چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا
دریاچه آتشفشان
آتشفشان سبلان در مشرق تبریز و شمال غربی اردبیل واقع است. ارتفاع آن از سطح دریا ۴۸۰۰ متر و گدازههای آن سطحی معادل ۱۲۰۰ کیلومتر را اشغال نمودهاند و به علت فروریختگی و ریزش متعدد (کالدرا) به شدت قطعه قطعه است. سبلان اصلی ، سبلان کوچک ، کوه سلطان و آغان داغ قلههای آتشفشانی متعدد این کوه را تشکیل میدهند.
در قسمت شمال و قاعدهای که بلندترین قله سبلان در آن واقع است دریاچه کوچکی وجود دارد که احتمالا باقیمانده دهانه آتشفشان است. در تشکیل این دریاچه کالدرا نقش اساسی را دارد که در اینجا لازم است، مختصری راجع به نحوه تشکیل کالدراها و انواع آنها بپردازیم.
● کالدرا
کالدراها ، گودالهای نسبتا مهمی هستند که در ساختمان آتشفشانها پدید میآید و قطر آنها ممکن است به چند کیلومتر برسد. کالدراها شامل انواع زیر میباشند:
۱) کالدراهای انفجاری : این کالدراها فقط بر اثر انفجار حاصل میشوند، تراکم و فراوانی گازهای تحت فشار که با انفجار همراه است، دهانه وسیعی را ایجاد میکند.
۲) کالدراهای ریزشی : فراوانترین انواع کالدراها ، کالدراهای ریزشی است. در واقع وقتی از کالدرا صحبت میشود، منظور فقط کالدراهای ریزشی است. در اثر تغییر شکل مواد مذاب یا خالی شدن بخشهای زیرین و سنگینی قسمتهای فوقانی ، دهانه ریزش مینماید و کالدرای ریزشی را بوجود میآورد. کالدراهای سبلان و دماوند در واقع ، کالدرای ریزشی هستند که قطر کالدرای ریزشی در سبلان ۱۲ کیلومتر و در دماوند ۹ کیلومتر میباشد.
۳) کالدراهای فرسایشی : این قبیل کالدراها کمیابند. بر اثر فرسایش جوی مخصوصا یخچالی و بادی فرورفتگیهایی در دهانه بوجود میآید که میتوان آن را کالدرا نامید. مسلما این قبیل کالدراها در انواع آتشفشانهای قدیمی قابل روئیت است.
مکانیسم تشکیل دریاچه
پس از ایجاد کالدرا و خاموشی آتشفشان یا گذراندن دوره آرامش ، آبها و نزولات جوی که شامل برف و باران میشود در این حفره در دهانه آتشفشان جمع شده و به تدریج یک دریاچهای را در این قسمت تشکیل میدهند.
● نمونه کاملی از یک دریاچه آتشفشانی
دریاچه کراتر (Crater Lake) واقع در جنوب ایالت اورگان (Oregon) در حوضچهای قرار گرفته است که میتواند مثال کاملی از شکل کالدرا باشد. قطر این حوضچه دایرهای شکل ، کمی بیش از ۸.۵ کیلومتر و بیشترین عمق آن ۱۲۰۰ متر است. ارتفاع صخرههای احاطه کننده این حوضچه بین ۷۵۰ تا ۱۲۰۰ متر است.
خود دریاچه کراتر عمقی حدود ۶۰۰ متر دارد. این کالدرا هنگامی تشکیل شد که قسمت بالای مخروط متقارن آتشفشان مازاما در حین یکی از فورانها ناپدید گشت. زمین شناسان از طریق مطالعه رسوبات دامنه آتشفشان ، سعی کردند تاریخ و چگونگی تشکیل این حوضچه را مشخص سازند.
منبع : شبکه رشد
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران آمریکا مجلس مجلس شورای اسلامی بابک زنجانی دولت سیزدهم خلیج فارس دولت لایحه بودجه 1403 شورای نگهبان حجاب مجلس یازدهم
روز معلم سلامت حج تمتع تهران هواشناسی قوه قضاییه شهرداری تهران سیل آموزش و پرورش دستگیری فضای مجازی شورای شهر تهران
بانک مرکزی دلار ارز خودرو قیمت دلار قیمت طلا ایران خودرو قیمت خودرو سایپا مالیات بازار خودرو تورم
سریال تلویزیون سینمای ایران سینما نون خ موسیقی تئاتر کتاب فیلم دفاع مقدس رسانه ملی
اسرائیل جنگ غزه رژیم صهیونیستی غزه فلسطین نوار غزه حماس عربستان یمن نتانیاهو ترکیه افغانستان
فوتبال پرسپولیس رئال مادرید استقلال سپاهان بایرن مونیخ تراکتور باشگاه استقلال لیگ قهرمانان اروپا فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی
هوش مصنوعی تبلیغات ناسا اینستاگرام اپل فناوری همراه اول آیفون گوگل
داروخانه مسمومیت دیابت قهوه کاهش وزن بارداری خواب سلامت روان آلزایمر