۲۰ توصیه برای همیشه ۲۰ بودن

درست است كه در سال های اخیر با مطرح شدن ارزشیابی توصیفی، از خانواده ها خواسته می شود كه بر اهمیت ۲۰ تأكید نكنند، ولی واقعیت این است كه به دلیل قدمت صدساله ۲۰ در نظام ارزشیابی دانش آموزان ایرانی، ۲۰ بودن، نوعی اهمیت مثبت پیدا كرده است كه به راحتی نمی توان از آن صرف نظر كرد. ازاین رو، اگر از تیتر مطلب حاضر صرف نظر كنید و ایراد علمی آموزشی بر آن وارد نسازید، مولف مقاله درصدد است توصیه هایی را ارائه دهد كه پدران و مادران می توانند با مرور آنها در حضور فرزندان خود، آنها را برای موفقیت در امور آموزشی و پرورشی یاری دهند.
۱ آینده نگری، هدفگذاری و برنامه ریزی داشته باشید.
تدوین یك برنامه قابل انعطاف و در حد توان و قابلیت های شخصی، سبب می شود شما با امید به دستیابی به تمامی اهدافی كه برای آن برنامه ریزی كرده اید، به پیش بروید. سعی كنید سرعتی را كه برای حركت های خود در مسیر تحصیل و زندگی انتخاب می كنید، به اندازه ای باشد كه بتوانید آن را حفظ كنید و در عین حال برنامه ها و اهدافی را پیش بینی كنید كه نظم و آرامش زندگی شما را برهم نزند. به طوركلی هیچگاه برنامه های فوق توان خود و خانواده تان طراحی نكنید. داشتن روحیه پیش بینی و آینده نگری و دوراندیشی، سبب می شود شما بتوانید در مقابل تغییرات و اتفاقات غیرمنتظره مقاوم باشید و برای تمامی آرمان های خود اهداف صحیح و ملموس تعریف كنید، آرمان های بدون هدف، به منزله كشتی های بدون لنگرند.
۲ پستی و بلندی ها و كم و كسری ها را بپذیرید
فراز و نشیب های زندگی آن قدر عمیق یا بلند نیستند كه نتوان از آنها عبور كرد. باید مهارت های خود را طوری پایه ریزی كرده و رشد و توسعه و گسترش دهید كه در هر شرایطی، واقع بینانه و همه جانبه با مسائل برخورد كنید. فرازهای زندگی را پیشرفت خود و یك فرصت مغتنم بشمارید و آن را به موقع مورد استفاده قرار دهید و هنگامی كه با نشیب ها و كمبودها مواجه شدید، به تنهایی با استمداد كمك از افرادی كه قبولشان دارید (خانواده یا استادان و مربیان) آنها را پشت سر بگذارید.
۳ ایمان خود را تقویت كنید
یكی از قدم های اساسی و مبانی موفقیت شما در تحصیل و در زندگی، ایجاد تغییرات اصولی و تحكیم پایه های ایمان و اعتقادات و باورهای شماست. انسان چیزی نیست جر آنچه كه باور دارد. هرگونه باوری كه به زندگی معنی و جهت می بخشد، ایمان است. ایمان، اعتقاد و باوری است كه می گوید چه چیز شدنی و چه چیز ناشدنی است. درحقیقت ایمان از مقوله نیرو است. نیرویی كه از عوامل مهم تحولات رفتاری شماست. تحولاتی كه مبنای آن ایمان باشد، مثبت و سازنده است و درواقع تركیب همین ایمان و آرزوهای شماست كه اهداف زندگی شما را می سازد. ایمان، امید و علم از كلیدهای معمای زندگی هر انسانی محسوب می شوند. برای پیشبرد اهدافتان توكل كنید. مطمئن باشید قدرت قابل اعتمادتر دیگری غیر از پروردگار قادر متعال و ایمان به او وجود ندارد. پس برای حضور در مراسم عبادی خصوصا در ایام الله ها و شب های مذهبی و اعیاد برنامه ریزی كرده و با تمام وجود در آن مراسم شركت كنید. اذكار روزانه را فراموش نكنید و در نظر داشته باشید كه الا بذكر الله تطمئن القلوب.
۴ در فعالیت های تیمی و گروهی و مشاركتی و در گروه های همیار سهیم باشید
دوستان و هم كلاسی های شما می توانند قوی ترین و مستعدترین منبع در دسترس شما باشند. شما می توانید در میان گروه های هم سن وسال خود بسیاری از توانمندی های خودتان نظیر قدرت رهبری، تعامل و روابط عمومی و اجتماعی، قابلیت انعطاف پذیری، مسئولیت پذیری، انتقادپذیری، خویشتن داری، گذشت و همیاری و فداكاری خود و میزان آن را در وجودتان با فعالیت های گروهی محك بزنید. رعایت قانون و قانونمندی و حركت در چارچوب ضوابط، ترك عادات نامناسب و ایجاد گرایشات مثبت از ویژگی های بارز سهیم شدن در كارها و فعالیت های گروهی است.
۵ ارتقای سطح انگیزشی خود را جایگزین بی انگیزگی كنید
تهیه فهرستی از انگیزه ها و فواید آنها و ارتباط آنها با موفقیت های تحصیلی و زندگی شما و همچنین پیشنهادهایی برای بهبود و رشد و توسعه آنها، می تواند احساس هدفدار بودن و توانمندی شما را برای ادامه راه افزایش دهد. روانشناسان معتقدند افرادی كه در كارهایشان دارای انگیزه هستند، امكان موفقیت بیشتری نسبت به سایرین دارند. زیرا انگیزه موجب تحرك و فعالیت در انسان می شود. داشتن نگرش مثبت و امید به آینده، انگیزه را برای انجام كار و فعالیت های موفق تحصیلی تقویت می كند و بدین ترتیب به پیشبرد و تحقق اهدافتان كمك می كند.
۶ از راهنمایی های خانواده و مربیان، دوستان و آشنایان حداكثر استفاده را ببرید
خانواده، اساتید و مربیان همواره منبعی خوب برای بهره گیری از تجارب به منظور رسیدن به استانداردهای مورد نظر هستند. به یاد داشته باشید شما در زمان حال زندگی می كنید و همواره رویای خوب آینده را در سر می پرورانید، اما حقیقت جاودان را از گذشتگان و بزرگان می آموزید. خانواده و مربیان نسبت به آلام فرزندان و شاگردان خود حساس تر، دلسوزتر و هوشمندترند. داشتن چنین راهنمایانی همواره غنیمت است و شنیدن سخنان و نصایحشان، راهگشا و زنهاردهنده و نجات بخش است.
۷ تمرینات خود را برای حل مسائل افزایش دهید
مهارت حل مسئله از طریق تمرین و تفكر منطقی افزایش می یابد. تفكر روی اصل و ریشه مسائل و پرداختن به راه حل های مختلف برای آن از طریق كاوش های ذهنی و ایجاد بانك منظم برای روش های ابداعی و سپس تجزیه و تحلیل راه حل های مختلف روی برگه های یادداشت و بحث و تبادل نظر روی آن از بهترین روش های افزایش توان حل مسأله و آمادگی برای حل مسائل پیچیده و بغرنج در آینده است.
۸ خود را به علوم روز و فناوری های نوین مجهز كنید
فهم و درك ماهیت فناوری و خصوصا فناوری های نو و نقش آنها در زندگی و شناخت انواع فناوری ها و توسعه توانایی به كارگیری فناوری های اطلاعات و ارتباطی (اعم از كامپیوتر، اینترینت و...) و در مراحل بالاتر توانایی سازگاری و همراهی و تسلط بر تغییرات سریع علوم و تكنولوژی با استفاده از فناوری یكی از مسائلی است كه باید از دغدغه های یك جوان هوشیار و بیدار به شمار رود. طبق پیش بینی های اندیشمندان روزی تمامی هویت انسان به یك رقم دیجیتال (یعنی یك كد) تبدیل خواهد شد و شناسایی همه انسان ها از طریق كدهای شناسایی (یگانه و یكتا) انجام خواهد پذیرفت. امروز نیز هرچه بیشتر به عصر اطلاعات و ارتباطات قدم می گذاریم، به تحقق این پیش بینی ها نزدیك تر می شویم. دغدغه های فراوانی امروز نسبت به فناوری های زیستی (بیوتكنولوژی) و ژنتیك، سلاح های شیمیایی و میكروبی و به كارگیری انرژی هسته ای وجود دارد كه بی توجهی بشر و ناآگاهی خصوصا ناآگاهی جوانان كه آینده و چشم امید همه هستند نسبت به آنها باعث بروز صدمات جبران ناپذیر خواهد شد.
۹ برای یادداشت نویسی، تهیه گزارش، خلاصه برداری و مستندسازی وقایع و ثبت و ضبط مشاهدات، جایگاهی در برنامه هایتان پیش بینی كنید
اطلاعات زیاد را در فضاهای ذهن جاسازی كردن، نه خیلی صحیح است و نه به صلاح. از سویی نمی توان به ذهن خیلی اكتفا نمود و از طرف دیگر با این همه مشغله ها و محفوظات ذهنی كه دارید انباشت اطلاعات در ذهن درست نیست. سعی كنید اطلاعات را طبقه بندی كرده و به عنوان مثال مقالات، تحقیقات، برنامه های مهم، تلفن ها، نكات برجسته و... هركدام در فایل مخصوصی طبقه بندی شده و با استفاده از نرم افزارهای ساده (نظیر word و...) نوشته و در دیسكت هایی ذخیره شود تا هرگاه برای مرور نیازی به آنها داشته باشید دسترسی به هریك از آنها سهل الوصول باشد. حتی خلاصه درس ها، پرسش و پاسخ ها و تست های مهم را هم می توانید برای خودتان بازنویسی نموده و دیسكت ها را در یك كیف دستی مناسب جاگذاری كنید.
۱۰ خود را با هر شرایطی وفق دهید و خود و خانواده تان را محدود و محضور نكنید. درحقیقت بر زمان مدیریت كرده و خود را با شرایط محیط منطبق كنید
شناخت عوامل اتلاف وقت و تحلیل صرف زمان و تنظیم زمان برای كارهای روزانه و پرهیز از شلوغی و آشفتگی از نشانه های انضباط فردی است. سعی كنید خود را با شرایط هرچند نامطلوب زندگی و محیطی وفق دهید. بدانید كسی باهوش تر است كه سازگارتر است. انتظار نداشته باشید دیگران خود را با شما تطبیق دهند. حضور در جمع دوستان، خانواده، فامیل و آشنایان خصوصا كسانی كه در كنار آنها احساس آرامش و شجاعت و اعتبار می كنید (نظیر پدربزرگ ها و مادربزرگ ها، مادر و پدر) به سازندگی شما كمك می كند. مدیریت بر زمان سبب می شود شما بدون اضطراب و پریشانی از كمبود وقت بتوانید با همه افراد مورد نظرتان رفت و آمد منطقی داشته باشید. تماس با دوستانی كه با هم شادی ها و رنج های مشترك داشته اید و ارتباط با دوستانی كه با آنها احساس امنیت می كنید را تقویت نمایید. توجه خاص به این نوع ارتباطات منظرهای جدیدی را پیش روی چشمان شما می گشاید و شما هر روز درس های جدیدی از آنها می آموزید.
۱۱ برای تمامی كارهای خود در زندگی معیارهای سنجش و ارزیابی و ارزشیابی داشته باشید
انتظارات خودتان را از خودتان فهرست كنید. چك لیستی از تمامی كارهایی كه باید انجام بدهید بنویسید و روزانه آن را تكمیل كنید. در پایان هفته چك لیست خود را مرور كنید سپس به خود امتیاز بدهید. نسبت به تمامی نكات و موارد اطراف و پیرامون خود هوشیار باشید. معیارهای سنجش خود را نیز هرازچندگاهی بازبینی كنید. سعی كنید ارزشیابی هایتان مستمر، روزانه، هفتگی و ماهانه باشد تا بتوانید در ارزشیابی شش ماهه اول موفق تر باشید و همواره صادقانه از كارهای خود بازخورد داشته باشید و به رفع نواقص و سستی ها به موقع بپردازید. اگر بدانید چگونه اید می توانید برای آینده برنامه ریزی كنید و تصمیم بگیرید كه چگونه باشید.۱۲ هرگز خود را با دیگران مقایسه نكنید
مقایسه های غیرعادلانه و غیرمنطقی فقط عزت نفس شما را تضعیف می كند. عوامل مختلف محیطی و وراثتی در افراد متفاوت است و مهارت های تحصیلی و تجارب زندگی تك تك افراد با یكدیگر فرق دارد. بنابراین چگونه می شود مقایسه ای واقع گرایانه بین خود و دیگری انجام داد. هریك از ما در زندگی هر روز كارهایی انجام می دهیم كه شاید كم اهمیت به نظر برسد اما درواقع بسیار اهمیت دارد. مشكلاتی كه با آنها روبه رو می شویم، چالش هایی كه به آنها گرفتار می شویم، معضلاتی كه با آنها دست وپنجه نرم می كنیم، انباشت های علمی كه روزانه به ذهنمان و به حافظه مان می ریزیم، شیوه های ارتباطات اجتماعی كه با دیگران داریم، همه و همه متفاوت از یكدیگر است پس نباید هیچگاه خود را با كس دیگری مقایسه غیرمنطقی كنیم.
۱۳ رعایت بهداشت فردی، ایجاد عادات صحیح ورزشی، حضور در مجامع ورزشی، توجه ویژه به سلامت روحی و جسمی در برنامه ریزی زندگی و تحصیلی درواقع یكی از مسئولیت های ما نسبت به خود است
سلامتی درحقیقت هماهنگی بدن، ذهن و روح است. یك نگرش و حالت مثبت ذهن است. باید با بدن خود دوست و مهربان باشید و قدر سلامتی خود را بدانید. هرگونه پرخوری یا كم خوری یا بی موقع خوری بیش از حد را كنترل كنید. یك برنامه غذایی مناسب و یك جدول زمانی مناسب برای حركات نرمشی، ورزشی و بدنسازی داشته باشید. درحقیقت این كار ارزشی است كه شما برای وجود خودتان قائل شده اید.
۱۴ اعتمادبه نفس، عزت و كرامت نفس را هیچگاه از یاد نبرید
آگاهانه بكوشید تا هویت و كمال را در خود تقویت كنید و در برابر آنچه عزت و كرامت نفس شما را خدشه دار می كند ایستادگی كنید. بكوشید خودتان باشید و كمتر تحت تأثیر محیط قرار بگیرید و از هر فرصتی برای پیوند با حقیقت باطنی خود استفاده كنید. هر روز چند دقیقه با خود خلوت كنید و به نوسازی یا بازسازی وجودتان بپردازید. با افتخار و متواضع و متعادل باشید و از غرور بی جا دوری كنید و همواره در تلاش برای كسب اعتبار باشید.
۱۵ به حقوق دیگران احترام بگذارید و تكالیف قانونی را كه بر دوش شماست به خوبی انجام دهید
برای دیدگاه ها و نگرش های دوستان، همسالان، خانواده و سایر نزدیكان و همه و همه احترام قائل شوید. حق هیچكس را زیرپا نگذارید. پذیرش و توانایی درك دیگران و همزیستی مسالمت آمیز با آنها یكی از رموز موفقیت بزرگان و نام آوران است. رعایت حقوق دیگران درواقع تمرینی است برای رعایت حقوق بشر در زندگی و ساخت جامعه عدالت محور از رعایت حق دیگران آغاز می شود. تلاش كنید حقوق و تكالیف خود را دانسته و رعایت نمایید.
۱۶ قدردان، قدرشناس و شاكر باشید
رعایت ادب و قدردانی و تشكر هرچند ساده از مهم ترین رموز پیروزی شماست. حدیث شریف من لم یشكرالمخلوق لم یشكر الخالق نیز مصداق همین حرف است. تشكر از تمامی افرادی كه برای شما متحمل زحمت هایی می شوند پدر، مادر، خواهر، برادر و هر فرد دیگری، سبب می شود آنان متوجه باشند كه شما آنها را دوست دارید و از زحمات آنها سپاسگزارید. درحقیقت تشكر از خانواده، قدردانی از نعمت های خداوند است. سپاسگزاری از ایجاد محیطی امن، فراهم نمودن تسهیلات ادامه تحصیل، تحمل فشارهای مالی و اقتصادی و امثال آن می تواند خانواده را مسرور كرده و به ادامه قبول زحمات امیدوارتر كند.
۱۷ فرصت و تهدیدها، ضعف ها و قوت ها را هوشیارانه شناسایی كنید
شكار فرصت ها و رفتار هوشمندانه نسبت به آنچه برای شما یك تهدید محسوب می شود، یك نكته مهم است. سعی كنید كاستی ها و برجستگی های وجود خود و فرصت های طلایی و تهدیدهای محیطی را شناسایی كرده و به مقابله هوشیارانه و استفاده بهینه از آنها بپردازید.
۱۸ یك الگوی مناسب برای خود انتخاب كنید
در كسب صفاتی نظیر مهربانی، استقامت، صبر، گذشت، سعه صدر، تلاش، احسان و احترام، كمك به زیردستان، نظم و انضباط، شناخت و معرفت، مصالحه، تعامل مثبت و نظایر آن یك الگوی خوب و مناسب انتخاب كنید و در این راه به قرآن و احادیث متوسل شوید.
۱۹ به ابتكار و نوآوری و خلاقیت دست بزنید و تحقیق و پژوهش را فراموش نكنید
مسابقه آغاز شده، امواج سرآمدی و سرآمدجویی و تلاش برای دستیابی به تعالی آهنگی تازه را آغاز نموده است. عطش و نیاز به نوگرایی و نوجویی و ابتكار و خلاقیت در وجود جوانان و نوجوانان موج می زند. برای خلق آثار نو و یك ابتكار جدید نرم افزاری یا سخت افزاری باید وضع موجود را به چالش طلبید و یادگیری دائمی را اساس كار خود قرار دهید. تحقیق و پژوهش از هر نوع و در هر شاخه ای از علوم می تواند راهگشای شما در مسیر تعالی باشد. لازم نیست تحقیقات پیچیده انتخاب كنید. فرضیه ها و مسئله های غامض یا اهداف دست نیافتنی شما را از مسیر دور می كند، از پژوهش های كوچك و پروژه های كلاسی شروع كنید و مقالات تحقیقی در دروس ادبیات، جامعه شناسی، تاریخ و نظایر آن بنویسید.
۲۰ فراگیری یك زبان دوم را در اولویت قرار دهید
توسعه اطلاعات در دنیای امروز و گستردگی منابع مطالعاتی به زبان های گوناگون، لزوم یادگیری یك زبان دوم را اجتناب ناپذیر می كند. بنابراین سعی كنید با برنامه ریزی دقیق، یك زبان دوم (ترجیحا انگلیسی، عربی و اسپانیولی را كه جامعیت بیشتری دارند) فرابگیرید.

مهشید باستانی پورمقدم

منبع : روزنامه همشهری