خویشتن داری در برابر مواضعی غیر اصولی

فرانسه که از اول ماه ژوئیه ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را عهده دار می شود به تازگی بر شدت مواضع ضد ایرانی که پس از روی کار آمدن نیکلا سارکوزی، رییس جمهور این کشور شکل تازه ای به خود گرفته است افزود. اقداماتی که با واکنشی غیر معمول به اظهارات ضد صهیونیستی محمود احمدی نژاد، رییس جمهور ایران به اوج رسید و بر لزوم بازنگری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی در قبال فرانسه تاکید کرد.
دولت جدید فرانسه از همان ابتدا پیرو سیاست های امریکا به ویژه در قبال مساله ایران بود و این امر اندکی پس از روی کار آمدن سارکوزی با تغییر تدریجی سیاست خارجی فرانسه نمایان شد.
نگاهی به مواضع جدید پاریس در قبال ایران به روشنی ما را به این نتیجه منتهی می سازد. تازه ترین این اقدامات احضار علی آهنی، سفیر کشورمان در فرانسه به وزارت امور خارجه این کشور در اعتراض به اظهارات احمدی نژاد درباره رژیم صهیونیستی و ابلاغ مخالفت شدید و خشم دولت فرانسه نسبت به اظهارات آقای احمدی نژاد به وی بود.
احمدی نژاد در کنفرانسی رژیم صهیونیستی را موجودی پلید خوانده بود که به پایان حیاتش نزدیک است.
ایران نیز در واکنش به اقدام غیر معمول و مواضع غیرمنطقی دولت فرانسه و در اعتراض به مواضع غیر اصولی این کشور در قبال برنامه هسته ای ایران، برنار پولتی، سفیر پاریس در تهران را به وزارت امورخارجه احضار و ناخرسندی جمهوری اسلامی ایران را نسبت به اینکه فرانسه غافل از واقعیت های موجود بین المللی، جلوتر از آمریکا حرکت می کند و مواضع تندی علیه ایران اتخاذ کرده به وی ابراز کرد.
از سوی دیگر شاهد بوده ایم که فرانسه در صدد اعمال نفوذ در منطقه و گشودن جای پای خود برای دخالت و اعمال نفوذ در منطقه است.
نیکلا سارکوزی در سفر ماه ژانویه(دی ماه) خود به امارات متحده عربی خبر از تاسیس یک پایگاه نظامی در ابوظبی داد و گفت که این طرح در سال ۲۰۰۹ عملیاتی خواهد شد. با امضای این توافقنامه، نیروی دریایی فرانسه برای نخستین بار در منطقه نفت خیز خلیج فارس دارای پایگاه خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران یکی از سر سخت ترین مخالفان حضور نیروهای خارجی به خصوص آمریکا در منطقه می باشد و سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این باره گفته است: ساخت پایگاه نظامی توسط فرانسه در امارات متحده عربی موجب بروز بی ثباتی در منطقه خلیج فارس می شود. ما مخالف توسعه نظامی در منطقه هستیم و فکر می کنیم که حضور نیروهای بیگانه نه تنها به ثباط منطقه کمک نخواهد کرد بلکه نتیجه عکس داده و موجب بروز بی ثباتی در منطقه خواهد شد.
بنا به توافق امارات و فرانسه در اینباره در این پایگاه دریایی نزدیک به ۵۰۰ نیرو مستقر خواهد شد.
از دیگر تلاش های فرانسه برای حضور و اعمال نفوذ در منطقه مانور مشترک نظامی است که بنا به اعلام وزارت دفاع این کشور با حضور نیروهای نظامی فرانسه، امارات و قطر در ماه آینده در خلیج فارس برگزار می شود.
خبرگزاری رویتر، این مانور نظامی که سپر خلیج نامیده می شود در قلمرو آب های سرزمینی امارات و آب های آزاد بین المللی در نزدیکی تنگه هرمز انجام خواهد شد و در طول آن، نیروهای این سه کشور براساس یک سناریو فرضی با یک دشمن در جزیره ای در نزدیکی تنگه هرمز مقابله خواهند کرد که پایانه های نفتی را مورد هدف قرار می دهد.
وزارت دفاع فرانسه اعلام کرد قراراست این رزمایش ۲۳ فوریه تا ۵ مارس با مشارکت ۱۵۰۰ سرباز فرانسوی، ۲۵۰۰ سرباز اماراتی و ۱۳۰۰ تن از سربازان قطری در سه حوزه زمین، هوا و دریا برگزار شود و نزدیک به ۶ ناو جنگی، ۴۰ هواپیما و ده ها زرهی دراین رزمایش شرکت خواهند کرد.
یکی دیگر از اقدامات و اظهارات غیر مسوولانه مقامات مسوول فرانسه در قبال ایران از جانب هروه مورن، وزیر دفاع فرانسه صورت گرفت که در اظهاراتی ایران را به تولید سلاح هسته ای متهم کرد.
وی مدعی شد کشور متبوعش سرنخ هایی اطلاعاتی در دست دارد که نشان می دهند ایران برنامه ساخت سلاح هسته ای خود را متوقف نکرده است.
ادعای وی واکنش وزارت امور خارجه کشورمان را در بر داشت. حسینی در پاسخ به این اظهارات نیز با بیان اینکه سیاست ایران در قبال فرانسه و مواضع غیردوستانه این کشور تا به حال خویشتنداری بود تصریح کرد: در صورتیکه این روند ادامه یابد در رویکردمان تجدیدنظر می کنیم.
وزیر دفاع فرانسه در آبان ماه سال جاری نیز ادعا کرده بود که فرانسه مدارکی در اختیار دارد که ثابت می کند برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی اهدافی نظامی دارند.
این در حالی است که در گزارش سازمان برآوردهای اطلاعاتی آمریکا که برآیند نظر سازمان اطلاعاتی آمریکا است، تاکید شد که ایران از سال ۲۰۰۳ تا کنون به دنبال تولید سلاح هسته ای نبوده است اگرچه ایران هر گونه تلاش در این راستا حتی پیش از زمان اعلام شده در این گزارش را رد و تاکید کرده است که هدفش از دنبال کردن برنامه هسته ای فقط برآوردن نیازهای انرژی این کشور است.
از دیگر مواردی که اخیرا در برخی گزارشات به آن اشاره شده بود و با توجه به مواضع پاریس در قبال ایران جای تامل دارد، تبدیل پاریس به مکانی برای مباحثات ضد ایرانی است.
در برخی از این گزارشات ادعا شده است که پرویز مشرف، رییس جمهور پاکستان در پاریس دیداری محرمانه با دو تبعیدی ایرانی داشته که در پی ایجاد دولت در تبعید ایران هستند و نیز ادعا شده است که حتی محل دیدار نیز به دستور شخص نیکلا سارکوزی در اختیار مشرف قرار داده شده و رییس جمهوری فرانسه در جریان جزییات دیدارها و فعالیت های همتای پاکستانی خود بوده است.
چندی پیش نیز خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از منابع صهیونیستی گزارش داده بود که مشرف و وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در پاریس با یکدیگر ملاقات کرده اند و محور اصلی بحث آنها نیز برنامه هسته ای ایران بوده است.
بروز تنش در روابط ایران و فرانسه امر تازه ای نیست. از زمان ریاست جمهوری سارکوزی روابط دو کشور با تنش همراه بوده است. سارکوزی خواهان برخورد تندتر اتحادیه اروپا و نیز شورای امنیت علیه برنامه هسته ای ایران است.
برنارد کوشنر، وزیر خارجه فرانسه، در دوره آغاز کارش لفاظی های تندی را علیه تهران در پیش گرفت، به گونه ای که حتی جنگ علیه جمهوری اسلامی را در شرایطی موجه دانست. وی سال گذشته در مصاحبه با یک شبکه تلویزیونی در اظهاراتی غیر مسوولانه گفت: جهان باید خود را برای احتمال جنگ با ایران بر سر برنامه هسته ای این کشور آماده کند.
سخنان وی با واکنش های بین المللی روبرو شد. پس از مدتی تنش ها کاهش یافت و جمهوری اسلامی با همان خویشتن داری که سخنگوی وزارت امور خارجه به آن اشاره کرده است، اجازه بسط یافتن تنش های موجود را نداد.
از همین رو به نظر می رسد که این بار نیز تهران همین منطق خویشتن داری را در قبال فرانسه دنبال کند. اما آیا این اندازه خویشتن داری لازم است؟ آیا فرانسه پس از امریکا خصمانه ترین سیاست ها را در قبال ایران دنبال نمی کند؟
جالب تر اینکه پاسکال آندره آنی، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه اظهار کرد، سفیر پاریس در تهران که از سوی وزارت خارجه ایران احضار شده بود، سخنان ضدصهیونیستی محمود احمدی نژاد را محکوم کرده است.
آیا سفیر یک کشور خارجی در موقعیتی قرار دارد که اظهارات رییس جمهور کشور پذیرنده را محکوم کند؟
آیا این اقدام هم شایسته خویشتن داری از جانب ایران است و آیا بهتر نیست چنین سفیری عنصر نامطلوب تشخیص داده و نسبت به اخراج وی از کشور اقدام شود فرانسه باید در قبال این مواضع پاسخ گو باشد.
اگرچه از زمانی که سارکوزی در فرانسه روی کار آمده رابطه ایران و فرانسه تیره شده اما مواضع اخیر این کشور از جمله احضار بی مورد سفیر ایران از سوی دولت فرانسه بی سابقه بوده است.
با توجه به کاهش محبوبیت دولت نیکلا سارکوزی برخی احتمال اینکه سیاست داخلی فرانسه در چنین اقدامی نقش داشته باشد را نفی نکرده و تاکید می کنند که ممکن است ، او در پی جلب نظر و رای حامیان اسراییل به ویژه جامعه یهودی فرانسه باشد که در این کشور صاحب نفوذ زیادی هستند. برخی نیز گرم شدن روابط فرانسه با آمریکا و اسرائیل را دلیل این امر می دانند و با توجه به اینکه بعد از کنار رفتن تونی بلر از نخست وزیری انگلیس، دولت جدید فرانسه به ریاست سارکوزی در تلاش است نقش از دست رفته انگلیس را برای آمریکا بازی کند، تا جایی که عده ای می گویند که سارکوزی علاقمند است نشان دهد که به رغم منافع اقتصادی کشورش در ایران، او در صدد اتخاذ مواضعی تند علیه تهران است. در عین حال فرانسه با شور و حرارت مساله تحریم ایران را در شورای امنیت دنبال می کند اگرچه سفیر این کشور در آمریکا گفته است: راضی کردن همه به اعمال تحریم تهران کار آسانی نیست و هنوز هم برای رسیدن به یک اجماع با مشکلاتی مواجه هستیم. نماینده فرانسه در سازمان ملل نیز اذعان کرده است که روند تصویب قطعنامه به مانع برخورد کرده است چرا که برخی اعضا تاکید می کنند باید منتظر ماند تا گزارش محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره پاسخ های ایران به سوالات آژانس منتشر شود.
این نشان از آن دارد که گزارش مثبت البرادعی از نتیجه نهایی روند پاسخگویی ایران به ابهامات و سوالات آژانس می تواند تاثیرعمده ای بر روند تصویب قطعنامه در شورای امنیت بگذارد.
کارشناسان سیاسی می گویند که تلاش غرب بویژه امریکا، فرانسه و انگلیس برای صدور قطعنامه سوم شورای امنیت علیه فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران نوعی فرار به جلو محسوب می شود.
به گفته این کارشناسان، غربی ها از بیم مثبت بودن گزارش آژانس در خصوص برنامه های هسته ای ایران ، تلاش دارند پیش از ارایه این گزارش، قطعنامه سوم را به تصویب برسانند.
شاید همین امر باعث شود دولت سارکوزی اقدام یکجانبه اتحادیه اروپا علیه ایران را جدی تر از گذشته دنبال کند. با این حال دورنمای روشنی را برای این سیاست نیز نمی توان متصور بود. حتی اقدامات یک جانبه فرانسه در تحریم ایران نیز با مشکلاتی روبه رو است. مبادلات تجاری ایران با فرانسه بالغ بر چهار میلیارد یورو است و حضور شرکت هایی نظیر توتال و رنو از نقاط ضعف دولت فرانسه در برابر ما و از نقاط قوت دیپلماسی اقتصادی ما در برابر فرانسوی هاست. انتظار می رود وی با عدم جلب حمایت اروپایی ها مجبور به تغییر موضع و جبران اشتباهاتش در این خصوص شود.
روزنامه هرالد تریبیون در مطلبی با عنوان ایران قابل چشم پوشی نیست، نوشت: در حالی که سارکوزی قصد متوقف کردن فعالیت های هسته ای ایران را دارد ، کشورهای همسایه و شرکت های فرانسوی مخالف اعمال تحریم علیه ایران هستند. این شرکت ها به شدت نگران منافع تجاری و اقتصادی خود در ایران هستند و بر این باورند که شرکت های آسیایی و چینی جایگاه آنها را در این خصوص خواهند گرفت. شرکت های انرژی فرانسه نمی توانند از ذخایر گازی ایران چشم پوشی کنند.
اروپا برای کاهش وابستگی به منابع گازی روسیه به ایران نیاز دارد. آلمان، اتریش و ایتالیا نیز روابط تجاری محکمی با ایران دارند.
به طور کلی در چند کلام می توان مواضع خصمانه پاریس علیه ایران را تشویق اعضای اتحادیه اروپا به تحریم های خارج از چارچوب شورای امنیت، توصیه به شرکت های اروپایی در خصوص عدم همکاری با ایران،نادیده گرفتن توافقات ایران با آژانس، اتهام به ایران مبنی بر دستیابی به سلاح هسته ای، تخریب فضای همکاری ایران با آژانس و انحراف افکار عمومی از مسیر همکاری ایران نام برد.
سیاست های تندی که پس از روی کار آمدن دولت سارکوزی از سوی فرانسه شاهد بوده ایم حتی لزوم تجدید نظر جدی در روابطمان با پاریس را مطرح می کند. علی آهنی سفیر ایران در فرانسه در گفت و گویی با رادیو بین المللی فرانسه گفته است: آنچه که ما از فرانسه انتظار داریم اتخاذ سیاستی مستقل و پرهیز از ایجاد این برداشت است که این کشور دنباله رو امریکا است. چنین برداشتی در راستای منافع فرانسه نیست زیرا فرانسه در ایران جایگاه و احترام خود را دارد. وی افزود: از همین رو برخی مواضع تند تعدادی از مقامات فرانسوی در این خصوص به تصویر فرانسه در ایران خدشه وارد آورده است و امیدوارم این سیاست مورد تجدید نظر قرار گیرد زیرا فرانسه می تواند نقش مثبتی در جهت حل این مساله پیچیده داشته باشد و ما امیدواریم در رسیدن به این هدف بتوانیم با فرانسه به نوعی همکاری دست یابیم.

منبع : روزنامه جوان