رویکردی بر انجمن های اسلامی دانشگاه

تاسیس دانشگاه به عنوان یک نهاد آموزشی مدرن، در طول هشت دهه اخیر به مهمترین آوردگاه مدرنیته تبدیل شده حضور دانشجویان به عنوان جوانان آرمان گرا، تحول طلب و ترقی خواه واستادان به عنوان منابع مولد علم و سامان دهنده آموزش و پژوهش نوین نقش اساسی به دانشگاه بخشیده است و دانشگاه توانسته آن طور که شایسته است در تصمیم سازی های و سیاست های کلی کشور نقش آفرین باشد.
آنچه در این میان حائز اهمیت است نحوه مواجهه احزاب و دانشجویان با یکدیگر در سال های اخیر بوده که گاهی برخی گلا یه ها یا حرکت های نادرست منجر به بروز سو» تفاهم و جدال های خاصی شده است. در این میان نقش انجمن های اسلا می دانشجویان واتحادیه انجمن های اسلا می دانشجویان را به عنوان با سابقه ترین و با پشتوانه ترین نهاد دانشجویی باید در نظر گرفت.
به نظر می رسد بررسی رویکرد انجمن های اسلا می دانشجویان که در شرایط حاضر یکی از تشکل های رسمی غیر رسمی در دانشگاه ها هستند به مقوله سیاست و فراز و نشیب های دهه های گذشته از یک سو و تحلیل و برخوردهای ایجاد شده در دانشگاه ها از سوی دیگر می تواند ما را در تعریف درستی از شرایط آینده یاری رساند.
نام انجمن اسلا می دانشجویان شامل ۳ بخش انجمن، اسلامی و دانشجویان است.لذا به نظر می رسد ۳ اصل تشکیلات، اسلام و دانشگاه مهمترین اجزای تفکیک ناپذیر هویتی انجمن ها باشند.
«انجمن» به فعالیت شورایی، احترام به حقوق دیگران و پرهیز از خود محوری و نفی دیگران از ضروریات فعالیت در قالب انجمن های اسلا می است. کلمه «اسلا می» هویت دینی انجمن دانشجویان را هویدا می سازد. واژه «دانشجویان» نیز بیانگر دانشجویی بودن فعالیت هاست و این که همه امور از تصویب تا اجرا باید توسط دانشجوها انجام شود. ویژگی دانشجویی فعالیت ها از زوایای دیگری نیز می تواند مهم باشد. تغییر موازنه اختلا فات دانشجویی با استفاده از پتانسیل های غیر دانشجویی و نهادهای حکومتی و مدیریتی، موضوعی خلا ف اخلا قی و مشی دانشجویی است.
با توجه به ۳ اصل گفته شده، شاید بتوان معیارهای هویتی انجمن ها را تاکید بر تحول خواهی مبتنی بر روشنفکری دینی دانست البته به گونه ای که نه شاخصه دانشجویی باعث تضعیف ماهیت دینی شود، نه تاکید بر ماهیت دینی، دانشجویی بودن انجمن ها را با چالش مواجه سازد و نه دانشجویی یا دینی بودن منجر به رفتارهای خلا ف تشکیلا ت مانند تخریب شخصیت، اخراج اعضا از انجمن ها و ... شود که البته الزام به هر ۳ اصل کار آسانی نخواهد بود به علا وه تمامی تاکیدها باید صادقانه و با لحاظ موقعیت افراد و شرایط فعلی فضای سیاسی فرهنگی دانشگاه ها صورت پذیرد.
هم اکنون بیش از یک سده از تاسیس نخستین احزاب، تشکل ها وانجمن های ایرانی می گذرد.
به جرات می توان گفت تقریبا هیچ یک در طول تاریخ موجودیت شان جایگاه و کارکرد واقعی خود را نیافتند، فقدان حرکت و عدم پویایی آنان ناشی از عدم تداوم آن بود و شاید بتوان این مساله را رابطه ای دو طرفه نامید. اما آنچه در این میان اصل اساسی است تنها تشکل سیاسی مستقل منتقد و مظلوم دانشجویی «انجمن اسلامی» می باشد که علی رغم گذشت بیش از ۶۰ سال از بدو تاسیس همواره محل گفت وگو و تبادل افکار درجهت ایجاد تحرک و شادابی و نشاط آفرینی روزافزون بوده، گرچه فراز و نشیب های فراوانی را برخود دیده و ضربه های مهلکی بر پیکره اش وارد شده اما طی سالیان اخیر خط فکری ثابت اکثریت اعضای آن رهنمون ساختن جنبش دانشجویی به سوی مرزهای نوین بوده و همواره استوار بر قامت خویش با اتکا به پتانسیل عظیم و تحرکات دانشجوی ایستاده و در خط مقدم مبارزه با فقر و فساد و ظلم و ستم بوده انجمن اسلا می را می توان از فعال ترین و گسترده ترین انجمن ها در ایران نامید که در دهه ۲۰ تشکیل شد.
در این میان انجمن های اسلا می دانشجویان در زمره نخستین انجمن های اسلامی محسوب میشوند که قدمتی قریب به ۶۵ سال - بیش از ۲ برابر حاکمیت فعلی دارند و کارنامه ای پربار ره آورد تلا ش اعضای آن طی سالیان متمادی است.
انجمن اسلا می دانشجویان اولین بار در سال ۱۳۲۱ در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران تاسیس شد و سپس در سایر دانشگاه ها و دانشکده ها و مراکز عالی کشور بوجود آمد.
برگزاری سخنرانی و انتشار کتاب و نشریه از فعالیت های اصلی این انجمن ها بوده و دو مجله «فروغ علم» و «گنج شایگان» به وسیله این انجمن ها منتشر شد. پس از تاسیس انجمن اسلا می دانشجویان به ترتیب انجمن اسلا می مهندسین ۱۳۳۶ و انجمن اسلا می پزشکان ۱۳۳۷ برای نخستین بار تاسیس شد.
حال پس از شکل گیری دولت نهم شاهد ناهماهنگی و تضاد و در مقابل آن واکنش های سنگین با تشکل های منتقد دانشجویی از جمله انجمن اسلا می بودیم.
آنچه در این میان حائز اهمیت است این که به هرحال انجمن ها زنده اند و نفس می کشند.
وظیفه سنگینی که بر دوش دانشجویان جدید الورود حس می شود حمایت و ادامه رسالت انجمن های دانشجویی می باشد.
چرا که هیچ مکانی جز انجمن را جهت دفتر افکار خود و دیگران نخواهند یافت. گذشته از همه این مسائل انجمن بهترین جایگاه جهت پی گیری خواست های صنفی دانشجویان می باشد .
این که انجمن های اسلا می دانشجویان آخرین پایگاه دانشجویان در دانشگاه است شاید شعاری سطحی به نظر برسد اما با توجه به حجم فعالیت های دانشجویی در دانشگاه ها آیا به راستی می توان آینده ای را بدون حضوراین تشکیلا ت ۶۵ ساله در دانشگاه پویا و مدرن متصور شد؟

نویسنده : شبنم موسوی خصال

منبع : روزنامه مردم سالاری