همه چیز در مورد مسواک

● چه مسواكی بخریم؟
امروزه گونه‌های بسیار متنوعی از مسواك‌های مختلف در بازار وجود دارند. كارخانه‌های سازنده مسواك علاوه بر انواع معمول مسواك، حتی دست به ساخت مسواك‌های اندكی عجیب و غریب زده‌اند. مثلا گونه‌ای از مسواك به بازار عرضه شد كه دو سر داشت كه با زاویه‌ای نسبت به هم قرار گرفته بوده‌اند و موهای این سرها در دو طرف دندان‌ها قرار می‌گرفت و دندان‌ها را از هر دو طرف تمیز می‌كرد!
از بین انواع گوناگون مسواكی كه به بازار عرضه شده است. هیچ‌كدام برتری فوق‌العاده‌ای نسبت به دیگری ندارد. آنچه برتری را مشخص می‌كند، نحوه مسواك زدن و روش صحیح تمیز كردن دندان‌هاست نه نوع مسواك، آنچه در مورد مسواك مهم است این است كه كاربر، هنگام استفاده از مسواك احساس راحتی كند. دندان‌پزشكان مسواك‌هایی را مناسب می‌دانند كه سر كوچكی داشته باشد و موهای آن (برسیل‌ها) نرم باشد، از جنس نایلون ساخته شده باشد و نوك موها گرد باشد (تیز و زبر نباشد.) افرادی كه به استفاده از مسواك‌های زبر عادت كرده‌اند، به مرور زمان این‌گونه احساس می‌كنند كه مسواك‌های نرم، دندان‌ها را تمیز نمی‌كند. حال آنكه، مسواك‌های نرم و زبر تفاوتی در میزان تمیز كردن دندان‌ها ندارد و تنها تفاوت آن این است كه مسواك‌های زبر آسیب بیشتری به لثه‌ها می‌رسانند.
اندازه مسواكی كه انتخاب می‌كنید باید برای دهان شما مناسب باشد، به راحتی در دهان شما قرار بگیرد و به آسانی دندان‌های ناحیه انتهای دهان را هم تمیز كند. مسواك‌های كودكان از لحاظ شكل و ساختمان‌ تفاوتی با مسواك‌های بزرگسالان ندارد. فقط به دلیل كوچك بودن دهان بچه‌ها، باید مسواك‌های نرم كوچكی متناسب با اندازه دهان و دندان‌های بچه‌ها برای آنها تهیه شود. برخی از كارخانه‌های تولید كننده مسواك، برای مراحل سنی و رشدی كودكان، گونه‌های مختلفی از مسواك را طراحی كرده‌اند و آن‌را با طراحی‌های زیبا و جالب و نقاشی‌های جذاب بر روی دسته‌های مسواك به بازار عرضه كرده‌اند كه می‌توانید به كمك مسئول داروخانه، مسواك مناسب برای سن و اندازه دهان كودك خود را انتخاب كنید.
گونه‌ای از مسواك نیز برای نوزادان و بچه‌های بسیار كوچك طراحی شده است كه به مسواك انگشتی معروف است. این مسواك، در واقع یك غلاف نایلونی است كه روی انگشت پدر یا مادر قرار می‌گیرد. در ناحیه سر این غلاف تعدادی موی بسیار نرم نایلونی قرار دارند كه پدر و مادر می‌توانند به كمك این مسواك‌ها دندا‌ن‌های تازه رویش یافته نوزادان را تمیز كنند و یا لثه‌های كودكان بی‌قرار خود را كه در حال دندان درآوردن هستند،بخارانند!
از نكته‌های دیگر در مورد یك مسواك مناسب دسته مسواك است. مسواكی را انتخاب كنید كه دسته آن به گونه‌ای طراحی شده باشد كه بتوانید به راحتی آن‌را در دست بگیرید. كناره‌های دسته گرد باشد و دست شما را اذیت نكند تا بتوانید مدت طولانی در هر وعده با آن مسواك بزنید. گونه‌هایی از مسواك به بازار آمده‌اند كه در قسمت دسته آن نواری تعبیه شده است كه این نوار دور انگشتان دست می‌افتد و به نگهداری آن در دست كمك می‌كند. این مسواك‌ها برای افرادی كه دچار آرتروز هستند و یا به هر دلیلی قادر نیستند وسائل را به خوبی در دست خود نگهدارند، مناسب است.
● مسواك‌های برقی
مسواك‌های برقی از انواع مسواك‌هایی است، كه اخیرا به بازار وسائل بهداشت دهان و دندان عرضه شده‌اند. این مسواك‌ها به كمك باطری‌های قابل شارژ یا باطری‌های معمولی كار می‌كنند. سرهای چرخنده آنها با سرعتی زیاد بر روی دندان‌ها می‌چرخند و دندان‌ها را تمیز می‌كنند.
كارخانه‌های سازنده مسواك‌های برقی ادعا می‌كنند كه این مسواك‌ها دندان‌ها را بهتر از دندان‌های عادی تمیز می‌كنند حتی گونه‌هایی از مسواك‌های برقی ساخته شده‌اند كه با مقدار خاصی از فشار كار می‌كنند و اگر كاربر، آن‌را بیش از حد بر روی دندان‌ها فشار دهد، مسواك از كار می‌افتد و به دندان‌ها و لثه آسیب نخواهد رساند.
مسواك‌های برقی وسائل قابل قبولی برای تمیز كردن دندان‌ها هستند اما برتری معنی‌داری نسبت به مسواك‌های دستی ندارند. در تحقیقی كه بر روی استفاده از مسواك‌های برقی انجام شده است، این‌گونه نتیجه‌گیری شده است كه در ۳ ماه اول استفاده از مسواك‌ برقی، میزان تمیز شدن دندان‌ها نسبت به مسواك‌های دستی بهتر شده است، اما بعد از این مدت مسواك‌های برقی و دستی، تفاوت معنی‌داری نسبت به هم ندارند و هر دو به یك اندازه دندان‌ها را تمیز می‌كنند.
مسواك‌های برقی تنها برای افرادی توصیه می‌شود كه محدویت‌های حركتی و كنترلی در ناحیه دست‌های خود دارند. در مورد این‌گونه بیماران، مسواك‌های برقی كمك بسیاری به بهداشت دهان و دندان آنها خواهد كرد.
● چرا مسواك بزنیم؟
مینای دندان از سخت‌ترین و مستحكم‌ترین مواد بر روی این كره خاكی است، اما همین ماده محكم می‌تواند به راحتی توسط یك فرایند شیمیایی تخریب شده و روند پوسیدگی ایجاد شود. در طول روز بر روی دندان‌ها ماده‌ای چسبنده به‌نام پلاك میكروبی تشكیل می‌شود. این ماده چسبنده محتوی باكتری‌هایی است كه اگر مدت طولانی بر روی دندان باقی بمانند و مواد غذایی در اختیار آنها قرار بگیرد، آنها قادرند این مواد غذایی را تخمیر كرده از آنها اسیدی بسازند كه این اسید منجر به حل‌شدن مینای دندان و پوسیدگی آن خواهد شد. این پلاك در مناطقی از دندان‌ها كه در مجاورت لثه قرار گیرد نیز منجر به التهاب لثه‌ها و گاه بیماری‌های حاد و شدید لثه و تخریب‌های استخوانی خواهد شد.
پلاك میكروبی به كمك جریان آب، شستشوی دهان و یا بزاق از روی دندان‌ها پاك نمی‌شود و باید به وسیله یك فشار فیزیكی از روی دندان‌ها برداشته شود كه مسواك بهترین وسیله برای برداشتن این پلاك‌هاست. البته در منطقه بین دندان‌ها كه مسواك به آنها دسترسی ندارد، نخ‌دندان وسیله‌ای بسیار مفید و ضروری برای برداشتن پلاك است.
مسواك از دو قسمت دسته و سر تشكیل شده است. سر مسواك شامل‌ موهایی است كه وظیفه برداشت پلاك میكروبی را بر عهده دارند. روش‌های گوناگونی برای مسواك زدن وجود دارد كه روش جدید <باس> یكی از متدوال‌ترین و توصیه شده‌ترین این روش‌هاست. این روش در قسمت <چگونه مسواك بزنیم> آموزش داده شده است.
● بچه‌‌جان مسواك بزن!
برای بسیاری از پدر و مادرها، مسواك زدن بچه‌ها یك دردسر بزرگ است. بچه‌ها تنبلی می‌كنند، علاقه‌ای به مسواك‌زدن ندارند و پدرومادرها را كلافه می‌كنند. اما چاره‌ای نیست. بچه‌ها باید مسواك بزنند! پس پدرومادر عزیز، حوصله به‌خرج بدهید، وقت بگذارید و از این راه‌حل‌ها برای تشویق بچه‌ها به مسواك‌زدن كمك بگیرید:
اگر كودكتان از مسواك زدن خودداری كرد، او را به حال خود رها كنید و با همسرتان مسواك‌های خود را بردارید و در دستشویی مشغول مسواك زدن شوید. حین مسواك زدن شوخی كنید، با صدای بلند بخندید و شعر بخوانید. باید قضایا طوری پیش برود كه فرزندتان احساس كند با مسواك نزدن،‌یك بازی جذاب و یك جمع و فعالیت شاد خانوادگی را از دست داده است. مدتی نمی‌گذرد كه كودك گریز پای شما به آرامی به دستشویی نزدیك می‌شود و از شما می‌پرسد آیا ممكن است او هم در بازی شما شركت كند یا نه. در این زمان مسواك او را آماده كنید و اجازه دهید كه برای خودش مسواك بزند. كم‌كم بازی را به سمتی بكشانید كه لازم است شما برای او مسواك بزنید. برایش اجزای این بازی‌های مفید، انرژی مصرف كنید و ناامید نشوید. كودكان ما باید و باید به مسواك‌زدن علاقه‌مند شوند.
فراموش نكنید كودكان ما بسیار باهوش‌اند. آنها علاقه‌مندی به مسواك زدن و بهداشت دهان و دندان را از ما می‌آموزند و الگوبرداری می‌كنند. اگر می‌خواهید كودكانتان دهان‌های تمیزی داشته باشند، خودتان به بهداشت دهان و دندانتان اهمیت بدهید. برای بچه‌ها مسواك‌ها و خمیر دندان‌های متنوع و جذاب بخرید.

منبع : روزنامه سلامت