدن سایر تیم ها هم نشان می دهد سازمان تربیت بدنی خود را مبرا و منفك از اتفاقات رخ داده می داند. در سال جاری به ترتیب سه وزارتخانه دفاع، ارتباطات و نفت در زمینه تیم داری بسكتبال و والیبال اعلام انحلال كرده اند و این در حالی است كه مشتاقان ورزش از هیچ كدام از این وزارتخانه های بزرگ كشور پاسخی شفاف در قبال آنچه انجام داده اند نشنیده اند. به راستی در ذهن چه كسی می گنجد كه این وزارتخانه ها بنا به دلایل مالی عطای كار را به لقایش بخشیده اند؟ شركتی نظیر پتروشیمی بندر امام كه سود سالیانه آن میلیون ها دلار است چگونه طی ۲۴ ساعت تمامی قراردادها و قول و قرارها را نادیده می گیرد و غیرمسئولانه از ورزش كنار می رود؟ از دیگر مشكلاتی كه بحث انحلال تیم ها را باعث می شود نوع نگرش برخی از مدیران غیرورزشی است.

این دسته از مدیران ورزش را «هزینه بر» تلقی و در ارزیابی های مالی خود به نتایج ساده انگارانه دسترسی پیدا می كنند در صورتی كه باید توجه كرد ورزش و مدیریت بر آن هزینه بر نیست. به طور متوسط یك میلیارد تومان بودجه برای ورزش تخصیص دادن شاید از ده ها میلیارد هزینه های اضافی كه صرف امور متعدد جامعه می شود جلوگیری كند. در شرایطی كه جامعه ایرانی و جوان ایرانی را خطرات متعدد و آفت های اجتماعی تهدید می كند عدد و رقم یك میلیاردی آن هم در زمینه رشد و تعالی ورزش نه تنها هزینه كردن نیست بلكه كمك به سلامتی جامعه جوان و با آتیه ایرانی است.

مدیریت قائم به فرد ورزش و یا دستگاه های پاسخگو باید توجه داشته باشند سرمایه گذاری در بخش ورزش حتی در دورترین نقاط ایران برای آن جوانی كه به عشق پنجشنبه های هر هفته و تماشای بازی نماینده شهرش سر از پا نمی شناسد نه تنها هزینه نخواهد بود بلكه بستر مناسبی فراهم می آورد تا الگوهای مناسب جامعه شناسایی شده و استعدادهای تازه بارور شوند. در این نكته بسیاری از جنبه های مثبت و آثار مطلوب روانی نهفته است كه در صورت سهل انگاری هزینه های هنگفتی برای جبران آن باید بپردازیم. اگر اهداف ما در سطح مدیریت كلان مشخص باشد و در تنگناهای مدیریت قائم به فرد گرفتار نشویم با سرمایه ای كه در ورزش تزریق می شود الگوهای رشد و شركت جوانان را در ورزش افزایش داده ایم.

این نكته در آینده تمایلات ملی را گسترش می دهد. یعنی با كنار هم چیدن و قرار دادن مسئولان ورزش و نگاه مسئولانه آنها به افراد جامعه به ویژه جوانان، باشگاه ها، مربیان و خانواده ها می توان در آینده همه را در مسئله اساسی كه اعتلا و بالندگی تیم ملی از یك طرف و داشتن الگوهای رشد جسمی و روانی از سوی دیگر است، شریك كرد. پس بشتابید. فردا دیر است.

افشین رضاپور