درمان دارویی

داروهایی كه در درمان دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:
قرصهای ضدبارداری
قرصهای ضدبارداری شایعترین داروهایی هستند كه برای درمان هورمونی استفاده میشوند. قرصهای ضدبارداری با كاهش هورمونهای LH و FSH كه از هیپوفیز ترشح میشوند از تولید آندروژن‌ها در تخمدان‌ها جلوگیری نموده و در نتیجه باعث توقف رشد موهای اضافی می‌گردند. بعلاوه، قرصهای ضدباریداری موجب افزایش تولید پروتئین‌های SHBG در كبد میشوند و این پروتئینها با به دام انداختن آندروژن‌ها باعث میشوند كه اثر آنها كم شود. قرصهای ضدبارداری همچنین باعث تنظیم چرخه قاعدگی شده و از بروز حاملگی‌های ناخواسته جلوگیری می‌كنند. این داروها را می‌تواند همراه با داروی اسپیرونولاكتون و كورتیكواستروئیدها (پردنیزولون و دگزامتازون) مصرف نمود.
اسپیرونولاكتون (spironolactone)
اسپیرونولاكتون با نام تجارتی آلداكتون (Aldacton) دارویی است كه در ابتدا به عنوان یك داروی مدر (ادرارآور) مورد استفاده قرار می‌گرفت. این دارو بطور مستقیم با اثرات آندروژن‌ها در پوست مبارزه می‌كند. مقدار مصرف روزانه این دارو، از ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم متفاوت می‌باشد. همانند قرصهای ضدبارداری، اثرات داروی اسپیرونولاكتون نیز بر روی رشد موها، زودتر از ۶ ماه دیده نمیشود. این دارو باعث از بین رفتن و یا نازك شدن موهایی كه تاكنون ظاهر شده‌اند نمی‌گردد. از آنجایی كه داروی اسپیرونولاكتون یك داروی مدر (ادرارآور) می‌باشد، شایعترین عارضه جانبی این دارو در طی دو یا سه هفته اول مصرف آن، افزایش تكرر ادرار می‌باشد. همچنین میزان پتاسیم خانمهایی كه از این دارو مصرف می‌كنند نیز ممكن است افزایش یابد. سایر عوارض جانبی داروی اسپیرونولاكتون عبارتند از:
انقباضات خفیف رحمی، اسهال و خواب آلودگی.
همچنین واكنشهای آلرژیك نیز ممكن است با مصرف این دارو دیده شود. با اینحال، بطور كلی عوارض جانبی داروی اسپیرونولاكتون خفیف و كم می‌باشد.
داروهای كورتون‌دار (كورتیكواستروئیدها)
از داروهای كورتون‌دار مثل پردنیزولون و دگزامتازون وقتی استفاده میشود كه مشكوك به فعالیت بیش از حد غده فوق كلیوی شویم و یا اینكه بخواهیم یك بیماری خود ایمنی (مثل لوپوس) را درمان نمائیم.
در درمان پرمویی خانمها، داروهای كورتون‌دار برای مواردی كه نقایص آنزیمی وجود دارد بسیار مناسب می‌باشند. این داروها باعث كاهش ترشح هورمونی به نام ACTH از هیپوفیز میشوند كه بطور طبیعی موجب تحریك غده فوق كلیوی برای ساخت و ترشح هورمونهای كورتیكواستروئیدی و آندروژن‌ها میشود.
از داروهای كورتون‌دار مثل پردنیزولون و دگزامتازون معمولاً به مقادیر كمی استفاده میشود. این داروها ممكن است باعث احساس سبكی در سر شود و بنابراین بهتر است كه شب‌ها مصرف شوند. با اینحال بعضی از بیماران با مصرف این داروها در شب دچار بی‌خوابی میشوند كه در این بیماران بهتر است داروها صبح‌ها خورده شود.
عوارض جانبی این داروها معمولاً خفیف بوده و بعد از دو هفته كه از مصرف آنها گذشت، عوارض آن بهبود می‌یابند. عوارض جانبی نادرتر با مصرف مقادیر بیشتر این داروها اتفاق می‌افتد و شامل: پوكی استخوان (نازك شدن استخوان‌ها)، عدم توانائی غده فوق كلیوی در پاسخ با استرسها، اشكال در حفظ سطح طبیعی قندخون (دیابت)، ‌كشیدگی و درد عضلات و نارسایی غده فوق كلیوی می‌باشد.
در درمان پرمویی خانمها معمولاً از مقادیر كم این داروها استفاده میشود و بنابراین عوارض جانبی آن، حداقل می‌باشد و خطری برای سلامت آنها ندارد.
سیپروترون كامپاند (دایان)
داروی سیپروترون كامپاند كه نام تجارتی آن دایان (Diane) می‌باشد، اثر هورمون‌های آندروژن (تستوسترون) در بدن را كم می‌كند. از این دارو در درمان آكنه (جوش) نیز استفاده می‌شود. داروی سیپروترون كامپاند یك داروی ضدبارداری نیز می‌باشد. عوارض جانبی این دارو عبارتند از: درد پستان‌ها، افزایش وزن، خستگی، كاهش میل جنسی، تهوع، سردرد و افسردگی. مصرف روزانه این دارو، ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم می‌باشد.
سیپروترون استات
داروی سیپروترون استات در سال ۱۹۶۵ بطور تجربی در درمان پرمویی در خانمها مورد استفاده قرار گرفت و از ان موقع تاكنون بعنوان یك داروی خوراكی ضدآندروژن مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این دارو به صورتهای مختلفی استفاده میشود. معروف‌ترین روش درمانی با این دارو، استفاده از آن در روزهای اول تا دهم چرخه قاعدگی همراه با یك داروی ضدبارداری تری‌فاز یك می‌باشد. مقدار مصرف روزانه این
دارو، ۱۰۰ میلی‌گرم می‌باشد.
فیناسترید (Finasteride)
این دارو نوع دوم مهاركننده ۵ آلفاردوكتاز می‌باشد كه برای درمان بزرگ شدن خوش خیم پروستات و معالجه طاسی مردان نیز بكار می‌رود. این دارو باعث جلوگیری از تبدیل هورمون مردانه تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (DHT) میشود كه این ماده باعث تحریك ریزش موهای سر می‌گردد اما موجب رشد موهای بدن كه دارای گیرنده‌های آندروژنی می‌باشند میشود. در بررسی‌های صورت گرفته، دیده شده كه مصرف این دارو در خانمهائی كه دچار پرمویی هستند، بهبودی قابل توجهی ایجاد نموده است. گرچه مصرف این دارو در همه افراد، تاثیر یكسانی ندارد اما می‌توان آن را در بسیاری از افراد امتحان نمود زیرا دارای خطرات نسبتاً كمی می‌باشد. مهمترین عارضه جانبی مصرف این داروها در خانمهای حامله می‌باشد كه باعث می‌گردد دستگاه تناسلی جنین پسر آنها شبیه دستگاه تناسلی افراد مونث شود. بنابراین خانمهایی كه از این دارو استفاده می‌كنند برای اینكه در طی مصرف این دارو حامله نشوند باید از داروهای ضد حاملگی نیز همراه آن مصرف نمایند.سایر عوارض جانبی مصرف داروی فیناسترید در خانمها عبارتست از: بزرگ شدن پستانها و افزایش بیش از حد میل جنسی در آنها (برعكس در آقایان، این دارو باعث كاهش میل جنسی می‌گردد).
این دارو به صورت قرصهای پنج میلی‌گرمی وجود دارد.
فلوتاماید (Flutamide)
فلوتاماید یك داروی ضدآندروژن‌ قوی می‌باشد كه به گیرنده‌های آندروژنی موجود در سلولهای پیاز موها (فولیكول‌ها) می‌چسبد و در نتیجه باعث جلوگیری عمل آندروژن‌ها از تحریك رشد موها می‌گردد. قبلاً از مقادیر زیاد این دارو برای درمان پرمویی در خانمها استفاده می‌شد و روزی سه بار و هر بار ۲۵۰ میلی‌گرم از این دارو تجویز میشد اما امروزه مشخص شده است كه مصرف مقادیر كم این دارو به میزان روزی ۶۲ میلی‌گرم نیز می‌تواند همان اثرات درمانی مفید را داشته باشد. با كم شدن میزان تجویز این دارو،‌ احتمال خطر بروز عوارض جانبی آن نیز كمتر می‌گردد. این دارو ممكن است در بعضی از خانمها ایجاد عوارض سمیت كبدی نماید كه علائم آن عبارتند از: تهوع، استفراغ، خستگی و ایجاد زردی.
متخصصین پوست توصیه می‌كنند كه در طی چند ماه اول مصرف این دارو، بطور مرتب آزمایش خون انجام شود تا مشخص گردد كه آنزیمهای كبدی در سطوح طبیعی می‌باشند. تغییر در آنزیمهای كبدی ممكن است نشان دهنده بروز سمیت كبدی در این افراد باشد. بخاطر این عوارض جانبی داروی فلوتاماید، بسیاری از متخصصین پوست ترجیح می‌دهند كه از این دارو برای بیماران خود استفاده نكنند، هرچند عوارض جانبی این دارو نسبت به سایر داروهای ضدآندروژن بیشتر یا كمتر نمی‌باشد.
كتوكونازول (Ketoconazole۰
كتوكونازول داروی نسبتاً جدیدی است و دارای خاصیت ضد آندروژنی قوی می‌باشد. از سال ۱۹۸۵ میلادی تحقیقات زیادی بر روی این دارو شده است كه نشان می‌دهد می‌توان از این دارو در درمان پرمویی خانمها استفاده نمود. كتوكونازول عمل خود را با جلوگیری از ترشح هورمونها از تخمدان‌ها و غدد فوق كلیوی انجام می‌دهد.
مقدار مصرف كتوكونازول برای درمان پرمویی خانمها از روزی ۲۰۰ میلی‌گرم تا ۴۰۰ میلی‌گرم متفاوت می‌باشد. گرچه تحقیقات زیادی نشان داده است كه داروی كتوكونازول در درمان پرمویی خانمها بسیار موثر می‌باشد اما بسیاری از متخصصین پوست از تجویز منظم آن برای خانمها نگران هستند، زیرا از عوارض جانبی آن می‌ترسند. عوارض جانبی داروی كتوكونازول شامل سمیت كبدی می‌باشد. اكثر متخصصین پوست هنگامی از داروی كتوكونازول استفاده می‌كنند كه پرمویی شدیدی وجود داشته باشد و تازه دراین مواقع نیز از داروهای كوتاه مدت مصرف این دارو استفاده می‌كنند.
آگونیست‌های هورمون آزادكننده گونادوتروپین (GnRH)
آگونیست‌های هورمون آزاد كننده گونادوتروپین‌ها یا GnRH بعنوان یك درمان موثر و قوی در پرمویی خانمها مورد استفاده قرار می‌گیرد. شایعترین داروهای این گروه عبارتند از: استات لوپرولاید (Leuprolide acetate)، بوسرلین (Buserelin) و دكاپپتیل (Decapeptyl).
این داروها باعث كاهش ترشح استروئیدها از تخمدان‌ها می‌شوند و در نتیجه در مواردی كه علت پرمویی، افزایش بیش از حد آندروژن‌ها از تخمدان‌ها باشد بسیار موثر می‌باشند. با این حال در صورتی كه علت پرمویی، فعالیت بیش از حد غدد فوق كلیوی باشد، این داروها اثر چندان خوبی نخواهند داشت.
این داروها نسبت به سایر داروهایی كه در درمان پرمویی بكار می‌روند گران قیمت‌تر می‌باشند و هنوز بطور تجربی از آنها در درمان پرمویی استفاده میشود.

منبع : پایگاه الکترونیکی خدمات پزشکی ایران