جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


آرامگاه خواجه عزیزاللّه تربت جام ، تربت‌جام


این مقبره در یك كیلومتری جنوب شرقی مجموعه شیخ‌ جام و در میان گورستانی قرار دارد كه در نزدیكی آن،‌ بقایای یك ایوان باستانی واقع است. نقشه این بنا به صورت مستطیل است كه ابعاد خارجی آن، 13/10×17 متر و ابعاد داخلی‌اش 13/5×14/5 متر است. در نمای اصلی این بنا، ایوانی با تاق‌آهنگ به عرض 5/30 و ارتفاع 7/90 متر وجود دارد. در اضلاع چهارگانه بنا، شاه‌نشین‌ها و در زوایای آن، غرفه‌‌هایی از بطن دیوار درآورده‌اند. این بنا فاقد هر نوع تزئین است؛ تنها تزئینات آن، منحصر به نحوه ارائه و نمایش تویزه‌‌ها (یزدی‌بندی) و سه‌ كنج‌ها است. داخل بنا روكشی گچی داشته است. راه ارتباط این بنا با ایوان مجاور آن، از طریق درگاه‌هایی بوده كه در ضلع جنوب غربی و داخل ایوان تعبیه شده بوده و امروزه به جز درگاه داخل ایوان، بقیه آن‌ها مسدود شده است.
شخص مدفون در این بنا، «خواجه زین‌الدین عزیزاللّه بن قطب‌الدین محمد زاهد بن صفی‌الدین محمود بن ابوالمعالی بن رضی‌الدین احمد بن قطب‌الدین محمد بن رضی‌الدین احمد متولی بن شهاب‌الدین اسماعیل بن قطب‌الدین محمد بن شمس الدین مطهر بن شیخ‌الاسلام احمد نامقی جامی» است كه سلوك وی به طریقه «نقشبندیه» و معاصر «سلطان حسین بایقرا» بوده است و در بیست و هفتم ربیع‌الثانی سال 902 هـ.ق درگذشته است. تاریخ ساخت بنا نیز به نظر می‌رسد مربوط به نیمه اول قرن دهم هجری باشد.