پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

ابوالثناء محمودبن ضیاءالدین مسعودبن مصلح کازرونی قطب‌الدین شیرازی


جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۶۳۴ -۷۱۰) قمری
محل تولد: ایران - فارس - شیراز
شهرت علمی و فرهنگی: طبیب ، ریاضیدان ، منجم ، فیزیکدان ، فیلسوف ، عالم اشعری شافعی و مفسر
معروف به قطب شیرازی و ملقب به علامه. پدر او ضیاءالدین مسعود پزشک و مدرس طب در بیمارستان مظفری شیراز و در همان حال از بزرگان فرقه سهروردیه بود. قطب‌الدین محمود علم طب را نزد پدر و عموی خود فرا گرفت. خرقۀ تصوف را در ده سالگی از دست پدر خود پوشید و از نجیب‌الدین علی‌بن بُزغش شیرازی نیز خرقه گرفت. در چهارده‌ سالگی پدر او فوت کرد و وی به‌جای پدر به‌عنوان چشم پزشک در بیمارستان شروع به‌کار نمود. وی قرائت و شروح "قانون" را نزد استادا شیراز فرا گرفت. چندی نیز شاگرد نجم‌الدین کاتبی قزوینی بود. سپس به مراغه رفت و در آنجا علم هیئت و "اشارات" ابن‌سینا را در خدمت خواجه نصیرالدین طوسی آموخت و نزد آن استاد و به یاری او به حل مشکلات "قانون" توفیق یافت. او همچنین سفرهائی به خراسان ، عراق عجم ، بغداد و روم داشت. در قونیه به خدمت صدرالدین قونیوی رسید و علم شریعت و طریقت را نزد او فرا گرفت. قطب‌الدین شیرازی از دانشمندان جامع و بزرگ ، و در معقول یگانه زمان خود بود. او در طب و ریاضیات و نجوم و حکمت و موسیقی دشت داشت و در نظم و نثر پارسی و عربی دارای مهارت کامل بود. عده‌ای از رجال علم و دانش در محضر او شاگردی کرده‌اند. از جمله شاگردان وی: قطب‌الدین رازی ، کمال‌‌الدین فارسی و نظام‌‌الدین اعراج بود. قطب‌‌الدین در اواخر عمر در تبریز سکنی گزید و در همان‌جا درگذشت و در مقبرۀ چرنداب تبریز در کنار قاضی بیضاوی دفن شد. از آثار وی: "درّهٔالتاج لغرّهٔالدیباج - الدباج" ، معروف به "انموذج‌العلوم" ، به فارسی؛ که به خواهش امیر دُباج ، پادشاه اسحاق‌وند گیلان ، تألیف کرد؛ "تحفۀ شاهی" ، در علم هیئت ، به فارسی؛ "اختیارات مظفری" ، در هیئت و نجوم؛ "شرح کلیات قانون" ، در طب موسوم به "تحفهٔالسعدیه"؛ "شرح حکمهٔالاشراق"؛ "شرح مفتاح‌العلوم" سکاکی ، قسمت سوم؛ شرح "مختصرالاصول" حاجبی؛ "فتح‌المنّان فی تفسیرالقرآن" ، در حدود ۴۰ مجلد؛ "مشکلات‌التفاسیر".
منبع : مطالب ارسالی