جهانگردی یکی از صنایع پر رونق دنیا

جهانی شدن مجموعه ای از فرآیند های پیچیده ای است كه به موجب آنها دولت های ملی به نحو فزاینده ای به یكدیگر مرتبط و وابسته می شوند. این وابستگی البته مشكلاتی را نیز برای حاكمیت ملی، در مفهوم قدیم آن،ایجاد می نماید. جهانی شدن،در مفهوم رایج آن،یكی از مراحل پیدایش اقتصاد و بازار جهانی است كه از قرن ۱۵ میلادی با گسترش استیلای اروپا پدیدار گردیده است. امروزه جهانی شدن بیشتر ابعاد سیاسی،فرهنگی و اجتماعی این فرایند كلی را مورد توجه قرار می دهد. از این رو پدیده ای چون گسترش ارتباطات جهانی بسیار حائز اهمیت می باشد. یكی از مسایل عمده ای كه فرایند جهانی شدن را در مركز توجه انسان امروز قرار داده است تأثیر بالفعل و نیز بالقوه آن در عرصه فرهنگ و زندگی اجتماعی است. بی شك با گسترش ارتباطات فرهنگی بین كشورها اختیار دولت های ملی در این زمینه به طور فزاینده ای كاهش می یابد. فرایند جهانی شدن معمولا در چهار حوزه فنی،اقتصادی و سیاسی و فرهنگی مورد مطالعه قرار می گیرد. در حوزه فرهنگی این فرآیند ارتباط بسیار نزدیكی با فرهنگ جهانگردی برقرار می كند. در این جا ارایه تعریفی از جهانگردی ضروری می نماید. سازمان ملل متحد در تعریف خود از جهانگرد به عنوان یك ملاقات كننده موقتی از یك كشور یا منطقه ، با هدف تفریح یا تجارت، یاد می كند. به این ترتیب كلیه موضوعاتی كه به تحلیل چنین رفتاری از انسان می پردازند در قالب این صنع پر رونق یعنی جهانگردی قرار می گیرد. و اما جهانگردی بزرگترین تحرك اجتماعی بشر است كه می تواند منشاء عمیق ترین اثرات فرهنگی،اجتماعی واقتصادی باشد.صنعت جهانگردی امروزه با توجه به میزان سرمایه گذاری و صرف هزینه ها در مقایسه با سایر صنایع صاحب بیشترین درآمد می باشد. به علاوه این صنعت كه منبعی لایزال و پایان ناپذیر است ،فارغ از اثرات تخریبی زیست محیطی می باشد. بر اساس پیش بینی سازمان جهان توریسم (W.T.O) این صنعت،كه از پویاترین بخش های اقتصادی جهان است، در چند سال آینده از نظر درآمد در راس صنایع موجود دنیا قرار خواهد گرفت و بخش عمده ای از تجارت بین الملل را به خود اختصاص خواهد داد. هم اكنون نیز گردش اقتصادی این بخش صاحب حجم عظیمی از تجارت بین المللی است كه كشورهای مختلف ،با آگاهی از این درآمد سرشار، اهمیت ویژه ای را برای گسترش این بخش از اقتصاد خود قایل می باشند. بر اساس آمار موجود حجم پولی كه از طریق جهانگردان دنیا طی یك سال جابجا می شود حدود ۵/۲ برابر درآمد سالانه كشورهای عضو اپك از محل فروش نفت می باشد. همچنین كارشناسان معتقدند كه هر دلار سرمایه گذاری در صنعت گردشگری در مدت بیست سال حدود چهار هزار دلار درآمد عاید سرمایه گذار خواهد كرد. متأسفانه ایران، علی رغم جاذبه های فراوان گردشگری، در بین ۱۵۰ عضو سازمان جهانی توریسم دارای مقام هفتاد و پنجم می باشد كه این امر نشان از عدم توجه كافی به چهار اصل اساسی صنعت گردشگری یعنی ساختار، آموزش ،فرهنگ و بهداشت است كه بهداشت ،اساسی ترین معضل این صنعت در كشور ما می باشد.
با توجه به جاذبه های فراوان گردشگری كشورما،اعم از میراث های فرهنگی و چشم اندازهای طبیعی و زیست محیطی ، سیاحت گران سراسر جهان علاقه فراوانی برای سفر به ایران دارند اما وجود مسایل و موانع فراوان ،كه پاره ای از آنها به سادگی قابل حل و رفع است ،مانع از این سفرهای پر سود و اشتغال زا به كشور می باشد.
دوست داران سیاحت و گردشگری در سراسر جهان به خاطر میراث های فرهنگی و جاذبه های طبیعی و زیست محیطی كشور ما علاقمندند به ایران سفر كنند. ورای مسایل گوناگون و مانع تراشی های فراوان بر سر توریسم و گردشگری ، پاره ای مسایل و مشكلات آشكار در این زمینه به چشم می آید كه حل آنها در واقع پیش شرط جهانگردی است. در كشورهای اسپانیا، یونان ، ژاپن و حتی هند كه بخش قابل توجهی از درآمدهای ارزی خود را از صنعت توریسم بدست می آورند، پس از تجربه های فراوان دریافتند كه توجه به نیازهای اساسی یك جهانگرد،عامل اصلی موفقیت در رونق این صنعت می باشد. آنها این نیازها را با احداث سرویس های بهداشتی در مسیر راهها و به ویژه در نزدیكی مكان های تاریخی، ایجاد اقامتگاه های ارزان قیمت اما مجهز و راحت ،برطرف كردند یعنی در واقع پیش از هر نیازی توجه به نیازهای اولیه یك انسان اولویت دارد. وقتی یك جهانگرد واردسرزمین ما می شود باید در زمینه اقامتگاه و خوراك با مشكل رو به رو نباشد وجود سرویس بهداشتی ومراكز درمانی در مسیر راه ها از جمله نیازهای اساسی یك جهانگرد است. اما با نگاهی گذرا به سرویس های بهداشتی موجود در مسیر راه های ایران به ویژه در جوار پمپ بنزین ها ،متأسفانه این نتیجه حاصل می شو كه ما علی رغم برخورداری از فرهنگ و میراث های فرهنگی غنی به این بخش از نیازهای انسانی كمترین توجههی نداریم. متأسفانه كمتر مسافری است كه هنگام استفاه از سرویس های بهداشتی واقع در مسیر جاده ابراز ناراحتی و حتی انزجار نكند. وضع زننده این سرویس های بهداشتی واقع در پمپ بنزین ها و رستوران های بین راهی به ویژه هنگام تعطیلات نوروزی ،بسیار تأسف بار است . نبود دستگاه های مسئول و مشخص برای ساماندهی این اماكن موجب شده كه هر بخش با رفع مسئولیت از خود وضع غیر بهداشتی این مكان ها را توجیه كند. هر قدر در كشور ما برای احداث جاده ها،پل ها ، خطوط مواصلاتی سرمایه گذاری شود و حتی هر اندازه برای تأمین سوخت خودروها مجهز باشیم، در صورت نبود امكانات اولیه مثل اقامتگاه های مناسب، سرویس های بهداشتی برای یك مهمان خارجی و یا گردشگران داخلی،موفق به ارایه خدمات مطلوب در این زمینه نخواهیم بود.
برای حل این معضل باید،كلیه اماكنی كه پذیرایی از مسافران و گردشگران را بر عهده دارند، تحت استانداردهای معینی، تأمین كننده خدمات رفاهی گردشگران باشد. نه این كه سرویس های غیر بهداشتی در جوار یك پمپ بنزین و رستوران های بین راهی به جهانگردان و مسافران دهن كجی كنند و هیچ دستگاهی مسئولیت آن را بر عهده نگرید. به نظر می رسد توجه ویژه ای از سوی ادارات جهانگردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این مسئله مهم ضروری است. مشكل پیش گفته ریشه در سال ها و صد سال گذشته دارد و در بسیاری از سیاحت نامه ها نیز به آن اشاره شده است. اكنون كه می توانیم در قالب سرمایه گذاری مناسب و لازم، اماكن مربوط به پذیرایی و ارایه خدمات به جهانگردان و گردشگران را ساماندهی كنیم، باید هر چه سریع تر در این مسیر گام برداریم و فرصت را از دست ندهیم.همچنان كه اشاره كردم،پی شرط رونق وتوسعه توریسم برای تقویت بنیان اقتصادی ملی وایجاد شغل در چهار چوب مصالح نظام جمهوری اسلامی توجه به نیازهای اولیه مسافران و جهانگردان است. وجود مهمانسرا،هتل و اقامت گاه های خوب با قیمت های مناسب و مقدم بر آنها وجود سرویس های بهداشتی در مسیر راه ها ،اولین گام برای دستیابی به این هدف می باشد.

منبع : خبرگزاری ایسنا