کابوس کودکان جنگ

بزرگ شدن و رشد كودكان در مناطق جنگی، تلفات جانی و آسیبهای روحی و روانی فراوانی را به آنان وارد می كند كه در برخی موارد، واكنشهایی را از خود بروز می دهد.
در بسیاری از مواقع، درگیری میان كودكان تا آنجا پیش می رود كه یكدیگر را تهدید به رابطه با گروههای درگیر در صحنه های جنگ چون عراق، افغانستان، لبنان، فلسطین و سومالی و مناطق دیگری مانند آمریكای لاتین متهم می كنند.
وقتی دو كودك عراقی اقدام به بازیهای كودكانه می كنند، با تفنگهای اسباب بازی در حالی كه خنجرهای پلاستیكی خود را در پشت در منزل پنهان كرده اند، به سوی قتل عامهایی می روند كه هر روزه در مقابل چشمانشان اتفاق می افتد.
حتی والدین كودكان از ترس كشته شدن فرزندانشان همچون سایر شهروندان از فرستادن آنها به مدرسه خودداری می كنند.
برای مثال، عبدالمحمد و ۵ برادر كوچكترش كه ۶ تا ۱۲ ساله می باشند، باید در مدرسه باشند، اما مادرشان همچون هزاران والدین دیگر در بغداد پایتخت خونبار عراق پسرانش را در خانه نگه می دارد. سه هفته پیش مردان مسلح معلمشان را در مقابل چشمان دانش آموزان سر بریدند. همچون بازیهای كودكانه این نسل وحشت زده و ترسیده از خشونت كه از اسباب بازیهای كودكانه خود برای سرگرمی و وقت گذرانی استفاده می كنند.
اكنون دهها كودك یتیم با مادران و دیگر بستگانشان در شلوغترین منطقه «العمیل» كه زمانی منطقه ای آرام و ساكت در حومه بغداد غربی بود و اكنون به منطقه ای ناامن با افراد مسلح و قتل عامهای روزانه تبدیل گردیده است، بسر می برند.
والدین، معلمان و پزشكان طی سه ماه گذشته همواره بزرگترین دغدغه شان مراقبت از كودكانشان می باشد كه در كوچه پس كوچه های شهرهای عراق، افغانستان، فلسطین، لبنان، سومالی و دیگر مناطق جنگزده با اسباب بازیهایی كه گاه به صورت مواد منفجره توسط اشغالگران در دسترس آنهاست و یا خود با بازیهای كودكانه شان منشأ درگیری كشتارهایی می شوند كه همواره قربانی افراد مسلح قرار می گیرند و نیز پزشكان كه اغلب بیماران، مجروحان و كشته شدگان آنان را كودكان جنگ تشكیل می دهد.
روانشناسان و سازمانهای امدادی هشدار داده اند در حالی كه خطرات فیزیكی و تهدیدات جانی بسیار مشهود می باشد، پخش تصاویر كشته ها از تلویزیون و روزنامه ها تأثیرات روانی و احساس تخریب روحی را بر نوجوانان و جوانانی كه تجربه چندان شفافی را در این باره ندارند، می گذارد و به مراتب جبران ناپذیرتر از كشته شدن خود آنها در حوادث خونین می باشد.
یونیسف «صندوق جهانی كودكان سازمان ملل» تنها یك دفتر در عراق دارد كه ماه گذشته كار خود را پس از ۱۵ سال شروع كرد. سازمان هلال احمر نیز پس از سالها مجبور شد دفتر خود را به دلیل كمبود و مشكلات مالی تعطیل كند و مسؤولیت خود را در قبال جنگزده ها به كمكهای كشورهای درگیر موكول نماید.
در این میان اغلب روانپزشكان و روانشناسان این كشورها را ترك كرده و یا در مناطق جنگی موجود در كشورها جان باخته اند. دكتر «كراچان تان» از اعضای «یونیسف» می گوید: مشكل این كودكان زمانی بیشتر می شود كه روند درمان بیماریهای روانی آنان باعث شده والدینشان از اینكه به آنها برچسب دیوانه بخورد واهمه داشته باشند.
علاوه بر آن، درمان و رسیدگی به چنین مواردی در حال حاضر به سازمانهای غیردولتی محلی و خارجی و روانشناسان واگذار شده است كه امنیت جانی ندارند، به طوری كه در دسامبر گذشته «حریث حسن» یكی از برجسته ترین روانشناسان كودك به دلیل درمان و ویزیت كودكان بیمار توسط تروریستها كشته شد.
ارایه گزارشهای پی در پی در رسانه های عراق حاكی از برخورد انسانی این پزشك در راستای روانشناسی بالینی كودكان تا معالجه تومورها و جراحتهای مغزی می باشد، حال آنكه بارها به او تأكید شده بود جوانان را از داشتن سلاح حتی بازی با اسباب بازیهای تسلیحاتی شان منع كند.
او قبل از مرگش به گاردین گفته بود، بخش كوچكی از این كودكان همچنان با توهم جنگ زندگی می كنند و بخش بزرگی با كابوس جنگ روزگار می گذرانند و عقده های ناشی از صدمات و لطمات جنگ را با بازیهای كودكانه جبران می كنند.
او افزوده بود: برخی از آنها با دیدن تصاویر زنده تلویزیونی از اجساد بی سر و یا مثله شده و حتی در میدان حقیقی روزانه زندگیشان كه بیشتر مربوط به درگیریهای تروریستی و فرقه ای می شود، در ظاهر امری عادی، اما مثل سوهان روح و روانشان را می ساید.
«آنا جفریز» یك فعال در امور بشر دوستانه و مشاور انسانی، از سازمان خیریه بین المللی، «ان.جی.او» (تشكلهای غیردولتی) ضمن اظهارات فوق می گوید: موضوع اصلی و كلیدی فراهم كردن محیطی امن برای بازی كودكان تحت مشاوره بزرگسالان می باشد كه طی آن كودكان فارغ از جنگ و درگیری با خاطری آسوده از تبعات ناگوار جنگهای خانگی در امان بمانند.
اما با رویدادی چون كشتار برخی از كودكان توسط تروریستها، والدین از فرستادن فرزندان خود به پاركها و مناطق عمومی بازی آنان خودداری می كنند.این مسأله حتی بر روی حضورشان در مدارس تأثیر منفی گذاشته تا جایی كه به كاهش ۶۰ درصدی حضور آنها در مدرسه منجر شده است.
«لین جونز» یك روانشناس بالینی كودك كه در خصوص كودكان در جنگ بوسنی مطالعات بسیاری را انجام داده، می گوید: اغلب كودكان در این گونه موارد به صورت وحشتناكی پرخاشگر و یا كاملاً درونگرا هستند كه در هر دو حالت، به طور غیرقابل پیش بینی مرتكب جنایت علیه همنوعان همسن و سال خود می شوند. در بسیاری از مطالعات مشخص شده مشكلات روانی یا عوارض آن در مناطق جنگی به صورت بسیار وسیع و سریعی به خشونت منجر می شود.
دكتر «رژر پلونته» نیز این موارد را به عنوان ترس نسل جوان از تكرار این حوادث می داند لذا نباید اشتباه كنیم كه در حالت عادی هم چنین مواردی پیش می آید، بلكه فقط در جریان اشغالگری كشورها این جنایتها رخ می دهد.
بوسنی با اشغال صربها، عراق با اشغال آمریكاییها، افغانستان با اشغال ناتو، سومالی با اشغال آمریكاییها و دیگران دارای تبعات روانی و كابوس برای كودكان می باشد.
«دوست بلازی» وزیر خارجه فرانسه در مراسم افتتاحیه كنفرانس بین المللی كودكان با اشاره به اینكه «كودكان را از عملیات جنگی و صحنه های نبرد نجات دهید» گفت: در میدانهای نبرد، كودكان یا تبدیل به جنایتكاران و بزهكاران آینده می شوند ویا از آنها برای شناسایی و شكار نیروهای دشمن سوء استفاده می شود و یا همچون سگهای مین یاب آنها را رهسپار میدانهای مین می كنند. به طوری كه تخمین زده می شود در حال حاضر بیش از ۲۵۰ هزار كودك در مناطق جنگی جهان به كار گرفته می شوند. جرمی كه دادگاه بین المللی جرایم جنگی آن را از جمله جنایات جنگی تعریف می كنند.هدف از برگزاری این كنفرانس تحت فشار قرار دادن دولتها بود تا برای جلوگیری از پیوستن كودكان به گروههای مسلح تلاش كنند.
كشورهای كنگو، سومالی، اتیوپی، رواندا، بروندی، صحرا در ارتباط با استفاده از كودكان در عملیات جنگی به شورای امنیت معرفی شدند. همچنین هفته گذشته دادگاه بین المللی لاهه اعلام كرد محاكمه یك شبه نظامی كنگویی عنوان اولین پرونده به كارگیری كودكان در جنگ، را آغاز كرده است. «توماس لوبانگا» متهم شده در جریان جنگ داخلی در جمهوری دموكراتیك كنگو (بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۳) از كودكان در میادین جنگی استفاده می كرده است.
دادستانی لاهه در این خصوص می گوید: او كودكان خردسال را آموزش می داده است تا دست به قتل بزنند.
كنفرانس دو روزه جلوگیری كودكان از حضور در مناطق جنگی كه توسط صندوق كودكان سازمان ملل متحد (یونیسف) و دولت فرانسه سازماندهی شده است، تلاش دارد راههای جدیدی را برای پایان دادن به استفاده از كودكان در عملیات جنگی و بازپروری آنهایی كه در نبردها شركت داشته اند، بیابد.
یونیسف شواهد و مداركی را جمع آوری كرده كه نشان می دهد شمار زیادی از كودكان وارد نبرد شده اند و اغلب شاهد رفتارهای وحشیانه بوده یا چنین رفتاری داشته اند.
كنفرانس پاریس تلاش نمود كشورهای جهان را ترغیب كند چاره جویی تازه را با عنوان «اصول پاریس امضاء كنند. در كنفرانس یاد شده كشورهایی كه با این معضل روبه رو هستند و نیز سازمانهای مدافع حقوق بشر شركت داشتند.
شورای امنیت با صدور قطعنامه ای موافقت كرد، بیش از ۵۰ دولت و گروه شورشی را كه به نقض جدی حقوق كودكان متهم هستند تحت نظر قرار دهد و كسانی را كه دست از این رفتار نمی كشند، مجازات كند. پیش از این نیز سازمان ملل با انتشار گزارشی، گروههایی كه كودكان را برای عملیات جنگی استخدام می كنند معرفی كرده بود كه شامل نیروهای تامیل و گروههایی نیز در بروندی، سودان، ساحل عاج، جمهوری دموكراتیك كنگو و سومالی می شد.
در این گزارش آمده است برخی از گروهها از جمله شورشیان مائوئیست نپال، جنبش مقاومت اوگاندا و شبه نظامیان جانجوید در دارفور سودان كودكان را به قتل رسانده، قطع عضو كرده و یا می ربایند.
شورای امنیت از گروهها و دولتها خواسته است برای پایان خشونتها علیه كودكان اقدامی جدی انجام دهند. این شورا نیز گروههایی برای نظارت بر نتیجه این اقدامها تشكیل داده است. به گفته سازمان ملل دو میلیون كودك طی دهه گذشته در مناقشه های مسلحانه كشته شده اند.
نتیجه آنكه، همین كشورهای به ظاهر مدافع حقوق كودكان، چون فرانسه و سایر كشورهای غربی به سركردگی آمریكا، نه تنها ناقض ابتدایی ترین حقوق كودكان هستند، بلكه برای منافع نامشروع خود در كشورهای آفریقایی و آسیایی با حمایت از حكومتهای دیكتاتوری وغارت منابع عظیم این كشورها، جنگهای داخلی، مرزی و ارضی براه می اندازند كه طی آن اولین قربانیان كودكانی هستند كه طبق آمار میلیونها نفرشان طی دهه اخیر كشته شده اند. البته اگر این آمار دقیق باشد، زیرا آمار واقعی همواره فراتر از آمارهای اعلام شده است. بنابراین اگر قرار بر محاكمه باشد، ابتدا باید كشورهای غربی را به خاطر نسل كشی كودكان جهان در مناطق جنگی جهان محاكمه كرد.
منبع: گاردین

منبع : روزنامه قدس