لهستان هنوز حاصل می‌دهد

● مروری بر آثار میشل باتوری Michal Batory
لهستان هنوز حاصل می‌دهد و همچنان شاهد حضور طراحان بزرگی از این سرزمین هستیم. من فكر می‌كنم این‌كه گفته می‌شود هنر پوستر لهستان افول كرده است چندان صحیح نمی‌باشد، بلكه فقط نمی‌توان برای مجموعه آثار طراحان معاصر لهستانی لفظ مكتب (style) را به كار برد. دلیل این امر تنوع فوق‌العاده در نگاه، تفكر و شیوه‌های اجرایی طراحان نسل جدید لهستان می‌باشد.
چطور می‌توان چراغ گرافیك كشوری را كه در سال‌های اخیر سباستین كوبیكا، رومن كالاروس، الزبیتا چونیا، میرسلاو آدامشیك، میشل باتوری و... را به دنیا عرضه كرده، كم سو تلقی كرد. بله، گرافیك لهستان هم‌چنان درخشان است، حتی اگر طراحانش به فرانسه و آمریكا مهاجرت كنند، باز هم می‌توان ردپای سنت تصویری لهستان را در آثارشان مشاهده كرد.
یكی از طراحان مهاجر لهستانی كه در پاریس ساكن است، میشل باتوری می‌باشد. باتوری سال ۱۹۵۹ درشهر لوز لهستان متولد شد و از پانزده سالگی دوره‌های متعدد طراحی، نقاشی، مجسمه‌سازی و عكاسی را در همین شهر به پایان رساند. باتوری به هلند، آلمان و فرانسه سفر كرد و در سال ۱۹۸۷ در پاریس اقامت گزید. از سال ۱۹۹۴ به عنوان یك طراح مستقل همكاری خود را با مراكز تئاتر فرانسه آغاز كرد و در طول ۱۲ سال گذشته، حدود ۲۰۰ پوستر تئاتر برای این مراكز طراحی كرده است. یعنی به طور میانگین هر ۱۳ روز یك پوستر. برای پاریسی‌ها، دیدن آثار باتوری تبدیل به یك عادت شده است.
پوسترهای باتوری حاوی ایده‌های جذابی هستند. دوران كودكی او در خیابان‌های شهر لوز همراه با پوسترهای توماشفسكی، سیسلوویچ و لنیكا سپری شده است. نگاه سوررئالیستی كه امروزه در پوسترهای باتوری حضور دارد، ریشه‌اش در خاطرات كودكی او قابل ردیابی است.
باتوری این توانایی را دارد كه از اشیاء دور و بُرش، بهترین كاركرد ممكن را در جهت انتقال معانی بگیرد. یك برگ، طناب، جا لباسی، كبریت، بالش، شمع، مداد و... همه را به خدمت می‌گیرد. خود او می‌گوید وقتی كه می‌خواهد پوستری طراحی كند، ابتدا كیلومترها پیاده‌روی می‌كند و سپس به یك مغازه ابزارفروشی یا خواربارفروشی می‌رود و چون پوستر تئاتر طراحی می‌كند، به همه این اشیا وزن دراماتیك زیبایی می‌بخشد.
پوسترهای باتوری، اجرای فوق‌العاده‌ای دارند. عكاسی دقیق و مونتاژ تصاویر كه مشخص است با وسواس صورت می‌گیرد. تكلیفش با نوشته‌ها مشخص است، تصاویر ورودی آثار او هستند و اطلاعات در خدمت تصویر می‌باشند.
به هرحال باتوری از طراحان مهم عصر ما به شمار می‌آید كه ایده‌های زیبایش را با ما شریك می‌شود.
باتوری جوایز معتبر فراوانی را از آن خود كرده است كه لازم نمی‌بینم فهرست آن‌ها را ردیف كنم. پوسترهای خوب زیاد دارد و واقعاً حیف كه ناچار شدم بسیاری از آن‌ها را كنار بگذارم.

نویسنده : آریا كسایی

منبع : دوهفته‌نامه هنرهای تجسمی تندیس