یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا

اینک، ایران مدیریت می کند


اینک، ایران مدیریت می کند
انگلیس، آلمان و فرانسه که ایران بیش از دو سال در گفت وگو با آنها صلح آمیز بودن برنامه های خود را به آنها اثبات کرده بود و نیز آمریکا، سردمدار فشار سیاسی سنگینی به شورا برای این گزارش دهی بودند.
این که شورای حکام رأی به «گزارش» و نه «ارجاع» پرونده ایران به شورای امنیت که خواست اول قدرت های فشار بود، داد و نتوانست به اجماع برسد، ابتدا به این معنی است که غربی ها قادر نشدند به رغم همه تلاش ها، اعضای شورای حکام را به «ارجاع» پرونده ایران به شورای امنیت متقاعد کنند و دوم، کانال های دیپلماتیک همچنان باز است و این گزارش دهی به معنی ورود دیپلماسی به مرحله تازه ای در دو زمین شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای و شورای امنیت است، اما محور اساسی همچنان شورای حکام خواهد بود.
آن گونه که مقام های ایران اعلام کرده اند می توان قربانی این اقدام شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای و خیره سری اروپایی ها و آمریکایی ها در قبال پرونده برنامه های هسته ای ایران را لغو اقدامات داوطلبانه تهران از جمله پروتکل الحاقی و پیمان ان پی تی دانست. اقدامی که مجلس شورای اسلامی، نهاد قانونگذاری کشور آن را تصویب و رئیس جمهوری دستور پایان تعلیق داوطلبانه را صادر کرد؛ تصمیمی که از سر تدبیر و هوشیاری به موقع و در جهت حفظ شأن و کرامت ایرانیان است. ایران که از قدیمی ترین اعضای پیمان منع تولید تکثیر سلاح های هسته ای موسوم به ان پی تی است، با استناد به این پیمان، غنی سازی را حق خود و آن را مستند به بند چهارم پیمان می داند که در آن تمامی امضا کنندگان پیمان از جمله قدرت هایی که بر گزارش پرونده برنامه های هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل اصرار داشتند، آن را پذیرفته و خود را به آن مقید و متعهد دانسته اند.
اقدامات داوطلبانه از سوی ایران برای نشان دادن حسن نیتش از جمله در اجرای پروتکل الحاقی این امکان را به بازرسان آژانس می داد که بدون اطلاع قبلی و سرزده از تمامی مراکز هسته ای ایران دیدن کنند و علاوه بر آن با استفاده از دوربین های کارگذاشته شده هر گونه تحرکی را در این مراکز زیر نظر داشته باشند. در اجرای مجموعه اقدامات داوطلبانه، ایران همچنین پذیرفته بود تا فعالیت های غنی سازی را موقتاً متوقف کند و تنها به فعالیت های تحقیقاتی بپردازد که نه در پیمان ان پی تی و نه در پروتکل الحاقی آن، تخلف محسوب نمی شود و اینک با اصراری که بر گزارش پرونده ایران به شورای امنیت شده، دولت ایران در اجرای مصوبه مجلس که منعکس کننده اراده ملی است، همه آن اقدامات داوطلبانه را متوقف می کندو در اجرای حق قانونی خود به استناد پیمان ان پی تی به غنی سازی می پردازد.
از همان ابتدا که دور تازه فشارها به شورای حکام برای برخوردی سیاسی با پرونده ایران شروع شد، تحلیلگران مطرح ساختند که این فشارها برای آن به ایران وارد می شود که قدرتهای بزرگ قادر به برقراری تعاملی سازنده با این کشور در تعاملات جهانی و منطقه ای مانند عراق، افغانستان و فلسطین اشغالی نیستند و اصرار ایران بر حق مردم فلسطین در انتخاب حکومتی برخاسته از آرای آنها به ایران امکان می دهد تا بازی را مدیریت کند وگرنه ایران عضو پیمان ان. پی. تی و متعهد به آن است و هیچ گزارشی تاکنون دایر بر انحراف برنامه های آن از پیمان، ارائه نشده است و اگر ایران این موضع را نمی داشت، هم شورا و هم کشورهای بزرگ، مانند برزیل، هند، پاکستان، مصر، کره جنوبی و مهمتر از همه اسرائیل با انباری از سلاحهای هسته ای، چشمان خود را به روی برنامه های هسته ای آن می بستند.
همانگونه که یکی از سخنگویان آژانس بین المللی انرژی هسته ای به دنبال تصویب قطعنامه گزارش برنامه های ایران به شورای امنیت گفت کشورهای اروپایی و آمریکا سعی بسیار داشتند که پرونده ایران را به شورای امنیت «ارجاع» دهند که تلاشهای دیپلماتیک ایران و ایستادگی برخی بلوکهای قدرتمند مانند غیر متعهدها، شانتاژ کننده ها را ناچار به تعدیل موضع و درخواست «گزارش» درباره آن بخش از فعالیتهای هسته ای ایران که ممکن است جنبه تسلیحاتی داشته باشد، کرد و در آینده باید دید دبیرکل آژانس که بارها بر عدم انحراف برنامه های هسته ای ایران از پیمان ان. پی. تی تأکید کرده، تا چه حد قادر است فشارهای سیاسی را از سازمانی تخصصی که در رأس آن قرار گرفته است، دور کند و وجاهت و اعتبار این سازمان تخصصی را قربانی مطامع سیاسی برخی قدرتها نکند.
گزارش پرونده ایران به شورای امنیت به این معنی نیست که شورا بلافاصله قادر خواهد بود و اصولاً صلاحیت آن را دارد تا اقداماتی را علیه ایران سازمان بدهد. برای آنکه شورای امنیت بتواند به پرونده ایران رسیدگی کند، ابتدا باید پرونده به این شورا ارجاع شود و سپس شورا صلاحیت خود را برای رسیدگی ابراز نماید. شورای امنیت به دلایل عدیده نمی تواند برای رسیدگی به پرونده برنامه های هسته ای ایران، دارای صلاحیت باشد که عمده دلیل آن عدم تخلف ایران از مقررات و پیمانهای جهانی است.
ایران در همکاری گسترده با آژانس، اثبات کرده است که هیچ برنامه پنهان هسته ای ندارد و آنچه به دنبال آن است، صرفاً بهره برداری صلح آمیز از انرژی هسته ای می باشد و این حق همه کشورهای عضو پیمان ان. پی. تی از جمله ایران است.
منبع : روزنامه ایران