نگاهی به کارنامه فیلمسازی محمدحسین لطیفی

«چند سال پیش آن زمانی که در گروه صحنه مشغول به کار بودم، وقتی به کارگردان در مورد نوع دکوپاژی که کرده بود پیشنهادی دادم، او برخورد تندی با من کرد و گفت که آقا جان شما به کار خودت برس. چندین سال بعد وقتی که در قامت کارگردان مشغول فیلمسازی بودم، باردیگر آن کارگردان را دیدم که این بار او به من بابت فیلمم تبریک می گفت. من سینما را از کوچک ترین کارها شروع کرده ام تا به اینجا برسم.»
این جملاتی است که یکی از تهیه کنندگان سینما از قول محمدحسین لطیفی نقل می کند. کارگردانی که این روزها روی بورس است و تهیه کنندگان بسیاری آرزوی کارکردن با او را دارند. محمدحسین لطیفی چند ویژگی خاص دارد که او و فیلم هایش را از بسیاری از همتایانش متمایز می کند. در فیلمسازی دستش بسیار تند است و پروژه را در زمان مقرر جمع و جور می کند آن هم بدون اینکه به کیفیت فیلم لطمه جدی وارد شود.
فیلم هایش همه از یک سطح استاندارد برخوردارند و به لحاظ ساختاری آثار قابل دفاعی هستند. اگرچه شاید به لحاظ هنری فیلم های او آثار منحصر به فردی نباشند، اما او وجه تجاری سینما را نشانه رفته و فیلم هایش همسو با هدف او، که همان جذب مخاطب است ساخته می شوند. این همان مهمترین شاخصه فیلمسازی لطیفی است. فیلم هایش پرفروش می شوند و مخاطب برای دیدن آثار او که مهمترین ویژگی شان سرگرم کنندگی است، بلیت می خرد و به سینما می رود.
همان زمانی که فیلم اول لطیفی در جشنواره پانزدهم به نمایش درآمد، خیلی ها پیش بینی ظهور یک کارگردان خوش ذوق و حرفه یی را در سینمای ایران کردند. البته «سرعت» بدون ضعف و ایراد هم نبود، اما انتخاب چنین پروژه یی برای ورود به سینما و آغاز فعالیت به عنوان یک فیلمساز، نشان از ریسک پذیری لطیفی به عنوان یک تازه وارد داشت.
«سرعت» اگرچه یک فیلم سفارشی برای تبلیغ خودروی ملی بود، اما صحنه های اتومبیلرانی اش در مقایسه با اندازه های سینمای ایران خوب از آب درآمده بود.لطیفی طی این سال ها به صورت یکی در میان فیلم و سریال ساخته است. هم مجموعه های او پرمخاطب بوده و هم فیلم های سینمایی اش همگی پرفروش شده اند.
فیلم های «عینک دودی»، «خوابگاه دختران»، «دختر ایرونی» و مجموعه های «کت جادویی»، «همسایه ها»، «سفر سبز»، «صاحبدلان» و یکی دو سریال تلویزیونی دیگر، کارنامه محمدحسین لطیفی طی سال های اخیر بوده است. او پایبندی چندانی به فیلمسازی در یک ژانر خاص ندارد و در حال تجربه کردن است. هم فیلم جنگی می سازد و هم فیلم کمدی. در زمانی یک سریال دینی را کارگردانی می کند و در زمانی دیگر در برنامه اش ساخت یک مجموعه تاریخی را قرار می دهد.
لطیفی متعلق به سینمای بدنه است. او با هر موضوع و سوژه یی که فیلم بسازد، در درجه اول مخاطب را مدنظر قرار خواهد داد. کمتر کسی فکر می کرد که او در فاصله یی ۳ ماهه بتواند «روز سوم» را فیلمبرداری و آماده کند و به جشنواره برساند. البته با اینکه این شتاب زدگی در ساخت، تاثیراتش را روی «روز سوم» گذشته است، اما نمی توان منکر قابلیت های فیلم شد. از همه مهمتر لطیفی توانسته یک فیلم جنگی پرفروش بسازد، آن هم با بازیگرانی که گیشه چندانی ندارند و هنوز در سینما ستاره نشده اند. سینما برای مخاطب است و فیلم در درجه اول باید مخاطب را هدف بگیرد.
سینمای ایران به امثال لطیفی نیاز فراوانی دارد تا فیلم هایی ساخته شود که هم از ساختار و سر و شکل مناسب و هم از پتانسیل جذب مخاطب برخوردار باشند. آن هم در شرایطی که بسیاری از کارگردانان بدنه ساز سینمای ایران به تکرار رسیده اند و آثارشان ملال انگیز شده است. یکی دیگر از ویژگی های محمدحسین لطیفی، بازیگرسازی او است. بدون هیچ شک و تردیدی باران کوثری و پوریا پورسرخ رشد حرفه یی شان را مدیون لطیفی هستند. کوثری با «خوابگاه دختران» و «صاحبدلان» توانست میان مخاطبان جا باز کند و محبوب شود.
پورسرخ نیز با مجموعه های «وفا» و «صاحبدلان» شناخته و محبوب شد. حال این دو بازیگر در کنار یکدیگر توانسته اند بار یک فیلم نسبتاً سنگین مانند «روز سوم» را به دوش بکشند که اتفاقاً موفق هم بوده اند. همه اینها در حالی است که سال ها است دیگر کارگردانان بازیگرسازی را فراموش کرده اند و کمتر به چشم می خورد که یک کارگردان روی بازیگری سرمایه گذاری کند و با صرف انرژی او را به سینما معرفی کند.لطیفی به زودی و پس از پایان ساخت فیلم جدیدش «توفیق اجباری» ،یک پروژه تاریخی را کلید خواهد زد.او قرار است بخش دوم مجموعه «شهرآشوب» را که یدالله صمدی ساخته ،کارگردانی کند. باید منتظر ماند و دید آیا لطیفی می تواند از پس یک مجموعه تاریخی نیز برآید؟

ژانر گریز
مهدی طاهباز

منبع : روزنامه اعتماد