جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

مجنون چپ‌نویس


جنسیت: مرد
نام پدر: کمال‌الدین محمود رفیقی
تخلص: مجنون
تولد و وفات: ( ... )۹۰۹ قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: خطاط و شاعر
نام اصلی وی را نه خودش نوشته و نه تذکره‌نویسان ذکر کرده‌اند. متاخرین او را با میرعلی هروی خلط کرده و نام او را دانسته‌اند. اصل او را بعضی هروی و بعضی مشهدی گفته‌اند. لذا به مجنون هروی و مجنون مشهدی نیز معروف است. مسلم این است که خود و پدرش در هرات می‌زیسته و از خوشنویسان و معاریف این شهر بوده‌اند. مجنون نستعلیق را نزد پدر یاد گرفت و گاهی به دست چپ کتابت می‌کرد و گاهی نیز کلمات را از چپ به راست و وارونه می‌نوشت. به همین دلیل به مجنون چپ‌نویس معروف بود. وی مخترع خطی است که از ترکیب کلمات آن صورت انسان و حیوان به هم می‌رسید و آن را توأمان نام نهاده‌اند. از تألیفات وی دو رسالهٔ منظوم با عنوان "رسم‌الخط" و قواعد" خطوط" و یک رسالهٔ منثور" به نام "خط و سواد" را می‌توان نام برد. از خطوط وی: یک قطعه از مرقع بهرام میرزا ، به قلم نیم‌ دودانگ خوش ، با رقم: "مشقه مجنون‌الرفیقی"؛ یک قطعه از چپ نوشته شده(وارونه) ، به قلم سه‌ دانگ متوسط ، با رقم: "شاعر مجنون ، حرّره فی سنهٔ ۹۰۲"؛ یک نسخه"غزلیات"جامی که دارای سرلوحه و جداول مذّهب است. صاحب "پیدایش خط و خطاطان" گوید که وی در زمان غازان‌خان (۷۰۳-۶۹۴ق) و در خدمت او می‌زیسته که به آوردهٔ بیانی در "احوال و آثار خوشنویسان" سهو فاحش است.
منبع : مطالب ارسالی