جابه جایی موقعیتهای اجتماعی

از طریق افشین رضایی که مسؤول روابط عمومی فیلم «تلخ و شیرین» است، از مکان فیلمبرداری این فیلم با خبر می شوم. البته پس از چند روز از آغاز فیلمبرداری، اسم فیلم به «خروس جنگی» تغییر نام داده بود. به این ترتیب، در یک روز آفتابی از تعطیلات عید نوروز، قرار شد که برای تهیه گزارش پشت صحنه این فیلم به محل فیلمبرداری سری بزنم.
لوکیشن فیلمبرداری، یک خانه ویلایی بسیار شیک و بزرگ در خیابان ایران زمین شهرک غرب است . در واقع آن خانه ، لوکیشنی است که زوج اصلی فیلم (با نقش آفرینی رضا عطاران و مریلا زارعی) در آن زندگی می کنند. زمانی که وارد خانه می شوم، گروه در داخل خانه مشغول فیلمبرداری هستند.
با هماهنگی مجری طرح، فرصت آن را می یابم که سری به اتاقی بزنم که فیلمبرداری در آن جریان دارد.
گروه فیلمبرداری در وضعیت استراحت قرار دارند، چون پلان قبلی گرفته شده و گروه آماده می شود تا پلان بعدی را فیلمبرداری کند. سید مسعود اطیابی - کارگردان فیلم- مشغول صحبت با عوامل است .
به اتاقهای خانه که قرار است پلانهای مختلف فیلم در آنها گرفته شود، سرک می کشم. در یکی از اتاقها که برای گریم در نظر گرفته شده، مریلا زارعی را می بینم که در حال گریم شدن است، چون در پلان بعدی بازی دارد و باید برای فیلمبرداری آن آماده شود . گروه صحنه هم مشغول آماده کردن و چیدن وسایل صحنه اند. محل قرار گرفتن دوربین و حرکت آن از سوی کارگردان مشخص می شود. نورپرداز هم با هماهنگی فیلمبردار، مشغول تنظیم نور صحنه است .
در یکی از اتاقهایی که اختصاص به بازیگر کودک فیلم دارد و به شکل فانتزی و با رنگهای شاد طراحی شده است، با سید مسعود اطیابی به گفتگو می نشینم.
سید مسعود اطیابی متولد ۱۳۴۳ گلپایگان و دانش آموخته دوره مدیریت تولید از مؤسسه آموزش عالی سوره است. او کار خود را به عنوان پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی در زمینه فرهنگی آغاز کرده و پس از آن با حضور در جبهه و فیلمبرداری از عملیات رزمندگان اسلام، فعالیت خود را در زمینه تصویر آغاز کرد.با پایان یافتن جنگ به عنوان مدیر تولید و برنامه ریز و سپس تهیه کننده و کارگردان به فعالیت هنری خود ادامه داد و فیلم «مصائب دوشیزه»، نخستین تجربه اطیابی در زمینه کارگردانی بود. امسال نیز فیلم «انتهای زمین» به تهیه کنندگی وی در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد که از جمله فیلمهای تجربی و موفق این دوره از جشنواره به شمار می رفت. از او درباره تغییر اسم فیلم می پرسم و اینکه چه طور شد که نام فیلم تغییر کرد. اطیابی می گوید: ابتدا نام فیلم «تلخ و شیرین» بود و بعد تبدیل به «خروس جنگی» شد و البته تا هنگام اکران هم مشخص نیست که همین اسم را داشته باشد!
از او می پرسم که چطور شد که تصمیم به ساخت این فیلم گرفته و جواب می گیرم که: ابتدا قصد داشتم فیلم «ماریا» را بسازم. فیلمنامه «ماریا»، تداوم فیلم «مصائب دوشیزه» بود و همه چیز برای ساخت آن آماده، اما بنا به دلایلی فصل ساخت آن فیلمنامه گذشت و ساخته نشد. تهیه کننده فیلم - آقای مفیدی- پیشنهاد کرد تا در این فاصله، یک فیلم کمدی که فیلمنامه آماده ای داشت و ساخت آن را که مدتی به تاخیر افتاده بود، شروع کنیم و ساخت این فیلم شروع شد.
می پرسم آیا دلیل خاصی داشت که این قصه را پذیرفتید یا تنها به دلیل پیشنهاد آقای مفیدی بود ؟ می گوید: من از قصه دو خطی این فیلم خوشم آمد. فکر کردم می شود از آن یک فیلمی که هم خوب باشد و هم مخاطب را شاد کند، ساخت و بنابراین تصمیم گرفتم که آن را بسازم .
می پرسم که فیلمنامه نوشته کیست و آیا شما برای ساخت، آن را بازنویسی هم کردید؟
اطیابی می گوید: نویسنده فیلمنامه قربان محمد پور است و پرداخت نهایی فیلمنامه را خودم انجام دادم که البته در بازنویسی، فیلمنامه بسیار دچار تغییر و تحول شد .
▪ پیش تولید فیلم به چه شکل بود وچه مدت به طول انجامید؟
ـ پیش تولید چندان طولانی ای نداشت . حدود یک ماه کار پیش تولید زمان برد و بین ۴۰ تا ۵۰ روز هم کار فیلمبرداری زمان می برد.
▪ چه مسائلی را در ساخت این فیلم به عنوان یک کار کمدی مهم و اساسی می دانید؟
ـ من سعی کردم که در این فیلم از ابتذال پرهیز کنم، ضمن اینکه می خواهم مخاطب عام زیادی هم داشته باشم. امیدوارم که این فیلم، خوب از کار در بیاید و حرفهایی هم برای گفتن داشته باشد، چون ایجاد این فضای شاد، آن هم بدون غلتیدن به سمت ابتذال، کار بسیار سختی است.
▪ در خصوص لوکیشنهای فیلم بگویید. بیشتر در چه جاهایی فیلمبرداری کردید؟
ـ لوکیشن فیلم تهران است و دو لوکیشن اصلی آن، یکی تالار عروسی است و دیگری خانه ای که در آن هستیم. در کنار آن، لوکیشنهای متفرقه زیادی داشته ایم.
▪ در خصوص داستان فیلم بگویید؟
ـ در زندگی امروزی، روابط خانواده به لحاظ اقتصادی و کاری، متفاوت با زندگی سنتی گذشته است. مدرن شدن زندگی و توقعات آدمهای این روزگار که روز به روز بالا می رود، باعث شده مسائلی در زندگی زن و شوهر داستان این فیلم ایجاد شود.
▪ درباره مشکلاتی که در فیلم مطرح می شود، بگویید؟
ـ در زمانی، زن در درون خانه کار می کرد و مرد در بیرون خانه ، اما در زندگی آپارتمانی امروز نمی توان توقع داشت که مرد برود بیرون کار کند و زن هم تمام مدت در خانه باشد. این توقع نابجایی است.
از آن طرف هم زن جایگاه خود را به عنوان مادر باید حفظ کند و مرد هم به عنوان پدر . این فیلم، تصویر این نوع زندگی و توقعات میان زن و مرد است، تا جایی که زن و مرد تصمیم می گیرند که جایشان را در موقعیت اجتماعی و خانوادگی خود عوض کرده و موقعیت دیگری را تجربه کنند . البته لایه های دیگری هم در این فیلم وجود دارد که باید در خود فیلم ببینید.
▪ در خصوص انتخاب بازیگران فیلم بگویید؟
ـ فیلمنامه برای ما مشخص می کند که چه کسی را برای چه نقشی انتخاب کنیم و بعد هم بضاعت خود بازیگران برای ایفای نقش است که عوامل انتخاب بازیگران یک فیلم است. رضا عطاران و مریلا زارعی بهترین گزینه ها برای این فیلم بودند که خوشبختانه هر دو نیز برای ایفای نقش در این فیلم، ابراز تمایل کردند. خوشبختانه در گزینش بازیگر مشکلی نداشتم و کسانی که مناسب بودند برای این فیلم انتخاب شدند .
پس از این گفتگوی کوتاه، سید محسن اورنگ، دستیار کارگردان، مسعود اطیابی را صدا می زند تا پلان بعدی فیلمبرداری شود. گروه مشغول گرفتن پلان بعدی می شوند و در این فرصت، گپی کوتاه با جواد فرحانی، مجری طرح این فیلم می زنم.
▪ چگونه شد که مجری طرح این کار شدید ؟
ـ ازخیلی وقت پیش سناریوی این فیلم را به همراه آقای مفیدی خریده بودم . ابتدا قرار بود که آقای داودنژاد این فیلم را بسازد، اما بعد منتفی شد تا اینکه به آقای اطیابی رسیدیم و قرار شد که ایشان این فیلم را بسازند.
▪ این سناریو چه ویژگی هایی داشت که روی آن سرمایه گذاری کردید؟
ـ اگر در جامعه امروز به مسأله طلاق توجه شود، می بینیم که بر سر بسیاری از مسائل بسیار جزیی، طلاق صورت می گیرد. عدم درک زن و شوهر از جایگاه یکدیگر باعث بسیاری از مسائل رخ داده در درون خانواده است . ما در این فیلم بسیار گذرا به این موضوع پرداخته ایم که اگر زن و شوهر به صورت گذرا به این شناخت برسند، بسیاری از مسائلشان حل می شود .
▪ چگونه شد که آقای اطیابی را برای کارگردانی این کار انتخاب کردید ؟
ـ من و آقای مفیدی سر این موضوع با هم به توافق رسیدیم و از نظر من و آقای مفیدی، آقای اطیابی بهترین گزینه برای این فیلم بود . ایشان هم کارگردان خوبی است و هم انسان بسیار شریفی و فیلم اول ایشان یعنی «مصائب دوشیزه» قابل قبول بود و در کل مسعود اطیابی کارگردان جوان و خوشفکری است.
پس از پایان فیلمبرداری پلان کوتاهی، فرصتی دست می دهد تا با مریلا زارعی به گفتگو بنشینم، اما او می گوید: توضیح درباره نقش هنگام فیلمبرداری چندان کار خوبی نیست، چون ممکن است بیش از یک سال طول بکشد که فیلم اکران شود و از همین روی همه چیز برای تماشاگر لو می رود.
گروه برای فیلمبرداری پلان بعدی آماده می شود. حسن پویا مدیر فیلمبرداری به دستیاران خود می گوید که چگونه نورها را برای فیلمبرداری این صحنه آماده کنند.
در این صحنه قرار است مریلا زارعی کیک را از مایکروفر بیرون بیاورد و روی میز قرار دهد و در همین حین با دخترش صحبت کند. این پلان ابتدا چند بار تمرین و چگونگی حرکت دوربین و فاصله آن مشخص می شود.در این پلان، کار با بازیگر کودک از همه مشکلتر است و باید سعی شود تا حس لازم نقش او درآورده شود و کارگردان مرتباً در این مورد با بازیگرکودک صحبت می کند.پس از چند بار تمرین، سرانجام پلان نهایی گرفته شده و به گروه استراحت داده می شود و با توجه به اینکه چند ساعت تا فیلمبرداری پلان بعدی زمان می برد، از لوکیشن فیلمبرداری خارج می شوم.

نرگس خرقانی

منبع : روزنامه قدس