ارتودنسی یک یا دو‌مرحله‌ای

یکی از مشکلات مرتبط با درمان‌های ارتودنسی در کودکان و نوجوانان، زمان شروع درمان ارتودنسی و یک یا دومرحله‌ای بودن آن است. متخصص ارتودنسی برای درمان بیمار باید ۳ مساله مهم را …

یکی از مشکلات مرتبط با درمان‌های ارتودنسی در کودکان و نوجوانان، زمان شروع درمان ارتودنسی و یک یا دومرحله‌ای بودن آن است. متخصص ارتودنسی برای درمان بیمار باید ۳ مساله مهم را ارزیابی کند: اول، وضعیت فعلی بیمار دوم، تغییراتی که به صورت طبیعی با رشد اتفاق می‌افتد و سوم، تغییراتی که با وسایل درمانی قادر به انجام آن است. از آنجا که در بزرگسالان رشد به معنای رایج وجود ندارد، تصمیم‌گیری برای رفع مشکلات مرتبط با ناهنجاری‌های این گروه آسان‌تر انجام می‌شود.

در کودکان ۲ مساله بسیار مهم وجود دارد؛ یکی مسائل مرتبط با رشد و تکامل دندانی یعنی افتادن دندان‌های شیری و رویش دندان‌های دائمی و دیگری مسائل مرتبط با رشد استخوانی و فکی که مشکلات کوچکی یا بزرگی فک و کوتاه یا بلند بودن فرم صورت را در بر می‌گیرد. در هر دو مساله فوق، پیچیدگی‌هایی وجود دارد که باعث شده نقطه‌نظرات متفاوتی میان متخصصان این رشته شکل بگیرد که برای برخی والدین گیج‌کننده است. به طور کلی برخی متخصصان ارتودنسی در این موارد به شروع زود هنگام درمان تمایل دارند و معتقدند درمان دومرحله‌ای مناسب‌تر است.

برخی در مقابل این دیدگاه به درمان دومرحله‌ای اعتقاد ندارند و با استناد به نتایج برخی تحقیقات به این نتیجه رسیده‌اند که نتایج درمان‌های دومرحله‌ای با تک‌مرحله‌ای نیز به دست می‌آید.

دیدگاه میانه‌ای نیز در حال شکل‌گیری است؛ یعنی شروع درمان را در سنینی توصیه می‌کند که بتوان بلافاصله پس از درمان مرحله اول، درمان مرحله دوم را شروع کرد تا بهترین نتایج ممکن در بهترین زمان را به دست

آورد.

نکته قابل توجه در ارتباط با تحقیقات انجام شده آن است که تاکنون نتایج تحقیقات در هر کدام از درمان‌ها به نتیجه واحدی نرسیده است، چون بیشتر تحقیقات، دارای نقاط ضعف هستند.

مثلا در تحقیقاتی که نتایج درمان‌های دومرحله‌ای را با درمان‌های یک مرحله‌ای مقایسه کرده‌اند، فاکتورهای مرتبط با اثرات روحی ـ روانی یا تغییرات مرتبط با بافت نرم و بهبود نیمرخ مورد توجه قرار نگرفته است.

با جمع‌بندی این مساله می‌توان نتیجه گرفت که درمان‌های دومرحله‌ای برای اصلاح مشکلات فکی و متعاقب آن تامین رابطه صحیح دندانی، طرفدار بیشتری میان متخصصان ارتودنسی دارد. البته عوامل دیگری مثل شدت ناهنجاری یا خطرات مرتبط با ضربه خوردن دندان‌ها نیز در تصمیم‌گیری موثر است.

دکتر محمد‌امین نریمانی

متخصص ارتودنسی