هدف ترکیه از حضورمجدد در شمال عراق

اخیرا هزاران تن از نیروهای تركیه به منظور تعقیب اعضای حزب كارگران كردستان موسوم به پ. ك. ك كه در فهرست وزارت امور خارجه امریكا جزو سازمان های تروریستی است، وارد شمال عراق شدند. این خبر در شرایطی اعلام شد كه اندكی بعد آسوشیتدپرس با تصحیح آن اعلام كرد كه ظاهرا تنها چندصد تن از نیروهای تركیه سرگرم این درگیری شدند. پ. ك. ك اخیرا حملات خود را كه شامل بمب گذاری هم می شود در داخل تركیه افزایش داده و بیش از هشت تن را نیز از آغاز سال ۲۰۰۷ میلادی تا كنون كشته است.
پرسش این است كه با توجه به افزایش درگیری های پ. ك. ك حمله نیروهای تركیه در خاك عراق در این مرحله چگونه خواهد بود؟واقعیت آن است كه از سال ۲۰۰۳ پ. ك. ك امكانات زیادی برای مانور پیدا كرد. این سازمان تجدید گروه شد و نام خود را تغییر داد و نبرد مسلحانه خود را كه از زمان دستگیری اوجالان به حالت تعلیق در آورده بود از سر گرفت. اخیرا با تهیه وسایل انفجاری از نوع نظامی و سلاح های مدرن كه از عراق بدست آمده است، پ. ك. ك تهاجم ناگهانی خود را علیه نیروهای امنیتی تركیه و غیرنظامیان آغاز كرده است.
بعد از استراحت اجباری طی ماه های زمستان این گروه حملات شدید خود را در ماه می آغاز كرد كه طی آن ۳۳ تن را كشت و به علت تاكید آنها بر جنگ نامتقارن، پ. ك. ك نرخ بالای تلفات نظیر آنچه كه در دهه ۱۹۹۰ به آن دچار شده بود را نخواهد داشت. این تحولات آزمایشی برای استراتژی خویشتن داری تركیه در قبال پ. ك. ك كه از سال ۲۰۰۳ به اجرا گذشته شد، می باشد. گزارش چند روز پیش از یورش نیروهای ترك ممكن است نشانه ای از تغییر در این استراتژی باشد.
این یورش یك تعقیب فوری با تعداد كمی پیاده نظام و نیروهای مخصوص بود. برخی تحلیل گران حدس می زنند كه استقرار نیروهای تهاجمی در طول این مرزها به سیاست های داخلی تركیه مربوط است. معهذا این نكته باید یادآوری گردد كه استقرار نیروهای عظیم تركیه در جوار مرزهای عراق در بهار هر سال هنگامی كه برفها ذوب می شوند و زمین برای عبور آسان است خطر حمله از سوی نیروهای پ. ك. ك كه بالغ بر ۳۵۰۰ تن تخمین زده می شوند و از پایگاه های شمال عراق برای حمله تروریستی در تركیه استفاده می كنند، افزایش می یابد.
● درگیر كردن امریكا
با توجه به گرفتاری نیروهای امریكایی در سراسر عراق، مقامات تركیه درك كرده اند كه آنها نمی توانند انتظاری داشته باشند كه نیروهای امریكایی برای آنها كاری بكنند. با توجه به افزایش شمار تلفات تركیه، آنكارا در حال حاضر نمی تواند این معضل را بپذیرد. رابرت گیتس، وزیر دفاع امریكا و سایر مقامات ارشد امریكا از تركیه خواسته اند تا به شمال عراق حمله نكند اما گزینه های آنكارا فراتر از یك حمله ساده است.
تابستان امسال ممكن است با انفجارهای بیشتری از سوی پ. ك. ك در شهرهای مهم تركیه، كشتار غیرنظامیان و تقویت حمایت مردم برای حمله نظامی به داخل عراق مواجه شویم. اگر یك حمله، همانند حمله ای كه در سطح یك سپاه در دهه ۱۹۹۰ صورت گرفت باشد و نیاز به تصویب دولت غیر نظامی یا حتی نیازمند تفویض اختیار پارلمان باشد( كه بر اساس قانون اساسی تركیه برای اعزام نیرو به خارج به آن نیاز است) در این صورت تعقیب فوری را مانند شرایط فعلی محدود می سازد.
اعتبار توافق دوجانبه میان تركیه و عراق كه اجازه تعقیب فوری تا عمق ۵ كیلومتری را می داد در سال ۱۹۸۸ به سر آمد اما به نظر می رسد كه وكلای نظامی معتقدند كه این قرارداد ۶۰ ساله هنوز زمینه های قانونی را برای حمله در عمق خاك عراق فراهم سازد. در نامه پنچم ژوئن كه تركیه به شورای امنیت سازمان ملل ارایه داد ایجاد یك كمربند حفاظتی به عمق ۳۰ كیلومتر در خاك عراق كه بر اساس آن نیروهای تركیه حق تعقیب فوری داشته باشند را مطرح ساخت. افزایش خشونت های پ. ك. ك سبب حملات بیشتر تركیه در خاك عراق می شود. در ۳۰ ماه می ارتش امریكا كنترل نظامی استان های شمال عراق مانند دهوك، اربیل و سلیمانیه را به اتحادیه میهنی كردستان عراق و حزب دموكراتیك كردستان واگذاركرد. از آنجایی كه ارتش امریكا نیروهای قابل ملاحظه ای در این استان ها ندارد این یك حركت سمبلیك بوده است.
از این رو اكنون هرگونه حمله و یورش تركیه در خاك عراق در نواحی صورت می گیرد كه خارج از كنترل ارتش امریكاست.
در هفتم ژوئن اتحادیه میهنی كردستان عراق و حزب دموكراتیك كردستان اعلام كردند كه آنها هیچ تعاملی با پ. ك. ك ندارند. معهذا همانند دهه ۱۹۹۰ كه كردهای عراق با تركیه علیه پ. ك. ك متحد شدند به نظر می رسد كه كمك اتحادیه میهنی كردستان و حزب دموكراتیك كردستان عراق یكی از راه های آرام ساختن شرایط كنونی می باشد.

باشگاه اندیشه

منبع : باشگاه اندیشه