یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا

استخاره‌: مشورت‌ با خدا


دانشگاه‌ بروم‌ یا نه‌؟ دانشگاه‌ برود یا نه‌؟ شغلم‌ را تغییر بدهم‌ یا نه‌؟ ازدواج‌ بكند یا نه‌؟ بیشتر سؤالهایی ‌كه‌ مردم‌ را به‌ فكر استخاره‌ كردن‌، می‌اندازد معمولا حول‌ و حوش‌ مسایل‌ گریبانگیر انسان‌ در جوانی‌است‌. اموری‌ كه‌ به‌ گفته‌ مهرداد عربستانی‌، انسان‌ شناس‌ دینی‌، بشر در زندگی‌ روزمره‌ كمتر به‌ پاسخ‌ مناسبی‌ برای‌ آنها دست‌ می‌یابد. سؤالات‌ بی‌پایانی‌ كه‌ زندگی‌ شهری‌ پیش‌ روی‌ خانواده‌ها قرار داده‌، گاه ‌از قدرت‌ تصمیم‌گیری‌ آنها فراتر است‌. برای‌ همین‌ است‌ كه‌ ممكن‌ است‌ فردی‌ محض‌ احتیاط دو نفر را برای‌ استخاره‌ گرفتن‌ انتخاب‌ كند تا در موقع‌ لزوم‌ به‌ آنها مراجعه‌ كند. مثلا آقای‌ روحانی‌ در كاشان‌ است‌ ودیگری‌ یك‌ روحانی‌ در تهران‌ است‌. مراجعه‌ مردم‌ به‌ مراجع‌ برای‌ استخاره‌ حتی‌ در كارهای‌ خیری‌ چون ‌ازدواج‌ و تحصیل‌ روندی‌ اداری‌ به‌ این‌ امر داده‌ است‌. هم‌ اكنون‌ در دفتر برخی‌ از مراجع‌ تقلید كسانی‌ به‌تلفن‌های‌ مردم‌ پاسخ‌ می‌دهند. نیت‌ آنها را می‌پرسند و شماره‌ای‌ به‌ آنها می‌دهند تا بعد ازظهر با تماس‌تلفنی‌ از نتیجه‌ استخاره‌ مطلع‌ شوند. حجت‌ الاسلام‌ والمسلمین‌ سعید بندعلی‌ از محققان‌ مركز تحقیقاتی‌«اسراء» وابسته‌ به‌ بیت‌ آیت‌ ا... جوادی‌ آملی‌ ضمن‌ بیان‌ این‌ نكته‌ بر عقلانی‌ بودن‌ نیت‌ استخاره‌ تأكید می‌كند و می‌گوید: «در مواردی‌ كه‌ مخالف‌ شرع‌ و عقل‌ است‌، استخاره‌ جایز نیست‌.»
استخاره‌ در فرهنگ‌ اسلامی‌ به‌ دو قسم‌ است‌: اول‌ در زمانی‌ كه‌ فردی‌ در انجام‌ كاری‌ «متحیر» است‌ ودوم‌ زمانی‌ كه‌ فردی‌ در آغاز انجام‌ كاری‌ از خداوند طلب‌ خیر می‌كند. نوع‌ اول‌ همان‌ است‌ كه‌ هم‌ اكنون‌بین‌ مردم‌ مرسوم‌ است‌. فردی‌ نمی‌تواند برای‌ انجام‌ كاری‌ تصمیم‌ بگیرد، برای‌ همین‌ با مراجعه‌ به‌ كلام‌خدا از خداوند یاری‌ می‌طلبد.
آقای‌ بندعلی‌ درباره‌ قسم‌ دوم‌ استخاره‌ توضیح‌ می‌دهد: «این‌ قسم‌ درست‌، مثل‌ همان‌ شروع‌ كارها بابسم‌ ا... است‌. در این‌ قسم‌ فرد از خدا می‌خواهد كه‌ هم‌ ورود و هم‌ خروج‌ از كاری‌ را برایش‌ خیر قراردهد. و مثال‌ می‌زند: در این‌ روزها مدرسه‌ سازی‌ بر دیگر كارها ترجیح‌ دارد. فردی‌ كه‌ می‌خواهد مدرسه‌بسازد باید نیت‌ بكند كه‌ برای‌ رضای‌ خداوند این‌ كار را انجام‌ می‌دهد. سپس‌ با استخاره‌ از خداوندمی‌خواهد كه‌ آن‌ نیت‌ را به‌ چیز دیگری‌ آلوده‌ نكند. تا پس‌ از آن‌ بر سر كسی‌ منت‌ مدرسه‌ را نگذارد. برخی‌از مردم‌ بدون‌ واسطه‌ قرار دادن‌ معممان‌، خود استخاره‌ می‌گیرند. بندعلی‌ می‌گوید كه‌ تنها كسانی‌می‌تواند استخاره‌ كنند كه‌ دارای‌ «بار علمی‌ و بار معنوی‌» هستند. بنابراین‌ كسانی‌ كه‌ «تنها به‌ ترجمه‌ قرآن‌نگاه‌ می‌كنند، نمی‌توانند استخاره‌ كنند.» «استخاره‌ در واقع‌ پاداش‌ نیكوكاران‌ است‌. كسانی‌ كه‌ موهبت‌دریافت‌ جواب‌ از قرآن‌ را دارند، حتما در معامله‌ای‌ با خدا كار خوبی‌ كرده‌اند و به‌ این‌ امكان‌ رسیده‌اند.»
دانستن‌ این‌ امور علاوه‌ بر این‌ كه‌ با چه‌ نیاتی‌ و در چه‌ برهه‌ای‌ از یك‌ تصمیم‌گیری‌ باید به‌ سراغ‌ كلام‌خدا رفت‌ از اهم‌ چیزهایی‌ است‌ كه‌ پیش‌ از استخاره‌ باید به‌ آن‌ پرداخته‌ شود. به‌ همین‌ دلیل‌ مسؤولان‌بخش‌ استخاره‌ در حرم‌ مطهر امام‌ رضا(ع‌) به‌ استخاره‌ كنندگان‌ توضیحات‌ كاملی‌ می‌دهند.
آقای‌ خوراكیان‌، مسؤول‌ بخش‌ فرهنگی‌ آستان‌ قدس‌ رضوی‌، در این‌ باره‌ می‌گوید: ما قصد داریم‌ بیش‌از انجام‌ استخاره‌ به‌ مراجعه‌ كنندگان‌ درباره‌ نقش‌ عقل‌ در تصمیم‌گیری‌ها توضیح‌ كاملی‌ بدهیم‌ تا با علم‌كامل‌ از قضیه‌ وارد موضوع‌ شوند. اهل‌ سنت‌ نیز به‌ روش‌ خود به‌ پاسخ‌ گرفتن‌ از كلام‌ خداوند می‌پردازند.كلیمیان‌ نیز مانند مسلمانان‌ به‌ استخاره‌ كه‌ آنها «قبالا» می‌نامندش‌ می‌پردازند. قبالا هم‌ تكنیك‌ خاصی‌دارد و آن‌ هم‌ غیر از بحث‌ علمی‌ نیاز به‌ تزكیه‌ نفس‌ دارد.
منبع : مجله راه زندگی


همچنین مشاهده کنید