پکی عمیق به سیگار می‌زنم، اما...

قصه ضررهای سیگار بر سلامت آدمی‌قصه تکراری است که سیگاری بارها و بارها آن را شنیده‌است بدون آنکه کوچک‌ترین خللی بر اراده استوارش در مصرف سیگار داشته باشد.
اما اگر چکیدن مداوم قطره‌های آب بر سنگ خارا، عاقبت ممکن است آن را سوراخ کند، بعید نیست اراده استوار شما نیز بر اثر تکرار و تکرار نکته‌های هشداردهنده روزی بشکند. آنچه در ادامه خواهید خواهند مروری کوتاه بر برخی از عوارضی است که کشیدن سیگار برای شما به ارمغان می‌آورد. حتی اگر این مرور، قطره آبی باشد که بر سنگ می‌چکد، شاید عاقبت در شما تاثیر داشته باشد.
● رکورد مرگ و میر در دست سیگاری‌ها
بر طبق آخرین تحقیقات سازمان بهداشت جهانی، از هر ۸ نفر در جهان، یک نفر جان خود را به علت استعمال دخانیات از دست می‌دهد؛ یعنی مصرف سیگار سالانه باعث مرگ نزدیک به ۵ میلیون انسان می‌شود. پیش‌بینی شده است که در صورت استمرار الگوی فعلی مصرف دخانیات، این رقم تا سال ۲۰۲۰ به ۱۰ میلیون نفر خواهد رسید. ۷۰ درصد از قربانیان مصرف سیگار در کشورهای در حال‌ توسعه به‌سر می‌برند.
درحال‌حاضر، اعتیاد به دخانیات یک همه‌گیری جهانی است. در حدود ۱/ ۳ میلیارد سیگاری در جهان زندگی می‌کنند که نیمی‌از آنها بر اثر ابتلا به بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات دچار مرگ زودرس خواهند شد. در هر نخ سیگار ۴ هزار ماده سمی‌و حدود ۴۰ عنصر سرطان‌زا وجود دارد.
احتمال ابتلای سیگاری‌ها به سرطان ریه در حدود ۲۲ برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری است. خطری که سیگار برای انسان‌ها دارد فقط به همین جمعیت محدود نمی‌شود: ۷۰۰ میلیون کودک و نوجوان در معرض استنشاق تحمیلی دود سیگار والدینشان هستند و به موازات آن، سن شروع مصرف دخانیات روبه ‌کاهش است.
به استناد آمارهای سازمان بهداشت جهانی، سن شروع استعمال دخانیات در دنیا به ۱۳ تا ۱۵ سالگی رسیده است.
● سیگاری‌های ایرانی چه می‌کنند
طبق آمارهای وزارت بهداشت، در سال۷۸ در حدود ۱۱/۷ درصد از جمعیت ۱۵ تا ۶۹ ساله کشور سیگاری بودند. دو سوم این جمعیت اولین سیگار خود را در ۱۳ سالگی کشیده‌اند.
به گفته دکتر سیدمؤید علویان، معاون سلامت وزارت بهداشت، در هر ۲/۵ دقیقه یک نفر بر اثر مصرف سیگار و عوارض آن در ایران فوت می‌کند.
مهندس خدیجه محصلی، مسوول دبیرخانه کمیته کشوری کنترل دخانیات، به مرگ سالانه ۵۰ هزار ایرانی به علت مصرف انواع دخانیات اشاره می‌کند و می‌گوید: ۳ درصد نوجوانان ایرانی سیگار می‌کشند و ۱۴ درصد آنان از سایر انواع دخانیات و عمدتا قلیان استفاده می‌کنند.
در حدود ۱۷ هزار و ۵۴۲ هکتار از اراضی کشور زیر کشت توتون و تنباکو رفته است. بخش عمده این اراضی در استان‌های شمالی و شمال شرقی کشور واقع شده‌اند. آمارهای رسمی‌از مصرف سالانه ۵۳ میلیارد نخ سیگار در کشور خبر می‌دهد. البته بسیاری از کارشناسان معتقدند این آمار واقعی نیست و میزان حقیقی به حدود ۹۳ میلیارد نخ می‌رسد. به این ترتیب سیگاری‌ها سالانه ۱۲ هزار میلیارد تومان را دود می‌کنند.
● زنان از زیان های سیگار بی‌نصیب نیستند
براساس آمار سال ۲۰۰۵ سازمان بهداشت جهانی، تعداد زنان سیگاری در ۲۰ سال اخیر ۶۰ درصد افزایش یافته و تعداد زنانی که روزانه بیشتر از یک پاکت سیگار می‌کشند ۳ برابر شده است.
عوارض زیان‌بار استعمال سیگار برای همه بارها مورد تأکید مراجع علمی‌قرار گرفته است، اما واقعیت آن است که زنان ـ چه مستقیم و چه غیرمستقیم ـ از رواج استعمال سیگار در جوامع بیش از مردان آسیب می‌بینند.
سیگار بر عملکرد قرص‌های هورمون‌درمانی جایگزین نیز اثر می‌گذارد و از قابلیت آنها در کاهش علائم آزاردهنده یائسگی نظیر گرگرفتگی می‌کاهد. زنان سیگاری به‌طور متوسط زودتر از همسالان خود یائسه می‌شوند و در نتیجه، احتمال بروز پوکی استخوان و متعاقب آن شکستگی‌های استخوانی در آنان افزایش می‌یابد. استخوان زنان سیگاری تراکم خود را از دست می‌دهد و به‌راحتی می‌شکند.
به علاوه، زمان جوش خوردن آنها پس از شکستگی نیز تا ۸۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.
افزایش خطر تولد نوزاد با وزن کم، هوش پایین و مبتلا به ناهنجاری‌های مادرزادی از عوارض دیگر سیگار کشیدن مادر است. سقط جنین نیز در مادران سیگاری ۲ تا ۳ برابر افزایش می‌یابد. آنها هر سال در جهان ۶ هزار نوزاد مرده به دنیا می‌آورند.
افزون بر اینها، ۴۰ درصد بارداری‌ها در زنان سیگاری در خارج رحم رخ می‌دهد. احتمال باروری در زنان سیگاری بالاتر از ۳۰ سال نیز تا ۷۵ درصد کاهش می‌یابد.

دکتر سیامک شایان امین

منبع : روزنامه تهران امروز