هزینهء ۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۱۶۰۰ دلاری جنگ‌های عراق و افغانستان

مردم آمریکا می‌دانند که مبالغ زیادی برای جنگ عراق هزینه می‌شود اما سوال مطرح این است که رقم دقیق این هزینه‌ها چه اندازه است؟ برخی این رقم را چند هزار میلیارد دلار برآورد می‌کنند.
پیش از آغاز جنگ عراق دفتر مدیریت بودجهء آمریکا پیش‌بینی می‌کرد که این جنگ بین ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار هزینه داشته باشد، حال آن‌که به گفتهء مقامات کمیتهء بودجهء کنگرهء آمریکا اگر بودجهء درخواستی جنگ برای سال ۲۰۰۸ در کنگره به تصویب برسد، کل هزینه‌های مصرف شده در جنگ عراق ۱۰ برابر برآوردهای پیش از آغاز جنگ خواهد بود و به ۵۷۶ میلیارد دلار خواهد رسید. البته این فقط بخش اندکی از مساله اساسی است و باید مسایل مهمی ‌از قبیل این‌که چگونه هزینه‌های جنگ تامین می‌شود و آثار این جنگ در بلندمدت چگونه خواهد بود، توجه داشت؟
تازه‌ترین تحقیقات حزب دموکرات کنگرهء آمریکا نشان می‌دهد، هزینه‌های پنهان جنگ عراق و افغانستان بالغ بر ۵/۱ تریلیون دلار شده است. هزینه‌های پنهان مواردی مثل: هزینهء افزایش قیمت نفت، هزینهء درمان کهنه سربازان مجروح جنگ و سود وام‌های گرفته شده برای ادارهء جنگ را شامل می‌شود این رقم، حتی از هزینه‌های کلان بودجهء فدرال هم فراتر می‌رود. به گفتهء مسوولان کمیتهء مشترک اقتصادی کارمندان دموکرات کنگرهء آمریکا، این مبلغ نزدیک به دو برابر مبلغ ۸۰۴ میلیارد دلاری است که کاخ سفید آن را صرف و یا برای این جنگ‌ها در سال ۲۰۰۸ درخواست کرده است.
در واقع به نوعی هزینه‌های جنگ عراق به نسل‌های بعدی منتقل شده است و براساس بررسی‌های انجام شده در کنگرهء آمریکا جنگ عراق تاکنون برای هر یک از خانوارهای چهار نفره در آمریکا حدود ۷۰ هزار و ۵۰۰ دلار هزینه داشته است. مردم آمریکا می‌گویند امکان این بود که از این مبالغ در مسیر دیگری استفاده شود.
در پیش‌نویس این گزارش ۲۱ صفحه‌ای که توسط واشنگتن پست چاپ شده درج شده است که هزینه‌های کلی اقتصادی این جنگ برای مالیات‌دهندگان آمریکایی و کل اقتصاد آمریکا حتی از هزینه‌های کلان بودجهء فدرال که هم اکنون گزارش شده، فراتر می‌رود.»بر پایهء این گزارش، این جنگ‌ها در حال جدا کردن نیروهای ذخیره وگارد ملی از مشاغل آن‌هاست که نتیجهء آن، وقفه‌های اقتصادی برای کارمندان آمریکایی است که البته این گزارش، آن را در حدود یک تا دو میلیارد دلار برآورد می‌کند.وزارت دفاع آمریکا هم اکنون بیش از ۳۰۰ میلیون دلار در هر روز برای جنگ عراق هزینه می‌کند و در واقع جنگ عراق دومین جنگ پرهزینهء تاریخ آمریکا پس از جنگ جهانی دوم است.دولت آمریکا هزینه‌های جنگ را در قالب بودجهء تکمیلی اضطراری مطرح می‌کند که این وضع سبب می‌شود نظارت کنگره بر چگونگی هزینه شدن این بودجه‌ها دشوارتر شود. در عین حال دولت جورج بوش تلاش کرده است هزینه‌های نظامی ‌را به بودجهء دولتی وارد کند که به گفتهء کارشناسان این وضع سبب بروز آشفتگی شدیدی شده است.نمایندگان کنگرهء آمریکا نمی‌دانند که بودجه‌های اختصاصی برای جنگ عراق در چه مسیری هزینه می‌شود و آیا از این مبالغ برای تامین هزینه‌های نیروهای نظامی‌ استفاده می‌شود یا این‌که برای تامین تجهیزات و تسلیحات از این بودجه بهره گرفته می‌شود. کنگرهء آمریکا تاکنون از اقدام برای جلوگیری از تامین مالی جنگ عراق خودداری کرده است که علت این مساله نگرانی کنگره دربارهء وضع نظامیان آمریکایی در عراق است اما آمریکا در واقع با فرصت‌سازی برای شرکت‌های چینی و ژاپنی به نوعی برای تامین هزینه‌های جنگ استقراض می‌کند. به این ترتیب شاهد آن هستیم که هزینه‌های جنگ عراق و مبلغی که مردم آمریکا به این خاطر متحمل می‌شوند در حال افزایش است.دموکرات‌ها در عین حالی که کاملا نسبت به این روند که در آن مالیات مردم آمریکا و جان عراقی‌ها و آمریکایی‌ها به هدر می‌رود، بدگمان هستند ولی آن‌ها می‌خواهند بوش با طناب خودش خود را دار بزند و به همین منظور هیچ چیزی را از او دریغ نخواهند کرد.
● هزینهء سه میلیارد دلاری جنگ عراق در هر هفته
هفته‌نامهء آمریکایی «نیشن» اخیرا در گزارشی نوشته است آمریکا هر هفته سه میلیارد دلار برای ادامه اشغال عراق هزینه می‌کند و اکنون جورج بوش کنگره خواهان‌ ۵۰ ‌میلیارد دلار دیگر شده است. این ‌ ۵۰‌ میلیارد دلار، بیش از ‌ ۱۴۷‌ میلیارد دلار متمم بودجه‌ای است که قبلا بوش برای ادامه جنگ عراق درخواست کرده بود. از سوی دیگر وزارت دفاع آمریکا برای مقابله با تروریست‌هایی که شش سال پیش با چاقوهایی سه دلاری اقدام به هواپیماربایی کرده بودند، امسال‌ ۶۵۷ ‌میلیارد دلار از بودجهء آمریکا را به خود اختصاص داد. صرف این بودجه‌های سنگین باعث شده تا دولت فدرال دیگر هیچ اهمیتی به ارایهء بهداشت، آموزش، بازسازی مناطق توفان‌زده یا حتی ایمنی پل‌ها ندهد و ارتش نیز تنها دایما بدون وجود هیچ دشمن پیچیده‌ای، بودجهء خود را افزایش می‌دهد. ارقام بسیار ملال‌آور است و رسانه‌ها نیز به گونه‌ای عمل می‌کنند که گویی بین میلیون دلار و میلیارد دلاری که در اختیار ارتش قرار می‌گیرد البته به غیر از یکهزار میلیارد دلاری که تاکنون برای ادامهء اشغال عراق هزینه شده، هیچ تفاوتی وجود ندارد.
● هزینه‌ای بیش از جنگ ویتنام
احتمالا هزینهء جنگ عراق بیش از هزینهء جنگ آمریکا علیه ویتنام خواهد شد. در پی افزایش هزینه‌های جنگ عراق در مقایسه با جنگ اول خلیج (فارس) و هزینه‌های جنگ کره احتمالا هزینهء جنگ عراق بیش از هزینهء جنگ ویتنام خواهد بود. هزینهء جنگ عراق تا به امروز به ۴۵۰ میلیارد دلار رسیده است. هزینهء جنگ افغانستان نیز تا امروز ۲۷ میلیارد دلار برآورد شده است و این مساله سبب کسری بودجه به میزان ۸/۱۶۵ میلیارد دلار در سال مالی ۲۰۰۷ شده است که ۴۰ درصد نسبت به سال قبل بیش‌تر بوده است. همچنین بر اساس برآورد این گزارش هزینهء ماهانهء این جنگ برای آمریکا حدود ۱۲ میلیارد دلار است. خزانه‌داری آمریکا برای جنگ ۱۰ ساله‌ی ویتنام ۵۱۸ میلیارد دلار هزینه صرف کرد، در حالی که در مقایسه با جنگ چهار سالهء عراق این هزینه بسیار اندک بوده است وزارت دفاع آمریکا برای این جنگ در سال آینده درخواست بودجهء ‌۱۴۰ میلیارد دلاری کرده است.
براساس اعلام دفتر بودجهء کنگرهء آمریکا، جنگ علیه تروریسم و عملیات‌های نظامی در عراق و افغانستان می‌تواند بیش از یک تریلیون دلار طی ‌۱۰ سال آینده برای آمریکا هزینه داشته باشد. رابرت سان شاین یک عضو دفتر بودجهء کنگرهء آمریکا، در کمیتهء بودجهء مجلس نمایندگان آمریکا می‌گوید: «اگر این جنگ و عملیات‌ها ادامه یابد، ‌۷۵ هزار نیروی آمریکایی دیگر تا سال ‌۲۰۱۳ نیاز است و با افزوده شدن ‌۳۰ هزار نیروی آمریکایی به نیروهای مستقر در عراق، این جنگ بیش از ‌۵۰۰ میلیارد دلار برای آمریکا هزینه خواهد داشت.»
رییس موسسهء مطالعات بین‌المللی لندننیز می‌گوید: «تصمیم آمریکا مبنی بر مداخله در عراق به ویژه به شیوه‌ای که به این کار مبادرت کرد، بسیار پرهزینه‌تر از آن چیزی بود که در آن زمان تصمیم‌گیری شده بود.»
«پاتریک کرونین» معتقد است تصمیم آمریکا مبنی بر مداخله در عراق به ویژه به شیوه‌ای که به این کار مبادرت کرد، بسیار پرهزینه تر از آن چیزی بود که در آن زمان تصمیم‌گیری شده بود.منتقدان می‌توانند انتقاد کنند که اقدامات آمریکا نتایج معکوس در برداشته و پر هزینه بوده است.دفتر پاسخگویی دولت ‌ GAO, نیز که یک گروه بی‌طرف است اخیرا در گزارشی اعلام کرده بود با وجود این که ۴۴ میلیارد و ‌ ۵۰۰‌ میلیون دلار از مالیات شهروندان آمریکایی صرف بازسازی عراق شده، ولی پیشرفت قابل توجهی در سیستم‌های حیاتی برق و نفت عراق دیده نمی‌شود.
وقتی پل ولفوویتس یکی از نابغه‌های نومحافظه‌کاران در وزارت دفاع بود به کنگره قول داده بود که درآمد حاصل از فروش نفت عراق به سادگی کل هزینه ماجراجویی‌های آمریکا را در عراق جبران خواهد کرد. این درحالی است که هم اکنون ‌ GAO, گفته‌است حتی اگر آمریکا‌ ۵۷ ‌میلیارد دلار دیگر برای زیربناهای نفت و برق عراق هزینه کند و فرض کنیم که در این کشور صلح ایجاد شود، عراق همچنان تا سال ‌۲۰۱۵‌ قادر نخواهد بود حتی به اندازهء مصرف داخلی خود نفت و برق تولید کند.

علی شریف‌زاده

منبع : روزنامه سرمایه