«هلند» در پنج بند

۱- براد فورد هلند، متولد ۱۹۴۳ در ایالت اهایوی آمریكا است.
۲- از دوران كودكی، نشریات و كتاب های كمیك را جمع كرده و گه گاهی خود نیز دست به قلم می برد و تصاویری هرچند ابتدایی خلق می كرد. می گوید: «مادرم چندان علاقه ای به نقاشی های پراكنده ام نشان نمی داد و مدام به من می گفت كه داشتن سرگرمی خوب است، اما تو باید راه و روش زندگی درست را در این دنیا بیاموزی»!
براد فورد پانزده ساله، نخستین ضربه روحی را هنگامی خورد كه _ تحت تاثیر برنامه های تلویزیونی كمپانی «دیسنی»- آثارش را برای آنها فرستاده و جواب منفی كمپانی را مبنی بر اینكه «میكی ماوس به تو نیاز ندارد» دریافت كرده بود. اما این پاسخ سبب نشد كه براد فورد راه دیگری را برای آینده خود برگزیند. او در سال ۱۹۶۰ پس از مدتی كار در یك كارگاه خالكوبی در شیكاگو و یك سال اقامت در كانزاس سیتی به نیویورك رفت و در آن جا ماندگار شد. از ۲۴ سالگی به صورت حرفه ای با روزنامه های «اسكریو»، «راد» و «نیویورك ایس» شروع به كار كرد. «آوانگارد»، «پلی بوی» و «اور گرین ریویو» نیز از نشریاتی بودند كه در نوبت بعد، افتخار بهره جویی از آثار او را به خود اختصاص دادند. كارهای منتشرشده هلند، نظر سالیس بوری - سردبیر نیویورك تایمز - را به خود جلب كرد، تا آنجا كه در یكصدوبیستمین سال انتشار این روزنامه، با راه اندازی صفحه ای به نام «آپ - اد» از او دعوت به همكاری كرد. این صفحه، علاقه و توجه فوق العاده ای در میان اقشار مختلف به وجود آورد، آن هم در زمانی كه این روزنامه به غایت سنت گرا بود و انتشار توانایی های كاملاً جدید هلند و استقبال از آنها بعید به نظر می رسید.اعتبار كارهای جدید او باعث شد تا نشریات معتبر دیگری چون «نیویوركر»، «تایم»، «نیوزویك» و «آتلانتیك مانتلی» به لیست خریداران آثارش بپیوندند.مجله تایم در روی جلد یكی از شماره های سال ۱۹۸۱ خود، طرحی از او را كه به چهره یكی از شخصیت های سیاسی روز اختصاص داشت منتشر كرد كه سبب شد براد هلند به عنوان مرد سال انتخاب شود.در همان زمان بود كه موسسه انتشاراتی «تی. وای. كروول»، نخستین مجموعه آثار او را با نام «افتضاحات بشری» منتشر كرد كه انقلابی بود در عرصه هنر كاریكاتور و تصویرسازی سیاسی.
۳- نیروی تخیل هلند از قیدوبندهای معمول رهاست، گویی او با چشم سومی كه در چهره اش پنهان كرده، زوایای نامكشوفی از جهان را می بیند و لمس می كند كه ما روزانه فقط خبرهای آن را از خبرگزاری های مختلف می شنویم و فراموش می كنیم.براد فورد از نخستین طراحانی است كه مفهوم هنر مطبوعاتی را از طرح های تزئینی به طرف طرح هایی سوق داد كه به دنبال نافذتر ساختن افكار و اندیشه های روز در ذهن مخاطبان و نیز حساس تر كردن نویسندگان نسبت به شكار مفاهیم نو و وسیع بود.هلند با نگاه بشردوستانه اش، غالباً در پی خلق فضاهایی دلهره آور و هراس انگیز بوده تا هرچه بیشتر عمق فجایع و رخدادهای غیرانسانی را افشا كند؛ فقر، اعتیاد، ایدز، سلاح های كشتارجمعی، مناقشات سیاسی، فحشا، جنگ های نابرابر و وقایع بعد از آن و به طور كلی بحران های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی سوژه هایی هستند كه دائماً با آنها دست و پنجه نرم می كند. می گوید: «اینها از ناخودآگاه من سر می زنند، همانند قطعه ای موسیقی كه از اتاق دیگری به گوشتان می رسد. گاه، بدون قصد، آن را می شنوید و ساعتی بعد، ناخودآگاه آن را زمزمه می كنید. هنر، همین است.»منتقدان معمولاً هلند را یك تصویرساز می دانند، اما موضوعات مستقل و بكر، او را از مرز یك تصویرساز صرف فراتر برده و به یك كاریكاتوریست سیاسی صاحب سبك در عالم مطبوعات تبدیل كرده است، به طوری كه نشریات معتبر آمریكایی گوی سبقت را در استفاده بیشتر از آثار او برای اعتبار بخشیدن به مطالب خود از هم ربوده اند.
۴- شهرت تكنیكی هلند، بیشتر به سبب كارهای سیاه و سفید اوست كه برای مطبوعات اجرا كرده است؛ آثاری كه با قلم فلزی و مركب چینی در حال و هوای كارهای سوررئالیستی به تصویر كشیده می شوند، هاشورهایی كه از همه جهات - به قصد ایجاد عمق و بعد، و نهایتاً وحشت و ترس - به سمت عناصر كارهایش هجوم می آورند.غالباً منبع نور كارهایش را - آگاهانه و هوشمندانه - بالا و سمت چپ انتخاب می كند كه براساس اصول بصری، رعب، اضطراب و تزلزل را القا می كند. ابرهایی كه در گوشه و كنار آثار او یافت می شوند و آبستن رعد و غرش برق هستند نیز به القای این حس كمك می كنند.براد فورد اخیراً به كارهایی رنگی رو آورده است كه در یك نگاه بی شباهت به عظمت كارهای پوسترسازان برجسته لهستانی نیستند. این روش نه تنها لطمه ای به اندیشه های منتقدانه او نزده، كه همان هاشورهای منسجم و نورپردازی كارهای سیاه و سفیدش را با ضربات قلم مو و اكریلیك تداعی كرده و نهایتاً فضایی سیاه و دهشت بار را به ما می نمایاند كه تنها از عهده قلم پرقدرت هلند برمی آید و بس.
۵- نشریات نامدار آمریكایی در ستایش آثار و شخصیت براد هلند، نام او را با القاب و عناوین وسوسه برانگیزی هم چون «ستاره بی چون وچرای تصویرسازی»، «طراح خودمختار و رك»، «بزرگترین هنرمند سیاسی»، «هنرمندی مافوق زمان» و «ایستاده بر بام جهان» همراه می كنند.هنرمند ۶۳ ساله ما، هم اكنون در نیویورك به فعالیت فرهنگی و تبلیغاتی اشتغال دارد و از نظر شهرت و اعتبار به كمپانی دیسنی دهن كجی می كند!

حسن كریم زاده

منبع : روزنامه شرق