کودتا یا انقلاب (در این روز ۱۱ اکتبر)

۱۱ اكتبر سال ۱۹۶۸، ارتش پاناما كه «گارد ملی» خوانده می شود با یك كودتای بدون خونریزی به حكومت «آریاس Arias» رئیس جمهوری این كشور پایان داد و اعلام كرد كه ادامه حكومت آریاس به بسط فساد اداری و در نتیجه، یك قیام خونین منجر می شد كه ارتش پیشدستی كرد و او و همه مقامهایی را كه منصوب كرده بود بركنار كرد.
در این اعلامیه ارتش پاناما اعلام كرد كه همه انتصابات آریاس بر اساس رابطه وبا هدف سرقت اموال عمومی بود نه ضابطه، و بركنارشدگان تا رسیدگی به سوءاستفاده هایشان درزندان باقی خواهند ماند.
درهمین اعلامیه تاكید شده بود كه یك شورای نظامی به ریاست سرتیپ ‍‍‍ «عمر تریخوس» به مدت یك سال حكومت را به دست خواهد گرفت و سپس آن را پس از انجام انتخابات عمومی به غیر نظامیان خواهد سپرد. تریخوس شهرت به دوستی با آمریكا داشت و رسانه های این كشور این اقدام را «انقلاب مردم پاناما» عنوان داده اند، ولی تاریخ نگاران «كودتای نظامی» درج كرده اند. یك سال بعد، مردم پاناما، چون از انتخابات خبری نشد، صدای اعتراض خود را بلند كردند و دو ماه بعد یعنی در ۱۶ دسامبر سال ۱۹۶۹، ملاقات تریخوس با راكلفر فرماندار ایالت نیویورك بهانه به سرهنگ «رامیرو سیلورا» عضو شورای نظامی پاناما داد تا تریخوس را كارگزار آمریكا بخواند و او را در اثنای دیدار از مكزیك بر كنار كند و اعلام دارد كه تریخوس در تقسیم مقامات دولتی میان دوستان و اقوام خود و دادن امتیازها به آنها فراتراز آریاس رفته است. اما تریخوس بدون ترس از سرهنگ سیلورا به پاناما بازگشت و سیلورا بركنار شد.
آمریكا از دهه دوم قرن بیستم در پاناما پایگاه نظامی دارد كه در آن زمان یك سپاه در آن مستقر بود. همین سپاه بود كه چند سال بعد « نوریه گا » رئیس كشور پاناما را در پی یك جنگ خونین دستگیر كرد و برای محاكمه به آمریكا فرستاد كه به ۴۰ سال زندان محكوم شد. در نخستین انتخابات ریاست جمهوری پاناما در ۱۱ اكتبر سال ۱۹۷۸، یك سال پیش از اقامت به حالت تبعید شاه در آنجا صورت گرفت و «رویو» برنده شد ، ولی باز تریخوس و بعد از او نوریه گا همه كاره كشور بودند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز