مطبوعات در دولت اصلاحات

حجم مطالب موهن و شبهات و تعرضات در مطبوعات این دوره به اندازه ای است كه به تنهایی در قالب چندین جلد كتاب قابل عرضه است. حوزه های مورد تهاجم نیز بسیار متنوع و گسترده اند؛ به نحوی كه می توان ادعا كرد كه هیچ حوزه ای نبود، مگر این كه مبانی شرعی، عقلی، عرفی و قانونی آن كه در اسلام و جمهوری اسلامی مبنای سلوك فردی و رفتار اجتماعی قرار گرفته است، مورد انكار، تشكیك و یا تحریف واقع شده اند. حوزه هایی نظیر حقوق اساسی، معرفت شناسی، دین شناسی، فرهنگی - هنری، اجتماعی، سیاست خارجی، فقهی - حقوقی، تاریخ سیاسی اسلام و انقلاب، اقتصادی و. . . در زیر نمونه هایی از آن آشنا می شوید.
۱) «. . . دین، خط و مرز قرمز و منطقه حفاظت شده ممنوعه ندارد و به هر مسؤولش می توان اعتراض كرد، پیامبرش را می توان به سؤال و نقد كشید. . . در این برداشت دین شناسانه، به خدای خالق و هستی بخش می توان اعتراض جست. . . فراتر از آن می توان او را فتنه گر خواند. »۴۶۴
۲) «در تاریخ ایران به ویژه در دوران قاجار به غیر از تعداد انگشت شماری از روحانیون مخلص و آگاه كه یكسره داد وطن خواهی و عدالت طلبی سر دادند (مثل سیدجمال الدین اسد آبادی، طباطبایی و. . . ) دیگر روحانیونی كه به نحوی با دستگاه سلطنت ارتباط داشتند، از نفوذ خود در بین مردم به هیچ وجه استفاده نیكو ننمودند و پیوسته به فكر مقام و قدرت و یا وجهه مقدس خود بودند. »۴۶۵
۳) «. . . جریان قدرتمندی كه در سال های اول انقلاب در حزب جمهوری اسلامی تشكیل پیدا كرد، بر این باور بود كه بعد از انقلاب، همان طور كه ماركسیست ها می گویند برای ریشه كن كردن رسوبات دوران استبداد مطلقه سلطنت، باید دیكتاتوری پرولتاریا حاكم گردد. اما چون انقلاب ما اسلامی است و ما مسلمان، به جای دیكتاتوری پرولتاریا، باید دیكتاتوری صلحا را برقرار ساخت. . . »۴۶۶
۴) «در جامعه ولایی، مردم شایستگی و توانایی اداره امور خود را ندارند و محتاج هدایت و سرپرستی اند. از نظر این گروه، تنها یك قرائت از دین وجود دارد كه باید هم آن را پذیرفت. . . در جامعه ولایی، تكثر یعنی تزاحم و اختلال در نظم امور، یعنی هرج و مرج، حضورو فعالیت احزاب سیاسی و انجمن های مدنی با اندیشه ولایت فقیه در تعارض است. جامعه ولایی، یك جامعه مونولیتیك یا تك سواری، تك صدایی است. در جامعه ولایی، قانون، نظر و اظهار ولی فقیه است. حتی اگر قانون نوشته ای هم وجود داشته باشد و همه آن را تصویب و امضا كرده باشند باز رهبری بالاتر و مافوق قانون قرار دارد. . . در جامعه ولایی، رابطه مردم با رهبری، توده وار، سامان نیافته و یك طرفه است. . . »۴۶۷
۵) «جوان ناشاد، جوانی كه از عشق سرشار نشده، عشق را گناه دانسته، از ته دل نخندیده، با دوستان خود به پایكوبی نپرداخته، در طبیعت نچرخیده، خود را نیاراسته، جوانی خود را به نمایش ننهاده و در آینده با دلدادگی به خود ننگریسته، جهان و زندگی را دوست نخواهد داشت. به جنس مخالف با كینه ای جنون آمیز خواهد نگریست و در صف آزادی و سازندگی و نوجویی قرار نخواهد گرفت. . . لازمه برپایی جامعه مدنی دعوت جامعه به رواداری و پرهیز از خشونت است. تحول فرهنگی ای لازم است كه من جان مایه آن را در شاد زیستن می دانم. . . در هر شهری ده كلاس موسیقی دایر كنید، بسیاری از مشكلات حل می شود. مشكل جامعه ما كمبود متخصص فیزیك و شیمی نیست، كمبود كسانی است كه می توانند سیرك و قطار شادی راه بیاندازند، آوازی بخوانند، سازی بنوازند، نقشی بنگارند و دست برافشانند. می خواهید در تشكیل جامعه مدنی سهیم باشید؟ موسیقی بیاموزید، سازتان را نه در خلوت انس بلكه بر سر كوچه بنوازید و شاد بنوازید. »۴۶۸
۶) «هر كس حق دارد بر اعتقاداتش پافشاری كند. مثلاً برقراری روابط جنسی میان همجنسان در كشورهای غربی جرم تلقی نمی شود (البته در مورد افراد بالغ و بدون توسل به زور) و قابل مجازات نیست. كلیسا این عمل را به لحاظ اخلاقی و با استناد به كتاب عهد قدیم و جدید و به پیروی از سنت و تفسیرهای مذهبی خویش، نوعی از تمایلات جنسی مردود می شمارد. حال اگر به فرض كلیسا می خواست به دوران منع قانون همجنس گرایی باز گردد ممكن بود به عدم تساهل قابل سرزنشی متهم شود. از سوی دیگر اما سازمان های همجنس گرایان اصرار می ورزند كه كلیسا از تعلیمات خود دست بردارد و آن ها را باطل كند. امری كه خود نشان از ناشكیبایی طرف مقابل دارد. . . در اینجا چه كسی متعصب است و دور از تساهل عمل می كند؟. . . تساهل آنگاه ثمربخش است كه دو سویه باشد. »۴۶۹
۷) «سانسور عكس ها و مجلات و یا تغییر بعضی از نوشته ها و نیز سانسور صحنه فیلم ها و تغییر دیالوگ آن ها از جمله اموری است كه دچار افراط و تفریط شده است و گروهی كه نه مجتهدند و نه فقیه حاكم، در این راستا دست به كارهایی می زنند كه در حكم دلسوزی دایه مهربان تر از مادر است. . . كجای فقه آمده است كه شنیدن این مطلب كه دختری به پسری - ولو اجنبی - بگوید تو را دوست دارم و عاشقت هستم، روا نیست. . . آیه شریفه (قرآن) به صراحت عمل زشت لواط و برخورد لوط پیامبر را با مردم خویش بیان می كند. حال اگر در فیلمی چنین داستانی به تصویر كشیده شد بعضی آن را برنمی تابند. در جای دیگر قرآن آمده است آیا بازگو كردن چنین نعمت هایی به خاطر آنكه از دوشیزگان یا جام های شراب سخن به میان آمده، نارواست؟. . . چگونه باید صحنه حاكی از روابط جنسی را از فیلم حذف كرد، اما فیلم پلیسی را با همه دقایق و ریزه كاری هایی كه در قتل های مرموز به كار گرفته می شود همراه صحنه قتل و جنازه مقتول و فجایع مربوطه نشان داد؟!»۴۷۰
آنچه از نظر گذشت تنها بخش بسیار ناچیزی از هزاران نوشته ای بود كه در این مقطع زینت بخش روزنامه ها و مطبوعه ها بود. مجموع این اتفاقات ناگوار در حوزه مسائل دینی و فرهنگی و نیز بی اعتنایی دولت به تذكرات و هشدارهای رهبری معظم انقلاب و نصایح خیرخواهانه مراجع عظام و حوزه های علمیه، سرانجام به شكل گیری یك اعتراض خود جوش عظیم در حوزه علمیه قم در قالب یك تحصن و در پی آن سقوط مهاجرانی از وزارت ارشاد اسلامی گردید. ۴۷۱
نقش تقنینی و حمایتی مجلس ششم دربحران های فرهنگی
نمی توان از واگویه های فرهنگی در این دوره گفت، اما از نقش مجلس ششم در این تراژدی غمبار سخن به میان نیاورد. باید اذعان نمود كه نقش اصلاح طلبان مجلس ششم در بسترسازی تهاجم فرهنگی بسیار مؤثر و تعیین كننده بود. مهم ترین تلاش مجلس اصلاحات در این خصوص، اعمال فشار مستمر بر قوه قضائیه به دلیل برخورد با مطبوعات خاطی و گسترانیدن یك چتر حمایتی مستمر از خانه ملت بر فراز رسانه های مكتوبی بود كه به تعبیر مقام معظم رهبری، به مثابه یك پایگاه عملیاتی برای دشمن عمل می كردند.
الف) حمایت های سیاسی از فتنه گران فرهنگی
مجلس ششم، از واپسین لحظات حضور خود به حمایت از مطبوعات زنجیره ای مهاجم به مقدسات دینی و ملی پرداخت و در واكنش به توقیف تعدادی از این روزنامه ها، قوه قضائیه را پیوسته به باد انتقاد می گرفت.
اصلاح طلبان مجلس از همان آغاز و در اولین نطق۴۷۲ قبل از دستور، حمایت علنی خود را به نفع فتنه گران فرهنگی مورد توجه قرار داده بودند. زیرا كه تداوم حیات خود را درگرو همین مطبوعات هوچی گر و غوغاسالار می دیدند. ۴۷۳
.۴۶۴ رك: روزنامه ایران، ۲۴ تیر ۱۳۷۸، دین باوری از منظره های گوناگون.
.۴۶۵ رك: روزنامه صبح امروز، ۳ دی ۷۷، ص ۶، خاطرات و خطرات، گفتگو با دكتر یدالله سحابی.
.۴۶۶ روزنامه بهار، ۸ مرداد ۷۹، ص .۷
.۴۶۷ هفته نامه پیام هاجر، فروردین و اردیبهشت ماه ۱۳۷۷، ص ۲۲، (مقاله دین و جامعه مدنی، ابراهیم یزدی. )
.۴۶۸ فصلنامه نگاه نو، بهار ۱۳۷۷، شماره ۳۶، ص ۴۱ تا ۸۸، محمدرضا نیكفر.
.۴۶۹ روزنامه صبح امروز، ۱۳ آبان ۱۳۷۸، لشك كولا كوفسكی، ترجمه روشن وزیری.
.۴۷۰ هفته نامه آبان، ۹ بهمن ۱۳۷۸، ش ۱۱۲، ص ۷، محمدجعفر هرندی.
.۴۷۱ برای آشنایی با ابعاد این واقعه تاریخی رجوع شود به كتاب تحصن چرا و چگونه، تألیف حجه الاسلام و المسلمین حمید رسایی، نشر انتشارات فیضیه.
.۴۷۲ نطق های قبل از دستور مجلس ششم، از جلسه چهارم آغاز شد و اولین ناطق قبل از دستور در این جلسه، علی نظری، نماینده مردم اراك بود كه تمام نطق خود را در حمایت از اصلاحات و مطبوعات ایراد كرد.
.۴۷۳ در زیر به گوشه هایی از اولین نطق علی نظری، نماینده اصلاح طلب مجلس ششم، و دیگر نمایندگان، در حمایت از مطبوعات مهاجم، اشاره می كنیم:
▪ «. . . تمامیت خواهان و سركوب گران اندیشه و آزادی، ركن چهارم دموكراسی را تحمل نكردند و هزینه های هنگفتی چون هتاكی، بمباران تبلیغاتی و سپس حربه تعطیلی و به زندان افكندن را بر فرزندان فرهنگی انقلاب تحمیل كردند. اما فرزندان ملت در مقابل مطبوعات به موازات افزایش حملات اقتدارگرایان، نه تنها عقب نشینی نكردند، بلكه مصمم و استوار در دفاع از آزادی اندیشه قهرمانانه ایستادند، تا این كه مولود مبارك جامعه مدنی یعنی مجلس ششم ظهور كرد. اكنون رسالت نمایندگان دوره ششم به عنوان مجلس اصلاحات، بسیار خطیر می باشد و اینك می بینیم كه نگاه مردم و مطبوعات تعطیل شده كه شمار آنان به عدد ۲۰ می رسد، نظاره گر بیان و اقدام شما نخبگان ملت می باشد. » علی نظری، نماینده مردم اراك در مجلس ششم، نطق پیش از دستور، جلسه چهارم، ۱۸ خرداد .۱۳۷۹
▪ «چندی است پاره ای از یاران طریقت، قلم شكنی پیشه كرده اند. به زعم این عزیزان قلم آزاد است، به شرط آنكه غلط ننویسد و البته متر تشخیص صحیح یا غلط نیز خود آنانند. به زعم این گروه اساساً این همه ابزار قلم كه به یمن تفكر خلاق انسان ها در این عصر پدید آمده اند و روزنامه ها تنها یكی از تجلیات آنها هستند، زایدند و بدون آنها هم می توان زندگی كرد. . . برادران عزیزی كه بر مركب قدرت قانونی، یا شبه قانونی، به قلع و قمع مطبوعات و فشار بر دانشجویان مشغولید، لحظه ای ترمز كنید! این آش دارد آن قدر شور می شود كه آن را با صد من پیاز داغ توجیهات ظاهراً قانونی نمی توان به خورد مردم داد. من به عنوان یك نماینده مردم، از این برادران می خواهم به این داستان اسفبار پایان دهند و بیش از این به نگرانی های مردم دامن نزنند. . . امروز بیش از هر چیز باید در سوگ بیان گریست. برای رضای خدا بس كنید. »، «الملك یبغی من مع الكفر و لا یبقی مع الظلم». احمد شیرزاد، نماینده مردم اصفهان در مجلس ششم، نطق پیش از دستور جلسه هشتم، ۷ تیر .۱۳۷۹
▪ «بزرگانی كه اخیراً مجلس را به بهانه اصلاح چند بند از قانون مطبوعات، آن هم به لحاظ اهمیت موضوع، مورد خدمت قرار داده اند، چرا نسبت به تعطیلی به ظاهر قانونی مطبوعات و تبعات زیانبار آن، در سطح ملی و بین المللی، همچنین قتل های زنجیره ای، حوادث ناگوار دانشگاه های كشور، عملكرد ضعیف خطای دادگاه های ویژه و غیر ویژه، ابطال استصوابی آرای مردم، حصر علمأ، حبس فضلأ، نقض مكرر قانون اساسی و تعقیب عاملین، معضلات معیشتی مردم كه هر كدام منشأ بحران های مهین سوز برای دولت مردم سالار جمهوری اسلامی بوده است، واكنش نشان نداده اند، ما بنای حمایت از خاطی، خائن و وطن فروش را نداریم اما انكار حقیقت تا كی و كجا؟
آیا مفهوم برخوردهای قهرآمیز با آزادی خواهان و اصحاب قلم، صاحب نظران و مطبوعات، مقابله با توسعه سیاسی در لوای شعار توسعه قضایی نیست؟ چرا از جاری شدن اصول قانون اساسی در باب آزادی های ملت، ممانعت به عمل می آید؟. . . » محمد محمدرضایی، نماینده مردم هشترود در مجلس ششم، نطق پیش از دستور، جلسه یازدهم ۱۴ تیر .۱۳۷۹

منبع : روزنامه کیهان