پنجشنبه, ۱۴ تیر, ۱۴۰۳ / 4 July, 2024
مجله ویستا
یک قرن با عزاداری ایرانیان
از زمانی كه صفویان حكومت را در دستگرفتند و دین شیعه در ایران رسمی شد، شركت درمراسم مذهبی هم روز به روز بیشتر شد; به ویژهعزاداری برای سالار شهیدان، امام حسین(ع).این مقاله شما را به زمانهای گذشته ایران میبردكه خواندنش را به شما توصیه میكنیم.
● پیش از محرم
از نیمههای ماه ذی الحجه، كودكان تهران با بهراه انداختن علم و كتلهای چوبی و حلبی در شهرراه میافتادند و با یكدیگر این شعر عامیانه رامیخواندند:
محرم آمد و عیدم عزا شد
حسینم وارد كرب و بلا شد
این شعر نوحه مانند، مردم را برای ورود بهماهی كه یكی از شلوغترین و مهیجترین ماههایسال بود، آماده میكرد و آن ماه محرم و خصوصادهه اول آن بود.
● نمادهای عزاداری
ماه محرم و صفر با نمادهایی شناخته میشد كهویژه همان دوماه بود. قبل از شروع محرم مردمشروع به سیاه كوب كردن مساجد و تكایامیكردند و در حسینیهها خیمههای عزا یاخیمههای صحرای كربلا برافراشته میشد كه هریك از آنها نمونهای از هنر و جلال و شكوه بود.
تكایا با كتیبهها و اشعار جانسوز شعرایمرثیهسرای نامی مانند «محتشم كاشانی» صورتعزاخانه به خود میگرفت كه اگر هیچ یك ازتجملات دیگر در آن به كار نرفته بود، همینكتیبههای سیاه كافی بود تا آن را به صورتماتمسرا درآورد. زیباترین و شیواترین شعار دراین كتیبهها از آن محتشم بود كه از جهتاستحكام و انسجام شعری قویترین آنها بود و هنوزكه هنوز است زینتبخش حسینیهها و تكایاست.بندهایی از این اشعار همیشه در ذهن و دل مردمباقی است:
باز این چه شورش است كه در خلق عالم است
باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است
ازدیگر مراسم ایام عزا به راه افتادن سقاخانههاو یا بشكهها ولگنهای شیردار و یا لیواندار بود كهدر آنها آب و یخ و گلاب و در بعضی قند وبیدمشك و امثال آن ریخته میشد با شعار:
آبی بنوش و لعنت حق بر یزید كن
جان را فدای مرقد شاه شهید
صبحها در بسیاری از منازل، مجالسروضهخوانی به اضافه تناول صبحانه به راه بود.شام در برخی از شبها و ناهار هم در برخی از ایامبه آن افزوده میشد; خصوصا تاسوعا و عاشورا. بههر ترتیب شهر در این روزها یكپارچه شور و نعمتو فراخی و كرم و بذل و بخشش میشد.
مردم نیز در این ایام مثل اماكن عزاداری كاملاسیاهپوش میشدند و همچنین در این ایام هركارو عمل زشت از میان غالب مردم رخت بربسته وهر یك به طریقی كوشش در اصلاح ناپسند خودحداقل در طی این دوماه میكرد. شوخی وخنده و تفریح و مزاح و خوشگذرانی در این ایامپسندیده نبود و سرود و شادمانی را دشمنی با ایامحسینی میدانستند. در این دو ماه حتی عقد ونكاح و عروسی نیز تعطیل میشد و آن را شوم وبدعاقبت میانگاشتند; چنانكه اكنون نیز چنیناست.
معروفترین دستهها در آن زمان، دسته میدان وعربها و بعد دستههای قزاقخانه و سنگلج وقناتآباد و دسته تركها بود. این دستهها از روزهفتم محرم به حركت در میآمدند و به بازارهاروانه میشدند. سالی نبود كه در تنگی بازار بینبرخی از دستهها بر سر نوبت عبور دریگری پیشنیاید. به هر حال حال بازار، مركز اصلی دستههایعزا در این ایام بود. همراه با دستهها پرچمهایرنگارنگ و علمهای ده، بیست و بیستوچهارتیغهای حركت داده میشد كه بر ابهت دستههامیافزود.
شبها نیز دستههای مخصوصی در تهران حركتمیكرد كه به دسته شاحسینی (شاه حسین) معروفبودند. دستههایی كه در شبهای دهه اول محرم باآلات برنده از قبیل قمه و شمشیر به خیابانهایمیآمدند و در دو ردیف منظم و روبهروییكدیگر با صدای مهیبی شاحسین میگفتند، باشیپور و نقاره همراه میشدند. برق شمشیر وصداهای طبل و سایر آلات موسیقی شكوه خاصیبه این دستهها میداد و به همین دلیل این دستههاطرفداران بیشتری داشت.
بعد از ظهر عاشورا كه خیمهسوزان چادرهایحسینی در برخی از محلات تهران به نمایشدرمیآمد، تا شب همان روز كه به شام غریبانامام حسین(ع) میانجامید سكوتی دهشتآورشهر را فرامیگرفت و سرانجام دستهها با شمعهایروشن با شهدای كربلا وداع میكردند.
منبع : خانواده سبز
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
ویزای تضمینی ایتالیا کانادا
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
انتخابات ریاست جمهوری سعید جلیلی مسعود پزشکیان انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم جلیلی مناظره مناظره انتخاباتی دولت ریاست جمهوری
تهران سلامت آتش سوزی هواشناسی تب دنگی اصفهان قتل وزارت بهداشت پلیس خانواده قوه قضاییه آموزش و پرورش
تحریم تورم خودرو مسکن قیمت طلا قیمت دلار بازار خودرو قیمت خودرو قیمت سکه دولت سیزدهم بازار سرمایه دلار
زنان محرم تلویزیون سینما تئاتر سینمای ایران بازیگر علیرضا قربانی تخت جمشید رسانه ملی کنسرت
دانش بنیان ماهواره کنکور ۱۴۰۳
رژیم صهیونیستی جو بایدن روسیه فلسطین ترکیه دونالد ترامپ غزه جنگ غزه آمریکا اسرائیل فرانسه چین
پرسپولیس فوتبال یورو 2024 استقلال سپاهان علیرضا بیرانوند کریستیانو رونالدو باشگاه پرسپولیس باشگاه استقلال جام ملت های اروپا لیگ برتر لیگ برتر ایران
هوش مصنوعی نمایشگاه الکامپ گوگل اینستاگرام سامسونگ اپل ایرانسل چشم فیبرنوری
کاهش وزن خواب مو قهوه سرطان مغز دیابت گلابی اضطراب