فدرال طلب های کُرد

هنگامی كه خانم كاندالیزا رایس برای اولین بار بعد از تصدّی پست وزارت امور خارجه آمریكا، راهی عراق شد و در مسیر حركت خود به بغداد ابتدا در مناطق خودمختار كردستان توقف نمود، كردها از این رویداد بسیار خوشحال شدند. در این دیدار آقای مسعود بارزانی، رهبر حزب دمكرات كردستان عراق، به گرمی از خانم رایس استقبال كرد. اما به موازات این خوشحالی، گویا اختلافات قدیمی میان دو حزب رقیب كردها یعنی حزب دمكرات به رهبری مسعود بارزانی و حزب میهنی به رهبری جلال طالبانی - كه حالا بعد از انتخابات چندی پیش عراق به ریاست جمهوری این كشور برگزیده شده - بالا گرفته است. قرار بود سه ماه بعد از انتخابات سراسری عراق، كردها در منطقه خودمختار كردستان یك دولت محلی به ریاست جمهوری آقای بارزانی تشكیل دهند. همچنین بنا بر توافقی كه در ماه دسامبر سال جاری میان این دو رهبر كرد صورت پذیرفت، آقای طالبانی راهی بغداد شد تا یكی از پست های حساس سیاسی مركز را در اختیار بگیرد و از قضا موفق به كسب ریاست جمهوری عراق گردید. آقای بارزانی نیز در كردستان باقی ماند تا به عنوان رییس جمهور این منطقه ایفای نقش كند.ولی بر اساس تغییر و تحولات اساسی كه در همین فاصله زمانی كوتاه رخ داده است، اكنون اختلافات كهنه و قدیمی دو حزب رقیب، سَـر باز كرده و رهبران آنها بر سر نحوه تقسیم قدرت با یكدیگر سر ناسازگاری گذاشته اند. پارلمان منطقه كردستان نیز كه نخستین نشست خود پس از انتخابات سراسری ماه ژانویه عراق را در ۳۰ آوریل برگزار كرد، هنوز راه طولانی و پرپیچ و خمی در پیش روی خود دارد. محمود عثمان، از سیاستمداران كهنه كار كرد كه بیشتر سعی دارد در وضعیت فعلی نقش یك میانجی را ایفا كند، در این باره می گوید: " این دو حزب براساس توافق مردانه ماه دسامبر، متعهد شده بودند كه مسعود بارزانی رییس جمهور كردستان باقی بماند، اما در مورد جزییات آن بحث زیادی صورت نگرفت. حالا همین موضوع باعث شده تا مقامات دو حزب بر سر مواردی نظیر حدود اختیارات و قدرت رییس جمهور منطقه كردستان، نوع انتخابات و طول دوره ریاست جمهوری با یكدیگر اختلافات جدی پیدا كنند. به عبارت ساده تر، هواداران حزب دمكرات خواهان اختیارات یك رییس جمهور قدرتمند برای آقای بارزانی هستند، ولی حزب میهنی معتقد است كه آقای بارزانی نیز مشابه آقای طالبانی باید رییس جمهور تشریفاتی منطقه كردستان باقی بماند."لازم به یادآوری است، كردهای عراق از اواسط دهه ۹۰ درگیر یك جنگ داخلی و خونین شدند كه در سال ۱۹۹۸ و با كمك ها و دخالت مستقیم آمریكا، این منازعه پایان یافت. بنابر توافقات صورت پذیرفته، از آن زمان تاكنون حزب میهنی مناطق جنوب شرق و شرق كردستان و حزب دمكرات مناطق شمال و غرب این منطقه را در اختیار دارند. در این میان، آنچه كه موجبات خوشحالی مردم كردستان عراق را فراهم آورده، آن است كه رهبران این دو حزب متخاصم چندی پیش در نخستین نشست پارلمان جدید كردستان، رهبری منطقه را یكپارچه كردند. در واقع، پس از چهار ماه مذاكرات فشرده، در جلسه ۱۲ ژوئن سال جاری، ۱۱۱ عضو پارلمان كردستان عراق، مسعود بارزانی را به عنوان رییس جمهور كردستان عراق انتخاب نمودند. این در حالی است كه هر كدام از این دو حزب نیروهای شبه نظامی زیادی در اختیار دارند و هرگونه اختلاف میان آنها، احتمال یك جنگ داخلی دیگر را به شدت افزایش می دهد. یك مقام محلی منطقه در این باره معتقد است: كردها اگر واقعاً به دنبال فدرالیزم هستند، ابتدا باید اختلافات داخلی خود را با یكدیگر حل كنند. در غیر این صورت، شعار آنها در هیچ كجای عراق خریدار نخواهد داشت.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران