چرخش و تغییر اوضاع سیاسی در سوئد

سال ۲۰۰۱ م سالی به یاد آورده می شود كه تغییرات سیاسی سوئد را درنوردیدكه تنها به واسطه حملات تروریستی در آمریكا نبود.سالی بود كه اعتراضات بین المللی جوانان جای ثابتی در سوئد پیدا كرد.سالی كه شكوفایی اقتصادی به پایان رسید و سالی كه ابرقدرتهایی كه تاكنون شناخته می‌شدند توسط بزرگترین و وحشیانه‌ترین اقدام تروریستی تاریخ بر خود لرزیدند .
ضعیف ترین كشورهای جهان سوم اولین كسانی بودند كه از بحران اقتصادی ضربه خوردند.بحرانی كه نهایتاّ منجر به شورش عمومی در آرژانتین گردید.این بحران هم اكنون به مركز اقتصادی جهان رسیده است.آمریكا و اروپا و حتی ژاپن غول اقتصادی آسیا برای مدت مدیدی است كه در محدوده ی بحران قرار گرفته اند .
سال گذشته در سوئد ۶۹۰۰۰ كارگر اخطاریه كاهش نیروی كار را دریافت داشتند دو برابر سال ۲۰۰۲ میلادی . این تقلیل نیروی كار عموماّ بیشتر در صنایع تولیدی و بخش فناوری اطلاعات صورت گرفته است .
●افزایش بی ثباتی
در نتیجه حملات تروریستی در آمریكا این كشور سیاست گذشته خود در افغانستان را رها كرد و تصمیم به تغییر عقیده نسبت به متحد پیشین خود طالبان گرفت.افغانستان كه در جنگ های ویرانگر گذشته نابود شده بود با ویرانی جدیدی روبرو گشت.رژیم تروریستی طالبان برانداخته شد و سران قاچاقچیان مسلح مواد مخدر اتحاد شمال جایگزین آن شدند .
همزمان با حملات آمریكا بی ثباتی در كل آسیا افزایش یافت.اسرائیل در نهایت نیت حقیقی خود را آشكار ساخت و پیمان صلح را نقض نمود و احتمال جنگ جدیدی بین اعراب و اسرائیل قوت گرفت.قدرتهای اتمی هند و پاكستان نیز در نقطه عطف جنگ جدیدی قرار گرفتند .
دقیقاّ در زمانهای شبیه این هنگامی كه تغییر در شرایط و اوضاع بوجود می آید آگاهی سیاسی به سرعت تغییر می‌كند، عقاید و مفاهیم سنتی به زیر سئوال می رود و كسانی كه توجهی به سیاست نداشته اند بیدار شده به سیاست علاقه‌مند می‌شوند و كسانی به سیاست حال حاظر دولت اعتماد داشته اند شروع به تفسیر و پرسش از آن می كنندو امید به تغییرات در میان كسانی كه تا كنون نا امید بوده اند شكل می گیرد.
در سند آرامش قبل از طوفان كه در پائیز ۲۰۰۰ چاپ شد نوشتیم تجربه دوران دهه ۳۰ م نشان می دهد كه یك بحران عمیق بیش از هر چیز دیگری هوشیاری سیاسی را تغییر می دهد، چنانچه عموماّ طبقه كارگر و دیگر اقشار جمعیت را به جنبش وا می دارد.موج جدید بیكاری و تعطیلی كار درست اندكی بعد از حركت رو به بهبودی اوضاع اقتصادی بوجود آمد.قربانیان جدید كارگرانی بودند كه چشم به آینده روشنتر داشتند.سقوط و احتمال ورشكستگی بازار بورس تاثیرات روانی زیادی به بار آورد افراد زیادی دارایی خود را در بازار بورس كه سمبل سرمایه داری است از دست دادند و همین رویگردانی از سیستم موجود را برانگیخت .و آیا این واقعه همان چیزی نیست كه شروع آن را وعده داده بودیم؟
اضافه بر این اوضاع بد بین المللی است.صلح و ثبات جهانی كه بعد از جنگ سرد شكل گرفته بود در حال رنگ باختن است در گیریهای خون آلود در یوگسلاوی، خاورمیانه، چچن، هند، پاكستان، آفریقا وكلمبیا یك قدم به سمت حل مناقشه پیش‌نمی رود.در عوض درگیریها چهره همیشگی به خود گرفته و بدتر شده است.در این برهه در حالی كه بمبها در حال سقوط بر فراز بغداد، بلگراد و كابل است چهره واقعی آمریكا و اروپای استعمارگر آشكار شده است .
●جنبش جوانان
بعد از چندین سال اینك جمعی از دانشجویان و جوانان به سمت جناح چپ متمایل شده‌اندو شروع به انتقاد از تفكر سرمایه‌داری نمودند.این قضیه به طور آشكاری در تظاهرات اعتراض آمیز به اجلاس اتحادیه اروپا در گوتنبرگ در ژوئن گذشته انعكاس داده شد.سه گردهمایی اعتراضی ۱۰۰۰۰ و ۱۵۰۰۰ و ۲۰۰۰۰ نفری شكل گرفت. این تمایل درحال حاضر اقشار بیشتری از جوانان را در بر می گیرد.در هر مدرسه و دانشگاه و مكانهای كاری كه جوانان بیشتری استخدام هستند علاقه سیاسی بیشتری نیز وجود دارد و حركت به سمت چپ مشهود تر است.
در سازمان سوسیال دمكراتیك جوانان در سوئد تفكر اصلاحات اساسی به وجود آمده و در نتیجه به جناح چپ قوت بخشیده.هنگامی كه رهبریت جناح راست در رد كردن طرح سوسیالیست‌ها در برنامه همایش جوانان سال گذشته به موفقیت رسید جناح چپ كه تقریباّ۴۰% از نمایندگان مؤتلف را دارا است متحد شدند و برنامه دیگری را دنبال كردند و در زمانی كه یك راست گرای جدید به ریاست انتخاب گردید به نشانه اعتراض جلسه را ترك كردند و به این ترتیب سازمان عمیقاّتفكیك گردید .
همچنین نظر سنجی ها تصویری از از تغییرات بوجود آمده میان جوانان را نشان می دهد.در گذشته زمانی كه دانشجویان و جوانان عموماّ به سمت چپ تمایل داشتند جناح چپ، حزب كمونیست پیشین بود كه از این برایند بیشترین بهره را می برد.اما هم اكنون كه علاقه سیاسی در میان جوانان طبقه كارگر در حال فزونی یافتن است سوسیال دمكراتها در حال بدست آوردن حمایت های بیشتری هستند و این حمایت ها در رای گیری ها به ۴۰%می رسد(۱۰%بیشتر از سال ۱۹۹۷ م) در حالی كه حزب چپ ۱۰ تا ۱۱ درصد در مقایسه با گذشته(۱۵ تا ۱۴ درصد) از آرا را بدست آورد.
این جوانان عموماّدر طول اوائل دهه ۱۹۹۰ م رشد یافته اند در زمانیكه بحران عمیق اقتصادی و احتمال از دست دادن كار والدینشان وجود داشت یا در طول شكوفایی نیمه دوم دهه هنگامی كه امیدواری ها برای دوران طلایی بهبود مداوم بوجود آمداما به شكل متناقض در همین زمان میزان فشار در محل كار و دانشگاه افزایش یافته بود.این امیدواری ها و انتظارات در حال حاظر همچنانكه بیكاری دوباره مشهود میشود در حال رنگ باختن است .
●قدرت طبقه كارگر
این افكار باعث افزایش و تعمیق خواست اصلاحات بنیادی در میان جوانان گردید و باعث بوجود آمدن اعتراضات جدیدی هم در سوئد و هم به طور بین المللی بر ضد نابرابری جهانی، ‍ سازمان تجارت جهانی WTO، ‍ صندوق بین المللی پول IMF و تاحدی مخالفت با جنگ طلبی و امپریالیسم گردید .
این مسائل نهایتا تعداد بیشتری از كارگران را به اقدام وام می دارد . طبقه كارگر قویترین نیرو در سطح زمین است و هنگامی كه به حركت درآید می‌تواند جهت جهان را تغییر دهد و راهی برای برون رفت جهان از جنگ، ‍ فقر و بیكاری بگشاید .
اكثریت عظیمی از جمعیت آمریكای شمالی و اروپا و ژاپن از كارگرانند و در صورتی كه شرایط زندگیشان به مخاطره بیفتد ‍ انتخاب دیگری جز مبارزه برایشان باقی نمی ماند .همچنین در اكثر كشورهای جهان سوم كارگران در شهرها و زمین های كشاورزی در اكثریت هستند . بعنوان مثال در برزیل، ‍ آرژانتین، ‍ مكزیك، ‍ آفریقای شمالی، ‍ كره جنوبی، ‍ ‍ اندونزی و كشورهای دیگر. در سوئد بیشترین جمعیت بزرگسالان ‍ كارگران عضو اتحادیه ها هستند(۳.۵ میلیون نفر). هرگز تابحال در هیچ كشوری ‍ طبقه كارگر اینچنین به خوبی سازمان پیدا نكرده است .
●مسیر مبارزه
در كل جهان طبقه كارگر تاكنون به مسیر مبارزه كشیده سده است . این اقدامات طبقه متوسط اجتماع نبود كه دولت آرژانتین را سرنگون نمود . بلكه نتیجه اعتصابات عمومی طبقه كارگر بود. مبارزه طبقه كارگر در اروپا و آمریكا نیز آغاز شده است . اعتصابات و تظاهرات عظیم خصوصا در فرانسه و یونان صورت گرفته است . هنگامی كه شركت های چند ملیتی تعطیلی كارخانجات بزرگ را اعلام كردند ، در سوئد اعتراضات عظیمی متشكل از ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ نفر (نیمی از جمعیت) در مكان های كوچكی شبیه گیلاود ، دگرفورث و كاترین هولم بوقوع پیوست .
گروه های مختلفی نیز بر ضد كاهش خدمات عمومی اعتراض كردند ،‌همچنین نارضایتی‌های عظیمی بر ضد سیاست خصوصی سازی بی ضابطه صنعت برق ، مخابرات ، پست ، راه آهن و جاده ها شكل گرفت . كه آخرین مورد آن در ۲۱ نوامبر ۲۰۰۱ بود ، كه تعداد ۱۵۰۰ نفر از كارگران تجمع نمودند كه بوسیله شاخه های جناح چپ و بخش های آن در SSU (سازمان سوسیال دمكراتیك جوانان) با حمایت همه جانبه اتحادیه های محلی و ناحیه ای سازماندهی شد . این نارضایتی ها همچنین در همایش شورا و اتحادیه خدمات بهداشتی كارگران (كه در نوع خود بزرگترین است ، با بیش از ۶۰۰ هزار عضو) در تابستان گذشته انعكاس یافت ، یعنی هنگامی كه نمایندگان آنان قیام نمودند و رهبران طرفدار سیاست خصوصی سازی را مغلوب ساختند .
در پاییز همین سال دولت سوسیال دمكرات با انتخابات عمومی روبه‌رو شد و این انتخابات فقط شامل ریكداگ (پارلمان)نیست بلكه شوراهای محلی و ناحیه ای را نیز شامل می شود.این بدین معنی است كه مبارزه بین چهار حزب عضو طبقه متوسط (محافظه كاران، آزادیخواهان، دمكرات مسیحی ها و حزب كشاورزان)به همراه حزب جنبش كارگر و حزب (سوسیال دمكرات) در راس اخبار رسانه خواهد بود.بنابر این اختلافات درونی احزاب موقتاّ بر طرف خواهد شد. دولت سوسیال دموكرات مجبور به اعتماد به حزب چپ و سبز ها برای بدست آوردن اكثریت است.حتی ممكن است حزب سوسیال دمكرات و حزب چپ در مجموع اكثریت را بدست آورند.
علت این امر این است كه بحران هنوز توده مردم را تحت تاثیر قرار نداده است.شكوفایی اقتصادی دوران ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۰ كه به معنی سقوط آمار بیكاری رسمی از ۸% به۴% شد و باعث افزایش دستمزدها و برخی منابع الحاقی به بخش عمومی شد هنوز در اذهان بسیاری از مردم تازه است.در همایش حزب سوسیال دمكرات در پائیز،گوران پرسون رهبر حزب و بورینگ هوام وزیر دارایی این تضمین را داد كه اقتصاد سوئد پر قدرت باقی خواهد ماند و وعده اصلاحاتی را داد كه منفعت اجتماعی بیشتر و تثبیت خدمات بهداشتی و استخدام سراسری را شامل می شد.
این اقدام به برخی اصلاحات همان چیزی است كه فعالان شكاك و ناشكیبای حزب انتظار دارند،اما آنها به واقع چه چیزی خواهند داد؟
در نتیجه كاهش رونق اقتصادی و عمیق شدن آن و افزایش نرخ بیكاری دست دولت سوسیال دمكرات خالی ماند.در فقدان هر گونه راه حل سوسیالیستی برای بحران، دولت سیاست سرمایه داری كاهش خدمات عمومی و رفاه اجتماعی و تضعیف حقوق كارگران را در پیش گرفت .دولت سوسیال دمكرات یك بار دیگر بار بحران را بر شانه های كارگران قرار داد اما آنها مانند گذشته از خود شكیبایی نشان ندادند.طوفان اعتراضات، درون حزبی كه هنوز ۱۸۰۰۰۰ عضو و ارتباط قوی با اتحادیه ها دارد را فرا گرفت این تقسیمات را حتی در بالاترین سطوح حزب ،در كمیته مركزی حزب، گروه پارلمانی و حتی درون دولت ایجاد كرد .
●رویارویی طبقات اجتماعی
اتحادیه ها نیز وارد كشمكش شدند و اعتراضات وسیعی و حتی اعتصاباتی را سازمان دهی كردند دیر یا زود شاهد رویارویی عمومی بین طبقات جامعه خواهیم بود درست همان طور كه در سال ۱۹۸۰ شاهد بودیم هنگامیكه تقریباّ
نزدیك یك میلیون كارگر در اعتصاب بسر می بردند و بورژوازی همانند دولت فاقد قدرت كافی برای انجام هر عملی بود. بعد این مساله كه چه كسی مدیریت و كنترل تولید و توزیع را عهده‌دار است. مطرح شد.كسانی كه اعتقاد داشتند سوسیالیسم قدیمی شده است شگفت زده شده بودند. اكنون دوباره برای مرتبه دیگر كارگران سعی در تغییر حزب دارند .
جریان عظیم حركت به سمت چپ افزایش یافته است. در این برآیند ‌، نظریات سوسیالیست ها و ماركسیست ها به وسیله مجله سوسیالیستن كه تریبون تمایلات ماركسیستی در جنبش است مطرح شده و انعكاس وسیعی خواهد داشت.

مارتین اسكارسن
بر گردان: بهروز احمدی
تحریریه مجله سوسیالیستن ۳ فوریه ۲۰۰۲

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگ توسعه