ده اختلال روانپزشکی عجیب

میلیون ها نفر در سراسر جهان مبتلا به اختلالات روانپزشکی مختلف هستند. با بسیاری از این اختلالات آشنا هستیم و یا دست کم نامشان را شیده ایم: افسردگی، اضطراب، وسواس، شیزوفرنی.اما بیماری های روانپزشکی هم هستند که هم نام و هم ماهیت عجیب و غریبی دارند و حتی بسیاری از پزشکان به خاطر نادر بودن یا موردی بودن بروز بیماری، با آن ها آشنا نیستند و یا تنها اصطلاحات استاندارد پزشکی را درباره آن ها به کار می برند.
۱) سندرم استکهلم:
سندرم استکهلم نوعی پاسخ فیزیولوژیک گروگان های ربوده شده است. بر خلاف انتظار، نشانه هایی از همدردی و حس وفاداری آن ها با آدم رباها دیده می شود. گروگان ها حتی ممکن است با وجود خطراتی که تهدیدشان می کند، به صورت اختیاری خود را تسلیم آدم رباها کنند. این سندرم در موارد دیگری مثل همسرآزاری، تجاوز و یا سو» استفاده از اطفال هم ممکن است دیده شود.اما چرا این سندرم «استکهلم» نامیده می شود؟ در سال ۱۹۷۳ از یک بانک در استکهلم سوئد، سرقتی صورت گرفت. دزدها چند نفر از کارمندان بانک را چند روزی به گروگان گرفتند. بر خلاف انتظار، گروگان ها از نظر احساسی جذب دزدها شدند و حتی بعد از آزادی از آن ها دفاع کردند و حاضر نشدند علیه آن ها شهادت بدهند. بعدها یکی از دزدها با یکی از خانم ها کارمند ازدواج کرد.مثال مشهور سندرم استکهام، مورد ربوده شدن "پتی هرست" دختر یک میلیونر است. او بعد از دزیده شدن توسط یک گروه محلی، با آن ها سمپاتی پیدا کرد و دو ماه پس از ربوده شدن خود، در یک سرقت به بانک "هیبرنیا" با آن ها همکاری کرد! تصویر مربوط به همین سرقت است که در سال ۱۹۷۴ میلادی صورت گرفته است.اما مورد دیگری که برای ما آشناتر است، داستان "ناتاشا کامپوش"، یک دختر اتریشی است که در ده سالگی ربوده شد. به مدت ۸ سال در اسارت بود; تا این که بعد از حمله پلیس، توانست فرار کند. نشانه هایی از سندرم استکهلم در این دختر دیده می شود، چرا که بعد از خودکشی آدم ربا وی به شدت اندوهگین شد.
۲) سندرم لیما:
سندرم لیما نقطه مقابل سندرم استکهلم است. در این سندرم آدم رباها، بیش از حد نگران سرنوشت و رنج و عذاب آدم هایی می شوند که ربوده اند.در سال ۹۶ میلادی، ۱۵ عضو یک جنبش انقلابی در لیما، پایتخت پرو دست به آدم ربایی زدند. آنها صدها نفر از افراد شرکت کننده در مهمانی سفیر ژاپن در پرو را به گروگان گرفتند. در بین مهمان ها دیپلمات ها، مقامات دولتی و ارتشی و بازرگان ها دیده می شد.
اما آن ها از این موقعیت استثنایی و افراد مهمی که در اختیار داشتند، استفاده نکردند و ظرف چند روز بیشتر گروگان ها را آزاد کردند. رییس جمهور آینده پرو و مادر رییس جمهور فعلی پرو جزو کسانی بودند که آزاد شدند. گروگان گیری چند ماه ادامه پیدا کرد و باقی گروگان ها با حمله کماندوها، آزاد شدند.
۳) سندرم دیوژن:
شاید در کتاب های ادبیات به اسم "دیوژن" برخورده و حکایت هایی از او خوانده باشید. دیوژن یک فیلسوف یونان باستان بود که می گویند در یک خمره روزگار می گذراند و افکاری نیهیلیستیک داشت. اما داستان دیوژن و اسکندر مقدونی: معروف است که بعد از آنکه اسکندر در جایی فاتح شده بود همه طبقات و از جمله دانشمندان به دیدن او می آمدند و تبریک می گفتند. دیوژن نیامد. اسکندر گفت: حال که او نیامده ما به سراغ او می رویم و رفت. دیوژن در بیابان، لخت و عور آفتاب گرفته بود اسکندر با سران سپاه می رفت. دیوژن از دور صدای سم اسبها را شنید. خیلی تعجب کرد و خودش را نیم خیز کرد. اسکندر آمد بالای سر دیوژن و قدری با او صحبت کرد. دیوژن خیلی با بی اعتنایی جواب داد. بعد اسکندر گفت از من چه می خواهی؟ گفت: اینکه بروی کنار و سایه ات را از سر من کم کنی، چون آفتاب گرفته بودم و تو مانع شدی. اسکندر خیلی متعجب شد و با خود گفت: یعنی تا این حد مستغنی و بی نیازی؟! وقتی آمد بیرون، سران سپاه داشتند انتقاد می کردند که این مرد چه قدر احمق بود. ولی اسکندر خیلی تحت تاثیر قرار گرفته بود و این جمله معروف را گفت که «اگر اسکندر نبودم، دوست داشتم دیوژن باشم.»سندرم دیوژن بیشتر در افراد پیر دیده می شود. در این سندرم، افراد گوشه نشین می شوند و به وضعیت ظاهری و بهداشت خود اهمیتی نمی دهند. البته مدرکی پیدا نشده که نشان بدهد دیوژن با وجود عزلت نشینی، از لحاظ ظاهری آشفته و نامرتب بود.
۴) سندرم پاریس:
سندرم پاریس مختص ژاپنی هاست! از میلیون ها ژاپنی که هر سال از شهر زیبای پاریس بازدید می کنند، تعداد انگشت شماری دچار اختلال وضعیت ذهنی می شوند و تنها راه حل مشکلشان این است که به میهن خود برگردند.نام این سندرم در ترمینولوژی پزشکی، اختلال انطباقی است. منتها با گذاشتن نام سندرم پاریس بر گرفتاران ژاپنی این اختلال، رنگ و لعاب ویژه ای به آن داده شده است. طبیعی است که ژاپنی ها با آن فرهنگ شرقی شان وقتی به پایتخت فرهنگی اروپا می روند، مشکل انطباقی پیدا کنند.سفارت ژاپن همواره نگران توریست های این کشور در پاریس است و آمادگی دارد تا شوک دیده های فرهنگی را به ژاپن برگرداند و یا آن ها را تحت درمان های اورژانس بیمارستانی قرار دهد.
۵) سندرم استندال:
این سندرم یک بیماری روان تنی یا سایکوسوماتیک است. وقتی شخصی در هنگام مشاهده یک اثر هنری بسیار زیبا یا مکانی پر از اشیای هنری است و دچار طپش قلب ناگهانی، سرگیجه، گیجی و یا حتی توهم می شود، از این اصطلاح استفاده می شود."ماری هنری بیل" یا "استندال"، نام یک نویسنده فرانسوی قرن نوزدهمی است. هنگامی که او در سال ۱۹۱۸ سفری به فلورانس ایتالیا داشت در هنگام مشاهده آثار هنری، دچار حالتی مشابه شد که در یکی از کتاب هایش علایم آن را توصیف کرده است. سندرم استندال، نام یک فیلم سینمایی با همین عنوان هم است که در سال ۹۶ اکران شده است.
۶- سندرم بیت المقدس: در این سندرم افرادی که به بیت القمدس می روند، دچار افکار وسواسی و توهم می شوند. توهم هایی مثل این که مورد هدف قرار گرفته اند و یا به جایی هدایت می شوند. مبتلایان به این سندرم، مختص به مذهب و یا طبقه خاصی نیستند و عموما از پیش بیماری های روانی داشته اند.
۷) توهم کاپگراس:
این توهم بیشتر در افراد مبتلا به شیزوفرنی، دمانس و یا دیگر آسیب های مغزی دیده می شود. مبتلایان به این توهم فکر می کنند که یک عضو نزدیک در خانواده شان که در بیشتر موارد زن یا شوهر بیمار است، با فردی بیگانه و کاملا هم قیافه، عوض شده است.در آثار علمی تخیلی زیادی به این نوع توهم شاره شده است که شاید آشناترین آن ها برای ما، فیلم "همسران استپفورد" با بازی "نیکول کیدمن" و "متیو برادریک" است.
۸) توهم فرگولی:
در این توهم، بیمار تصور می کند که اشخاص مختلف در واقع یک شخص واحد هستند که قیافه اش را تغییر می دهد و یا خود را استتار می کند.
وجه تسمیه: یک هنرپیشه ایتالیایی به نام "لئوپولدو فرگولی" که توانایی زیادی در تغییر قیافه سریع داشت.
۹) توهم کوتارد:
در این توهم بیمار فکر می کند که مرده است و وجود ندارد و یا این که تصور می کند خون یا اعضای داخلی اش را از دست داده است. گاهی هم این افراد باورهای جاودانگی پیدا می کنند.
نخستین بار ژولز کوتارد، یک نورولوژیست فرانسوی این اختلال را در سال ۱۸۸۰ شرح داد.
۱۰) اختلال حافظه تکرارپنداری:
در این اختلال شخص فکر می کند که اشیا یا محل های مختلف تکثیر می شوند و به طور هم زمان در دو محل یا بیشتر وجود دارند. نخستین بار "آرنولد پیک"، یک نورولوژیست اهل چکسلواکی در سال ۱۹۰۳ این اختلال را شرح داد.

ir.persiandlog.Mebebit

منبع : روزنامه ابتکار