شومینه خوب، شومینه خاموش است!

-آقاجون! شومینه هم می‌ذارید؟خیلی خوبه، خیلی کلاس داره ...
- بله، شومینه هم می‌ذارم.
این گفتگو را که بین شهین و آقاجون در بازدید از آپارتمان جدید نیمه‌کارشان رد و بدل می‌شود حتما خیلی از شما شنیده‌اید و شاید بتوان آن را بزرگ‌‌ترین ایراد این تبلیغ تلویزیونی که به‌منظور بهینه‌سازی در مصرف سوخت و اسراف آن تهیه شده است، دانست.
شومینه از آن دسته گرمازاهایی است که مصرف بالا و ایمنی پایین آن باعث تبدیل شدن آن به یک گرمازای نامناسب شده است. مونوکسیدکربن منتشره از شومینه، به دلیل باز بودن محوطه جلوی آن، به طور کامل از طریق هوا کش دفع نمی‌گردد و ممکن است به خاطر همین مساله سلامت افراد به خطر بیفتد. یکی دیگر از معایب این وسیله گرمازا نداشتن شیشه یا هرگونه محافظ در جلوی آن است. نبودن محافظ می‌تواند ایمنی کودکان را به خطر بیندازد چون همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، بنابراین بهترین کار برای جلوگیری از پیش آمدن خطرات شومینه‌ای، عدم استفاده از آن است اما اگر در خانه‌تان شومینه دارید و برای گرم شدن چاره‌ای جز استفاده از آن ندارید، حتی‌الامکان این هشت توصیه را رعایت کنید تا امکان پیش آمدن خطر را به حداقل برسانید.
با توجه به سرد شدن هوا و احتمال افت فشار یا قطعی گاز، امکان خاموش شدن شومینه‌بیشتر می‌شود. حالا اگر این اتفاق موقعی رخ دهد که شما در منزل نباشید و وقتی هنوز به خانه برنگشته‌اید گاز دوباره وصل شود و از طریق مشعل شومینه در خانه منتشر گردد، می‌توانید حدس بزنید که چه خطر بزرگی شما را تهدید خواهد کرد؟‍! مناسب‌ترین و راحت‌ترین کار برای خلاصی از این خطر، استفاده از مشعل‌های شومینه ترموکوپل‌دار است. با استفاده از این مشعل‌ها دیگر خیالتان راحت است که در صورت قطع گاز، ترموکوپل موجود در آنها مانع به جریان افتادن مجدد گاز پس از وصل شدن به درون مشعل می‌شود.
به دلیل اینکه گاز مونوکسیدکربنی که از شومینه منتشر می‌شود، به طور کامل از طریق هواکش آن دفع نمی‌‌شود، بهتر است که اگر خانه کوچکی دارید همه درزها را به طور کامل نپوشانید و اجازه دهید این گاز خطرناک راهی برای خروج داشته باشد. مثلا می‌توانید اگر پایین درهایتان درزی دارد، آن درزها را نپوشانید.
حتما همیشه لوله شومینه‌تان را بررسی کنید، چه در تابستان و چه در زمستان. در زمستان به این خاطر که هوای گرم هواکش را مسدود نکرده باشد. امکان مسمومیت با گاز یا حتی خفگی در صورت بروز این‌گونه مسایل چند برابر افزایش پیدا می‌کند. چاره جلوگیری از این اتفاقات هم بسیار ساده است. استفاده از کلاهک روی خروجی هواکش شومینه و هر وسیله گازسوز دیگری و اما اینکه بررسی خروجی شومینه در تابستان چه ضرورتی دارد؟ ضرورتش این است که اگر کلاهک استفاده نکرده باشید امکان دارد پرنده یا حیوان دیگری به داخل هواکش شومینه افتاده و احتمالا مرده باشد و چون دریچه شومینه‌تان در تابستان بسته است، شما متوجه نشوید که علت بوی بدی که همه خانه‌تان را گرفته از کجاست! سوسک‌ها و پشه‌ها هم می‌توانند خیلی راحت از طریق خروجی‌های وسایل گازسوز یا هواکش‌ها راهی منزلتان شوند، پس توصیه‌ ما به شما برای جلوگیری از ورود این مهمانان ناخوانده استفاده از توری‌های فلزی روی خروجی هواکش‌ها است.
خرج کردن سلیقه و زیبا کردن محیط اطرافمان تا وقتی ارزش دارد که سلامت کسی را به خطر نیندازیم. خیلی از افراد برای یکنواخت نبودن داخل شومینه و زیباتر نشان دادن آن در کنار مشعلش از سنگ‌های تزئینی رنگی ریز، شن وماسه‌های رنگی یا صدف‌های دریایی استفاده می‌کنند. در حالی که نمی‌دانند استفاده از این مواد چه قدر می‌تواند سلامت فرزندشان را به خطر بیندازد. آنها ممکن است توسط کودکان بلعیده شوند و خفگی و مرگ را برایشان در پی داشته باشند.
به‌طور کلی وجود شومینه در منزل زنگ خطری برای والدینی است که فرزند کوچکی دارند. برای پایین آوردن این خطر می‌توانید جلوی شومینه‌تان از نرده‌های محافظی که امکان وارد کردن دست در آنها وجود ندارد، استفاده کنید. این نرده‌ها می‌توانند به صورت کشویی یا کرکره‌ای باشند تا در صورت لزوم امکان دسترسی به مشعل شومینه برایتان فراهم باشد.
حواستان باشد که هنگام تمیز کردن خانه از آجر نسوزها، مشعل، دیواره و کف شومینه هم غافل نشوید. همه اینها می‌توانند مقدار زیادی خاک و دوده درون خود ذخیره کنند.
دقت کنید که هیچ وقت اسپری‌ها یا مواد اشتعال‌زا را روی شومینه قرار ندهید زیرا امکان انفجار این‌گونه مواد در اثر گرما بسیار زیاد است.
برخی افراد از میله‌هایی که به‌عنوان حفاظ جلوی شومینه قرار داده‌اند برای خشک کردن لباس‌هایشان استفاده می‌کنند. ممکن است این کار موجب گرم شدن بیش از حد و در نتیجه آتش گرفتن لباس‌ها شود.

ندا احمدلو

منبع : روزنامه سلامت