شهر را با هم بسازیم

مشاركت مدنی برای افزایش بهره‌وری شورایاریها.
در شرایط فعلی، نه تنها در مدیریت شهری بلكه در مدیریت كشور، در تمام ابعاد اقتصادی، اداری، اجتماعی و ... هر فنی كه دولت می‌زند، برخی افراد فرصت‌طلب و حرفه‌ای، به طریقی آن را بدل زده و فرصتهای ملی جهت ارتقای كشور را به منافع فردی تبدیل و توانایی دولت را در بهره‌وری كاهش می‌دهند.
شورا و شورایاری می‌تواند یكی از راههای مقابله با فرصت‌ طلبان و استفاده از تجارب شورایاری‌ها و تعمیم آن در كلیه سازمانها، می‌تواند نقطه عطفی برای خروج از بحران مسائل گسترده كشور باشد.
طرح جهادی ۱۳۷ گرچه خدمات مثبت ارزنده‌ای انجام داده و می‌دهد، حتی اگر هیچ قدمی هم برنداشته باشد، فقط وجود آن، تحول بزرگی در حركت اداری و كنترل و نظارت مردمی به وجود آورده است.
در نظر بگیرید كه در یك میدان مشق و تمرین نظامی، اگر در هر یك میلیون گلوله مشقی، فقط یك گلوله واقعی وجود داشته باشد، به خاطر همان یك گلوله، تمامی عملیات تمرینی، جنبه واقعی به خود خواهد گرفت و از حالت نمایشی خارج خواهد شد.
طرح ۱۳۷ و همكاری شورایاریها در شهرداری همان یك گلوله است كه به عنوان بهترین كانال نظارت مردمی، تحرك بسیار بالایی در شهرداری به وجود آورده است؛ هر چند به دلیل تجربه اول نقاط ضعفی هم دارد، كه به عنوان یك شورایار به تحلیل برخی از این نقاط ضعف و قوت ‌پر‌داخته و سعی می‌كنم در هر مورد، با یك مثال واقعی، آن را ملموس‌تر نمایم.
● ارتقاء كیفیت خدمات
تاكنون در خیلی از موارد، برای لكه‌گیری آسفالت خیابانها، بدون كندن آسفالت و كوبیدن محل آن و ریختن آسفالت همسطح، فقط روی قسمتهای معیوب، مقداری قیر و آسفالت می‌ریختند كه این عمل دقیقاً در خلاف جهت ترمیم آسفالت و یكنواختی روكش بعدی آسفالت بود و نه تنها سرمایه ملی را به جیب پیمانكاران سرازیر می‌كرد، از كیفیت آسفالت روكش می‌كاست كه با نظارت مردمی و شورایاران از آن جلوگیری شد.
عدم توجه به مراجعات مكرر شورایاران و گزارش به مقامات بالاتر و بررسی صحت اعتراض شورایاران، منجر به تعویض مدیرانی شده است كه مسئولیت خود را جدی نگرفته‌اند. این موضوع در منطقه ۱ اتفاق افتاده و حركتی اساسی در اداره شهرداری به وجود آورده است.
ملاحظه‌كاری مدیران همسطح نسبت به هم؛ ارتباط كاری ادارات مختلف شهرداری با هم و وجود حس ملاحظه‌ همكاران اداری نسبت به هم، موجب تأخیرها و اشكالات متعددی می‌شده كه با حضور شورایاران، مسائل از طریق آنها راحت‌تر مطرح و مرتفع‌ می‌گردد؛ بدون آن كه در رابطه همكاری مدیران بخشهای مختلف با هم، خدشه‌ای وارد شود.
● لختی بدنه اداری
جدی بودن انجام وظایف اداری، هنوز در مراحل پایین دستی، جا نیفتاده است. مثلاً‌ تصرف قطعاتی از زمین‌های بلا معارض در محل، به نام شهرداری كه پس از یك سال تلاش بیهوده، فقط پس از تعویض مدیریت مربوطه، ظرف یك جلسه پذیرفته و به اجرا در آمد؛ در مراحل پایین‌دستی، پیگیری كار، همچنان با لختی و رفت و آمدهای بیهوده مواجه و از این ماه به ماه آینده موكول می‌گردد كه لازم است با بدنه اجرایی پایین‌تر نیز جدی‌‌تر برخورد شود.
گاه در برخی مناطق كه شهرداران منطقه، احتمالاً باور چندانی به شورایاری ندارند و یا آن را مداخله در كار خود می‌دانند، همكاری شورایاران با مدیران واحدها به حداقل یا به صورت راكد درآمده و از این فرصت بسیار مطلوب، بهره‌برداری شایانی نمی‌شود، این نیروی مردمی رایگان و بدون هزینه كه می‌تواند نقش بسیار سازنده‌ای در صرفه‌جویی، بهره‌وری و كیفیت بالاتر داشته باشد، بلااستفاده می‌ماند.
چنانچه ادامه كار شهرداران مناطق، به میزان موفقیت‌ شورایاران وابسته شود اشكال فوق برطرف خواهد شد.
● حضور مردم
وجود هزاران سازمان غیردولتی و غیرانتفاعی مشابه شورایاری (NGO) در كشورهای مترقی در تمامی ابعاد، حاكی از آن است كه بدون حضور مردم، هیچ دولتی قادر به اداره امور كشور نخواهد بود.نقش واقعی شورایاران، نه تنها در همكاری با شهرداری بلكه در جذب حمایت مردم و ایجاد تشكیلاتی منسجم برای وجود سرشاخه‌های ارتباطی در تك تك كوچه‌ها جهت ارتباط با تمامی اهالی محل برای جذب همكاری آنهاست.
شورایارانی كه بتوانند در این امر موفق باشند، خواهند توانست رسالت مردمی خود را به انجام رسانند.
اهمیت این مسأله، شاید از نظر شهرداری و از نظر شورایاران، دور مانده و به آن توجهی نشده است!
اگر نقش شورایاران را در داشتن یك محیط زندگی مناسب خلاصه كنیم، گرانفروشی‌ها، كم‌فروشی‌ها، جلوگیری از تجاوز به حقوق دیگران، رفع نابسامانیها، ایجاد فرصت‌ها، حل اختلافها و ... نكاتی هستند كه با كمك مردم و با برنامه‌ریزی مناسب می‌توان به همه آنها رسیدگی و محیطی لذتبخش برای همه به وجود آورد و این زمانی روی خواهد داد كه با جذب اعتماد و همكاری مردم، از طریق گسترش خدمات به مردم، به آن جامه عمل پوشانده شود.

سید محمود سیادتی

منبع : روزنامه همشهری