ساختن جامعه

در این جوِّ آشفته جهانی، كه عادتاً حقوق پیمانهای بین ‏المللی و آزادیهای مردم پایمال می‏ گردد، مگر آنكه متكی به قدرتی بازدارنده باشند؛ و با توجه به خطرهای سرنوشت‏ساز اسرائیل و بروز توسعه‏ طلبیهای گوناگون سیاسی و منافع استعماری در این منطقه كه ما را در برگرفته؛ و در برابر افزایش تجاوزات و ادامه تعدّی و اشغال كشورهای همسایه عرب به دست اسرائیل كه در سال‏های اخیر شاهد آن هستیم؛ با نظر به مواضع سست ابرقدرتها و تمایل آنها به طبیعی جلوه دادن وضعیت موجود؛ و با توجه به شایعات مربوط به تغییر جغرافیای منطقه به دور از اطلاع مردم آن؛ نیز با عنایت به تكرار تجاوزات و تهاجمات اسرائیل به خاك لبنان به بهانه واهی دفاع از خود، كه در حقیقت هشداری است مبنی بر اینكه دشمن طمع‏كار عملاً به تحقق توسعه‏ طلبیهای تاریخی و اقتصادی خود در لبنان اقدام نموده است؛ همچنین با وجودِ جو روانی و نگران‏ كننده‏ای كه اكنون بر لبنان عزیز ما سایه افكنده و اهالی جنوب لبنان با آن دست به‏ گریبانند و هیچ گونه حمایتی برای اسكان آنها و جلوگیری از آوارگی ایشان وجود ندارد؛ در عین حال، در سینه مردم جنوب، حس ملّیِ ارجمندی به غلیان درآمده و ایشان را به یافتن راههای دفاع از خود، آن هم به وسیله آموزش، در هر جا كه باشد، فرامی ‏خواند؛ باید توجه داشت كه شكل‏ گیری این جریانها، خارج از نظام مدیریتی كشور، لازم است و طبیعتاً باعث می ‏شود كه این نوع گرایش و تشكلهای ملی در محدوده مناسب خود قرار بگیرد و این امری بدیهی است؛ خصوصاً اینكه پیشگامی در تمسك به این راه ‏حلها در حد خود نشانگر درك درست ملی و درخور تحسین است؛ چرا كه بر پایبندی به حفظ وطن و پیوند با سرزمین خویش دلالت دارد. از این رو، تلاش برای یافتن راههای دفاع، نشانگر اوج گرایش مذكور است.
در چنین جو آكنده از ابرهای تیره و تاری كه سرنوشت لبنان را به طور كلی و منطقه را به طور ویژه تهدید می ‏كنند، مجلس اعلای شیعیان، با عنایت به مسئولیتهای بزرگ ملّی خویش و در راه عمل به رسالتها و وظایف خود در قبال شیعیان، كه مجلس به اداره امور عمومی آنها اشتغال دارد و اكثر سكنه جنوب لبنان از اعضای این مجلس ‏اند، خود را ملزم می ‏داند، ضمن هشدار به مسئولین، خواستار اتخاذ تدابیر سریع و بازدارنده باشد تا هرچه سریع‏تر تصمیمات گذشته را نیز به اجرا گذارند. در این باره تأكید بر نكات ذیل ضروری است:
۱) ساختن ملتی كه مفهوم میهن ‏دوستی را در بالاترین سطح در می‏ یابد و لزوم بذل جان را حس و وظیفه فداكاری را درك می ‏كند؛ این‏ همه در تأیید و تصویب قانون اجباری شدن خدمت سربازی، تجلی می ‏یابد.
مجلس، با درك حد و مرز فعالیتهای خود و نیز با اجتناب از دخالت در كارهای مسئولین و اهل فن، به بررسی راههای اجرای این برنامه‏ ها و امكانات مادی و انسانی آنها پرداخته و بر این عقیده است كه می‏ توان از طرق گوناگون از حجم هزینه‏ ها كاست و در صورت لزوم آماده ارائه پیشنهاد به مسئولین است.
به عقیده مجلس، خدمت یك‏ساله سربازی را می ‏توان در چند نوبت و طی ۳سال به انجام رساند. فرد را برای این منظور، از شانزده سالگی باید به مدت ۴ماه برای خدمت فراخواند. مثلاً از ۱۵ژوئن تا ۱۵اكتبر هر سال، سپس ۴ماه بعدی در سن هفده سالگی و چهار ماه پایانی در سن هجده سالگی باشد.
كسی كه در این سن به سربازی فراخوانده می‏ شود، غالباً دانش‏آموز است و برحسب جوّ فعلی لبنان و به موجب نص قانون كار كمتر جزو كارگران و نان‏آوران خانواده است. بدین ترتیب، شخصْ سربازی خود را در سه مرحله و طی سه سال در تعطیلات مدارس كنونی در لبنان به انجام رسانده و دولت فقط باید هزینه اسكان آنها را در چادرهای ارتش فراهم آورد و این بسیار اندك و آسان است.
۲) آموزش ساكنان جنوب لبنان برای پرداختن به وظیفه مقدسی كه بر دوش دارند و آماده ساختن آنها در این قلمروها:
الف) حمل سلاح، مشروط بر اینكه همه تعالیم فنی این كار را كسب كرده باشند.
ب) دفاع شهری در سطوح مختلف.
ج) ساخت پناهگاهها و گسترش آنها.
خدمت اجباری سربازی برای آنكه به مثابه قانونی نافذ درآید لازم است گاهی نیروی احتیاط هم برای آن در نظر گرفته شود- حتی اگر سالها از آن سپری شده باشد- طوری كه بتوان ثمره آن را دید و شنید. روا نیست كسانی را كه سن ایشان از خدمت سربازی فراتر رفته از شركت داوطلبانه در دفاع از وطن محروم كرد، خصوصاً مرزنشینان را می‏توان با فراخوانی داوطلبانه برای تشكیل ارتشی مردمی، كه در واقع پشتوانه‏ای برای ارتش اصلی در جبهه‏ ها و خطوط مقدم است، مشاركت داد.
به عقیده مجلس، این كار با تأسیس فرماندهی محلی، كه فرماندهی فرعی در روستاها از آنها پیروی می ‏كنند، كاری است بسیار آسان و امكان‏پذیر. فرمانده محلی می‏ تواند یا مستقیماً با لشكرهای مستقر در جبهه در تماس باشد یا از طریق سلسله مراتب هرمیی كه با فرماندهی ارتش در جبهه مرتبط است، انجام وظیفه كند. باید كار آموزش آنان به وسیله افسران و درجه‏داران ارتش انجام گیرد. امر آموزش باید در اوقات فراغت از كار صورت گیرد. در این طرح سلاح به داوطلبان تحویل داده می ‏شود و نزد آنها می ‏ماند تا به هنگام عزیمت به جبهه به مأموریتهایی كه از سوی فرماندهان به آنها محوّل می ‏شود، همت گمارند.
می‏ توان امر آموزش را به افسران و درجه‏داران ذخیره هم واگذار كرد. چرا كه دعوت از آنها نیز برای دولت هزینه‏ای ندارد. مگر همان تفاوت حقوق بازنشستگی و حقوق فعلی برحسب قوانین موجود.
۳) تأمین همه امكاناتی كه می ‏تواند سطح زندگی اهالی جنوب را بالا برد، كه این خود باعث تقویت روحیه و رشد انگیزه آنها می ‏شود و آنها را به دیارشان وابسته‏ تر و علاقه ‏مندتر می ‏سازد. بر اثر تقویت حس ملی و برخورداری از امكانات مادی، فرق بین ماندن در دیار خود و نابودی در آوارگی را خوب می‏ فهمند.
مجلس اعلای شیعیان، با اطمینان به اینكه مسئولین هر فرصتی را غنیمت می‏ شمارند و از هر اندیشه و پیشنهادی در راه حفظ خاك عزیزمان و قداست رسالتی كه بر دوش دارند كمال استفاده را می‏برند، و نیز با درك حدود میهن ‏دوستی حق‏مدارانه و این كه مسئولین نمی‏ توانند بدون وجود ملتی فهیم و آگاه نسبت به وظایفش به نتایج دلخواه دست یابند، تمامی اندیشه و نیروهای انسانی و مادی خود را به كار می‏ بندد و حاصل آن را در اختیار سران دولت قرار می ‏دهد و آمادگی خود را برای ایجاد چادرهای ویژه آموزش، تحت نظارت مقامات مسئول، اعلام می ‏دارد. و السلام.

به نقل از کتاب "نای و نی " از مجموعه " در قلمرو اندیشه امام موسی صدر "
صفحه ۳۵۱ تا ۳۵۴
ترجمه شادروان علی حجتی کرمانی
متن یادداشت مجلس اعلای شیعیان، خطاب به مسئولین دولت لبنان، به نقل از روزنامه الحیاهٔ، ۵/۹/۱۹۶۴

منبع : سایر منابع