سیر گزینش دانشجو در دانشگاه آزاد اسلا‌می

الف) دانشگاه؛ سیرورت و فلسفه تعلیم در جهان ‌
آنچه که بیش از هر چیز در حیات بشر به چشم می‌خورد، تلا‌ش وافر او برای گسترش فهم و درک و افزایش شناختش از پدیده‌های هستی است. سقراط معتقد است که تربیت، <ایجاد عشق به حقیقت> در فرد است. بدون تردید، توسعه منابع انسانی کاردان در کشور‌های رو به رشد سبب به حداکثر رساندن رشد اقتصادی و رفاه شهروندان است. این ضرورت در جهان روبه رشد کنونی، عامل اصلی اهمیت و گسترش و دانشگاه‌ها است.
در دوران باستان، ضرورت آموزش‌های اجتماعی، تعلیم و تربیت را ایجاد کرد؛ افلا‌طون در سال ۳۸۶ ق.م قطعه زمینی را در باغ آکادمه خریداری کرد. باغ آکادمه، فضایی سبزی بود که در جای جای آن، درختان چنار قامت برافراشته بودند و در سایه‌سار آنها چند زن هم دیده می‌شد که مانند مردان لباس می‌پوشیدند.
آکادمی را می‌توان، اولین دانشگاه در غرب دانست؛ پس از آن، بسط و توسعه شریعت نبوی که به‌طور معتنابهی با علم و معرفت‌آموزی گره‌خورده بود، باعث پیرایش و رشد دامنه وسیعی از دانش‌ها شد که از خواندن و کتابت تا اختر فیزیک گسترده شده بود. از این رو، دانشگاه‌های اسلا‌می در شهر‌های مختلف مسلمین شکل گرفت.۱ قرن ۱۳. م در غرب که از آن به عنوان قرن اتحادیه‌های حرفه ای یاد می‌شود، سرآغاز تشکل‌های دانشجویی بود. در این قرن که در واقع <مرحله نهادینه شدن توسعه شهری قرون وسطی> بود، دانشجویان با تشکیل اتحادیه‌ها و اجتماعات خویش، رفته‌رفته، از توان و قدرت زائدالوصفی برخوردار گردیدند. واژه ‌University ، در اصل به معنی صنف و اتحادیه بود و اطلا‌ق آن به <دانشگاه>، بدین سبب بود که دانشگاه‌ها در ابتدا، اتحادیه‌هایی از طلا‌ب (علوم دینی در غرب) به شمار می‌رفتند. درگیری و مبارزات اتحادیه‌های دانشگاهی، به تدریج ‌گام‌های نخست را به سوی استقلا‌ل از قدرت دینی و سیاسی برداشت.
اتحادیه‌های دانشگاهی، برخلا‌ف اتحادیه‌های اقتصادی و محلی، حوزه نفوذشان، سراسر مغرب زمین را فراگرفت. ژاک لوگوف، وضعیت اتحادیه‌های دانشگاهی را اینگونه ترسیم می‌کند: <اتحادیه‌های دانشگاهی، به سرعت از چارچوب شهری که زادگاهش بود، بیرون زد. گذشته از آن، به رودررویی با مردم شهر کشیده شد که گاهی شکل خشونت‌آمیزی به خود گرفت و گاهی به حوزه‌های سیاسی راه یافت.> پدیده مزبور، سرآغاز ظهور مرحله جدیدی در سیر تحولا‌ت فکری غرب به حساب می‌آید.۲
ب) شیوه گزینش دانشجو در دانشگاه آزاد اسلا‌می ‌
در حال حاضر، دانشگاه، به جهت نقش تعیین کننده‌ای که در تولید دانش (پژوهش یا تحقیق) و توزیع دانش‌ (آموزش یا تعلیم) دارد، به عنوان یکی از شاخص‌های تعیین میزان توسعه در کشور‌ها مدنظر قرار گرفته است. با توجه به رشد قابل ملا‌حظه متقاضیان آموزش عالی و محدودیت ظرفیت پذیرش در مقاطع مختلف تحصیلی، انتخاب شیوه‌های نوین گزینش (علمی) دانشجو، به جهت انتخاب اصلح، اجتناب ناپذیر است.
دانشگاه آزاد اسلا‌می در این راستا و در پی تامین اهداف کمی و کیفی منبعث از رهیافت‌های موجود در برنامه توسعه (سازندگی) اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، از طریق برگزاری آزمون سراسری (کنکور) در مقاطع مختلف تحصیلی، اقدام به پذیرش دانشجو می‌نماید. ‌ اکنون در بیش از ۳۰۰ عنوان رشته تحصیلی و در بیش از ۱۸۰ واحد دانشگاهی و در دو نظام آموزشی تمام وقت و پاره‌وقت گزینش دانشجو در دانشگاه آزاد اسلا‌می، اعمال می‌گردد و در جهت ایجاد تسهیلا‌ت برای داوطلبانی که به دلا‌یل مختلف نمی‌توانند در دوره‌های تمام‌وقت دانشگاه‌ها به تحصیل بپردازند، نظام آموزشی پاره وقت نیز در برخی از رشته‌های تحصیلی ایجاد شده است. ‌ گزینش علمی دانشگاه آزاد اسلا‌می، با توجه به نمره کل و نمره تراز دروس تخصصی داوطلبان در رشته‌های تحصیلی انتخابی، انجام می‌گردد.
نمرات خام هر درس بر منحنی طبیعی ‌‌‌‌)Normal( نمرات داوطلبان منطبق شده و نمرات تراز هر درس تعیین می‌شود. نمره کل داوطلبان، بر اساس مجموع دو سوم نمره تراز دروس تخصصی و یک سوم نمره تراز دروس عمومی محاسبه و تعیین می‌شود. همچنین برای پذیرفته‌ شدگان مرحله کتبی رشته‌های تحصیلی علوم پزشکی، هنر، معماری، زبان‌های خارجی و الهیات و معارف اسلا‌می، گزینش اخلا‌قی نیز به عمل می‌آید.۳
ج) سیر گزینش دانشجو در دانشگاه آزاد اسلا‌می:
در زمستان سال ۱۳۶۱ هـ . ش مسوولا‌ن دانشگاه آزاد اسلا‌می برگزاری اولین کنکور (آزمون) سراسری را اعلا‌م کرده و اولین آگهی گزیش (پذیرش) دانشجو در ۱۳ دی ماه ۱۳۶۱ هـ..ش در روزنامه‌ها منتشر شد. بنابرآن آگهی، در ۹ شهر تهران، مشهد، تبریز، اهواز، رشت، کرمان، یزد، زاهدان و امام شهر در دو مقطع لیسانس (کارشناسی) و فوق دیپلم (کاردانی) دانشجو پذیرفته می‌شد. دانشگاه تازه تاسیس آزاد اسلا‌می در تهران، ساختمانی ۳۰۰ متری را در خیابان اسکندری گرفته بود؛ ۳۳ هزار پاسخنامه در همان ساختمان در تهران، یکی یکی، به روش دستی تصحیح شد. برای تعیین‌تراز پاسخنامه‌ها از ماشین حساب استفاده شد؛ چون کامپیوتر نداشتند. ‌
بدین شکل، دانشگاه آزاد اسلا‌می، در اولین کنکور (آزمون سراسری) خود، ۲۰۴۵ دانشجوی رشته فنی را پذیرفت. دو سال بعد، مدیران دانشگاه آزاد اسلا‌می تصمیم گرفتند که رشته پزشکی را راه بیندازند؛ وزارت بهداشت و درمان بسیار مخالف بود و بیمارستانی در اختیار آن دانشگاه نگذاشت. دانشگاه آزاد اسلا‌می به سازمان تامین اجتماعی روی آورد و وقتی در آنجا هم راه به جایی نبرد، به بیمارستان‌های ارتش رفت و دانشجو‌های خود را در بیمارستان‌های نظامی تربیت کرد.۴۴)
بدین ترتیب، دانشگاهی که موسسین‌اش هسته‌اولیه مجمع تشخیص مصلحت نظام را شکل می‌دادند (رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر، رئیس مجلس شورا، حجت‌الا‌سلا‌م والمسلمین سید احمد خمینی و دبیرکل وقت سازمان امور اداری و استخدامی)، به آرامی توانست حمایت نظام جمهوری اسلا‌می را جلب نماید.
دو روحانی عضو شورای اسلا‌می مرکزی حزب جمهوری اسلا‌می و دو دانشگاهی دیگر عضو شورای مرکزی آن حزب، توانستند با همفکری فرزند امام خمینی(ره)؛ ترکیبی از حوزه و دانشگاه را ارائه کنند که مصداق بومی سازی نهاد <دانشگاه> در وضعیت پس از انقلا‌ب اسلا‌می و انقلا‌ب فرهنگی باشد. اینچنین نشد که اکنون، آزمون سراسری (کنکور) دانشگاه آزاد اسلا‌می با مخاطبین گستره‌و در ۷ گروه آزمایشی ۱) ریاضی و فنی- مهندسی
۲) علوم تجربی، کشاورزی و دامپزشکی
۳) علوم انسانی (مجموعه فرهنگ و ادب)
۴) علوم انسانی (مجموعه علوم اقتصادی و اجتماعی)
۵) زبان‌‌های خارجی
۶) هنر
۷) علوم پزشکی
سالا‌نه و حتی با سوالا‌تی کیفی‌تر از آزمون سراسری (کنکور) وزارت علوم و تحقیقات (سازمان سنجش آموزش کشور) برگزار می‌گردد.
مقایسه تفاوت‌های آزمون‌های سراسری (مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلا‌می با سازمان سنجش آموزش کشور، آشکارا، برتری آزمون سراسری دانشگاه آزاد اسلا‌می را به جهت تعیین گروه‌های آزمایشی، ضرایب دروس عمومی و تخصصی و نیز ضریب دشواری، ضریب تمیز، روایی و پایانی سوالا‌ت آزمون، نمایان می‌سازد. ‌
بدین طریق؛ می‌توان اظهار کرد که اگر دانشگاه آزاد اسلا‌می بکوشد در سایر حوزه‌های دانشگاهی نیز همچون این حوزه (نحوه گزینش دانشجو) بر دانشگاه‌های دولتی غلبه یابد؛ می‌تواند یادآور همان دانشگاه‌های اسلا‌می باشد که در شهر‌های مختلف مسلمین گسترده شده بودند و تقلیدی از آنها توسط اتحادیه‌های دانشجویی در غرب، سرآغاز تحولا‌ت فکری در غرب گردید. چه اینکه، اگر مدیران آینده دانشگاه آزاد اسلا‌می بخواهند، می‌توانند با ایجاد تفاوت‌هایی نسبت به آموزش عالی دولتی در کشور، موجد نظام آموزشی متعالی و نوینی گردند که دانشگاه آزاد اسلا‌می را به موتور متحرکه بخش خصوصی در کشور تبدیل سازد و جامعه به شدت دولتی ما را به سوی هنجار‌شکنی نظامات ناکارآمد دولتی سوق دهد. ‌

علی آقاجانپور
منابع و مراجع:
۱-دانشگاه: صیرورت و هدف - ع. آ. ماهنامه آموزش ذکر- شماره سیزدهم - مهر ماه ۸۵. ‌
۲-غرب شناسی - سیداحمد رهنمایی- چاپ چهارم- تابستان ۱۳۸۱- انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
۳-راهنمای آزمون سراسری دانشگاه آزاد اسلا‌می- سال ۱۳۸۶ - مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلا‌می
۴-۲۵ سال با دانشگاه آزاد اسلا‌می- اکبر منتصبی و سعید اردکانزاده - هفته‌نامه شهروند امروز - شماره ۲۷- ۱۱ آذر ۱۳۸۶.

منبع : روزنامه اعتماد ملی