چالش های پیش روی صنعت مرغداری

صنعت مرغداری ایران پیشینه ای حدود ۵۰ سال دارد. این صنعت در شرایط كنونی در چنبره ای از مشكلات گرفتار است كه با برنامه ریزی های اصولی و حمایت از این صنعت می توان بر این مشكلات چیره شد.
برابر اطلاعات فائو در سال ۲۰۰۴ تولید گوشت مرغ در جهان ۷۸‎/۲ میلیون تن بوده كه از این مقدار ۱‎/۱۵۰ هزار تن مربوط به ایران است و برابر آمارهای موجود در پایان سال ۸۳ حدود ۲۶۱ كارخانه و كارگاه تولید خوراك دام و طیور ماكیان با ظرفیت اسمی ۵ میلیون تن در كشور وجود داشته و در همین سال ۱‎/۵ میلیون تن خوراك طیور تولید كرده است.
از این مقدار ۲۵۰ هزار تن آن مربوط به خوراك طیور و ۱۲۵۰ هزار تن مربوط به خوراك دام بوده است. اگرچه این صنعت نسبت به سال ۸۲ رشد ۲۱ درصدی را نشان می دهد اما نسبت به ظرفیت كارخانجات میزان تولید پائین به نظر می رسد.
برابر قانون برنامه پنج ساله چهارم مجلس شورای اسلامی، دستگاه های اجرایی از جمله وزارت جهاد كشاورزی موظف هستند كه تولید پروتئین حیوانی را از ۲۲ گرم به ۲۹ گرم برای مصرف روزانه در پایان برنامه افزایش دهند و این ۷ گرم اضافه حدود ۵‎/۵ گرم آن مربوط به تولیدات منابع دامی و ۱‎/۵ گرم مربوط به تغذیه آبزیان است و برای رسیدن به هدف مورد نظر افزایش منابع علوفه ای منجمله گیاهان علوفه ای و ایجاد تنوع در این منابع باید اقدام های لازم از سوی دستگاه های متولی به اجرا درآید.
استفاده از بقایای محصولات كشاورزی و منابع خوراكی از ضایعات موادغذایی كه حدود ۴۰ - ۳۵ درصد كل تولید را تشكیل می دهند و باید برای فرآوری این نوع بقایا فعالیت های گسترده ای انجام پذیرد.
خوراك طیور مهمترین و اساسی ترین محرك صنعت مرغداری است كه تحرك در این بخش می تواند موجب رونق كار تولید در بخش كشاورزی شود. با وجود مشكلات در راه تهیه تولید و تأمین غذا و خوراك انسانی قرار دادن دام و طیور به عنوان شریك غذایی انسان می تواند مشكلات موجود را افزایش دهد به همین دلیل باید راهكارهایی به عنوان صنایع تبدیل ضایعات محصولات انسانی برای تهیه خوراك دام و طیور مانند كنجاله سویا و ذرت در نظر گرفته شود.
از سوی دیگر قرار داشتن ایران در موقعیت جغرافیایی مناسب موجب شده كشور از پتانسیل تولید خوبی برخوردار باشد. از این رو باید برای استفاده بهینه از این منابع دنبال رفع نقاط ضعف باشیم، به عنوان مثال پائین بودن میزان بهره وری صنعت مرغداری در ایران ناشی از ضعف مدیریت واحدها یا فرسودگی و قدیمی بودن تجهیزات و سالن های پرورش مرغ تخمگذار و گوشتی، بالا بودن ضایعات تولید و در نتیجه افزایش هزینه های پرورش است.
ضمن آن كه حدود ۷۰-۶۰ درصد هزینه های تولید گوشت مرغ و تخم مرغ در كشور مربوط به دان مصرفی این صنعت است. تأمین به موقع دان مصرفی در صنعت مرغداری به دلیل سر و كار داشتن این صنعت با موجود زنده ای به نام جوجه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و باید در زمینه تولید، تهیه و توزیع و حمل و نقل آن آگاهی های لازم وجود داشته باشد تا از هرگونه اسراف و افزایش ضایعات دان جلوگیری شود.
امروزه آگاهی داشتن از نحوه تهیه دان و جیره نویسی غذایی خوراك طیور از اساسی ترین امور در صنعت مرغداری است.

مهدی امیرقلی

منبع : روزنامه ایران