جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

اصلاحات و دستورالعمل های سازمان سیا


اصلاحات و دستورالعمل های سازمان سیا
هدف از تاسیس این كمیته، خروج از بن بستی بود كه در دوران جنگ سرد میان دو ابرقدرت آن زمان یعنی ایالات متحده آمریكا و اتحاد جماهیر شوروی در توازن هسته ای به وجود آمده بود. به گونه ای كه كارشناسان ارشد نظامی به صراحت اعلام كرده بودند، در صورت وقوع جنگ هسته ای میان دو ابرقدرت، هر دو طرف جنگ بازنده نهایی خواهند بود، چرا كه تسلیحات اتمی در اختیار دو قطب بلوك شرق و غرب برای نابودی كامل موجودات زنده كره زمین برای ۲۵۰ بار كفایت می كند.
در میان اعضای این كمیته در دهه ۷۰ میلادی، اسامی افرادی چون «نییوت گینگریچ» رییس سابق مجلس نمایندگان » جورج شولتز» وزیر خارجه دولت ریگان »جان لیبرمن» سناتور دموكرات »جان كیل» سناتور جمهوریخواه »جوزف شولتز» از سناتورهای برجسته آمریكایی »جیمز وولوسی» رییس اسبق سازمان جاسوسی آمریكا »جرج تنت» از مدیران برجسته سازمان سیا و مسؤول بخش خاورمیانه »جوزف بایدن» و »مایكل لدین» از عناصر افراطی یهودیان آمریكا »مادلین آلبرایت» وزیر خارجه آمریكا »كنت پولاك» مدیر تحقیقات مركز سیاست خاورمیانه ای سابان در موسسه »بروكینگز» و همچنین مدیر موسسه مطالعه خاور نزدیك وابسته به یهودیان هوادار اسراییل »مارك پالمر» از استراتژیست های آمریكایی كه در كاخ سفید از وی به عنوان یكی از نوآوران سیاست خارجی آمریكا نام می برند و «كاندولیزا رایس» وزیر خارجه كنونی آمریكا كه در آن زمان قائم مقام پنتاگون در حوزه آسیای قفقاز و اتحاد جماهیر شوروی بود، دیده می شود.
اعضای این كمیته با منتفی دانستن »جنگ سخت» بین دو ابرقدرت، تنها راه به زانو درآوردن رقیب را در »جنگ نرم» و »فروپاشی از درون» طراحی و به مرحله اجرا درآوردند. براساس این طرح »جنگ نرم» با اتخاذ راه كارهای »دكترین مهار»، »نبرد رسانه ای» و »ساماندهی نافرمانی مدنی» همراه گردید كه این استراتژی زودتر از آنچه كه تصور می شد، به ثمر نشست.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد، فعالیت این كمیته برای یك دهه به حالت تعلیق درآمد و پس از وقایع ۱۱ سپتامبر بار دیگر عناصری چون مارك پالمر، كنت پولاكف، مارتین ایندیك، ریچارد پرل، داگلاس فیث، كاندولیزا رایس و مارگ گرچت در این كمیته گرد هم آمدند تا به تجزیه و تحلیل فرصت ها و تهدیدهای فراروی دولت ایالات متحده آمریكا بپردازند.
.۱۸۷ مارك پالمر از استراتژیست های معروف آمریكایی است كه در دستگاه دیپلماسی آمریكا از وی به عنوان یكی از نوآوران سیاست خارجی ایالات متحده نام می برند. پالمر كه امروزه رسانه ها از وی به عنوان چهره خبرساز یاد می كنند، در دولت نیكسون، فورد، كارتر، ریگان و بوش پدر در وزارت خارجه مشغول بكار بود و در دولت كلینتون و دوره اول بوش پدر در خارج از مجموعه دولت به طراحی ابتكارات جدید سیاست خارجی مشغول بود. وی ۱۱ سال در شوروی، یوگسلاوی و مجارستان به عنوان دانشجو و دیپلمات زندگی كرده و در زمره متخصصین ایران و آسیای قفقاز محسوب می گردید. پالمر سالها برای رؤسای جمهور و وزرای خارجه آمریكا نطق نوشته كه معروفترین آنها نطق های »هنری كسینجر» می باشد.
مدیریت موسسه تحقیقاتی مركز سیاست خاورمیانه سابان در موسسه بروكینگز و نگارش دهها مقاله و همچنین كتاب پیرامون وضعیت خاورمیانه از جمله نگارش كتاب طوفان تهدیدزا كه تاثیر انكار ناپذیری در جلب حمایت عده قابل توجهی از سیاست گذاران دموكرات آمریكا در تهاجم نظامی به عراق، ایفا نمود، از دیگر بخشهای عملكرد وی در دستگاه سیاست خارجی آمریكاست.
بعد از دوم خرداد ۱۳۷۶ و حاكمیت تدریجی اصلاح طلبان بر بخش های اعظیم دستگاه های اجرایی و تقنینی، پروژه نرم افزاری همان گونه كه توصیه شده بود، مورد توجه عناصر ضد انقلاب و اصلاح طلبان افراطی قرار گرفت و در حد امكان تلاش شده بود كه با توجه به شرایط و موقعیت های خاص ملی، سیاسی و ایدئولوژیكی ملت ما، همان گونه كه مورد تأكید و توصیه «شارپ» در جای جای این كتاب بود، این روش ها گزینش شده و به مرحله اجرادرآید.
شارپ در یكی از مصاحبه های خود ضمن تاكید بر این كه، دولت ایالات متحده آمریكا بایستی بودجه ای را برای حمایت از چنین اقداماتی در ایران اختصاص دهد، در خصوص میزان تأثیرگذاری این كتاب در فرآیند تحولات سال های اخیر می گوید:
«كار ما اثر بسیار مهمی در ایران داشته است. البته متاسفانه هنوز حركتی كاملاً موفقیت آمیز نداشته است. . . این كار خطرناكی است. ولی مردم به اندازه كافی شجاع بودند كه این امور را انجام دهند. »۱۸۲
دولت مردان و سیاستمداران آمریكا نیز در راستای این سیاست، حمایت مالی از عاملین این نوع اقدامات را اجتناب ناپذیر می دانستند.
«جوزف بایدن»، سناتور و رییس كمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریكا، در یكی از سخنرانی های خود می گوید:
«دولت بوش باید به تمامی سازمان های غیر دولتی آمریكایی اجازه بدهد كه به گروه های ایرانی مرتبط با جامعه مدنی، حقوق بشر، فرهنگی و خواهان دموكراسی كمك مالی كنند»۱۸۳
متعاقب این اظهارات، در بیست و پنجم دی ماه ۱۳۸۱ (۱۵ ژانویه ۲۰۰۳) كمیسیون بودجه سنای آمریكا مبلغ ۱۰ میلیون دلار را به این امر اختصاص می دهد. ۱۸۴
در سخنان «میچ مك كانال» سناتور جمهوری خواه آمریكا نیز، دكترین «جنگ نرم و مبارزه بدون خشونت»، یكی از دلایل اختصاص این بودجه ذكر می شود. وی در یكی از سخنان خود خطاب به رییس مجلس سنا می گوید:
«آقای رییس، هم اكنون زمینه های تغییر سیاسی و اقتصادی در ایران وجود دارد. وظیفه ما این است كه بفهمیم چگونه از این موقعیت استفاده كنیم. به نظر من حمایت مالی از فعالیت های مفید زیر بجاست. حمایت مالی از برنامه های رادیو تلویزیونی ایرانی، حمایت مالی از چاپ نشریات سیاسی ایرانی، حمایت مالی از ایجاد سایت های اینترنتی، حمایت مالی از اشاعه اطلاعاتی درباره دمكراسی، روش های مبارزه بدون خشونت و سكولاریزم»۱۸۵
●پروژه دلتا
سیاست جنگ نرم، هر روز كه می گذرد، در آمریكا طرفداران بیشتری پیدا می كند. سیاستمداران و دولت مردان آمریكا نیز در جدیدترین بررسی ها و مطالعات خود، رویكرد جدی به جنگ نرم را در مواجهه با نظام جمهوری اسلامی مورد توجه قرار داده اند.
«كمیته خطر جاری»۱۸۶ The committee on the present danger كه اعضای آن را برجسته ترین عناصر سیاسی و نظامی آمریكا تشكیل می دهند، در جدیدترین تصمیم خود در مهرماه ۱۳۸۴ با توجه به استحكام نظام جمهوری اسلامی و شكست دهها استراتژی در مقابل ملت ایران در طول سال های گذشته، جنگ سخت را بی فایده دانسته و خواستار توجه بیشتر دولت ایالات متحده به پروژه نرم افزاری «براندازی از درون» شدند.
«مارك پالمر»، ۱۸۷ از اعضای برجسته این كمیته و چهره بانفوذ دستگاه سیاست خارجی آمریكا، اخیراً در گفتگویی با «دبوراه سولومود»، خبرنگار روزنامه آمریكایی نیویورك تایمز، صراحتاً با ایده تهاجم نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران مخالفت كرده و اعلام نموده است:
«ایران به لحاظ وسعت سرزمینی، كمیّت جمعیت، كیفیت نیروی انسانی، امكانات نظامی، منابع طبیعی سرشار و موقعیت جغرافیایی ممتاز در منطقه خاورمیانه و هارتلند نظام بین الملل به قدرتی كم بدیل تبدیل گردیده كه دیگر نمی توان با یورش نظامی آن را سرنگون كرد»
در گزارش كمیته خطر جاری كه توسط مارك پالمر جمع بندی و تدوین شد، براندازی نظام جمهوری اسلامی با تمركز فعالیت ها بر روی سه محور دكترین مهار، نبرد رسانه ای و ساماندهی نافرمانی مدنی، مورد تاكید و توصیه قرار گرفت. كارشناسان مسائل سیاسی با توجه به تجارب
تدوین كنندگان این گزارش و تاثیر تصمیمات این كمیته بر سیاست های دولت آمریكا معتقدند كه این گزارش حتی اگر به دستورالعمل اجرایی تبدیل نشود، یقیناً سیاست خارجی آمریكا در آینده از روح كلی آن، الهام خواهد گرفت.
●گزارش كمیته خطر جاری
این گزارش كه با عنوان «ایران و آمریكا، رهیافت جدید» تنظیم شده است، دارای پانزده محور كلی به ترتیب زیر است:
.۱ این كشور علاوه بر برنامه هسته ای اش، با حمایت گروه هایی چون حزب الله، حماس و جهاد اسلامی و گروه هایی در عراق، مانع تحقق منافع آمریكا در منطقه می شود. از سویی دیگر ثروت رو به رشد نفت ایران، توانایی و ظرفیت آن را در داخل كشور و منطقه افزایش می دهد. فرصتی كه در این میان وجود دارد، استفاده از ضعف سیاست های اقتصادی و اختلافات درونی ایران است.
.۲ ایران باید در صدر برنامه سیاست خارجی آمریكا در چهار سال آینده برود. واشنگتن اكنون به رویكرد جدیدی نیاز دارد. باید همه نیروها برای این استراتژی بسیج شوند. باید درس های گذشته مورد بازبینی قرار گیرد، درس هایی كه از فروپاشی بلوك شرق به یادگار مانده است و همچنین درس هایی كه در تغییر حكومت ها در كشورهایی مثل شیلی یا اندونزی گرفته شد.
.۳ دامن زدن به نافرمانی مدنی در تشكل های دانشجویی و نهادهای غیر دولتی و صنفی از ابزارهای مهم فشار بر ایران است.
.۴ باید برای بازگشایی سفارت ایالات متحده در تهران ابراز تمایل كنیم. همزمان باید یكی از بلند پایه ترین مقامات خود را به عنوان فرد شماره یك، در این سیاست جدید در مقابل ایران انتخاب و معرفی كنیم. این فرد می تواند یكی از كنسول های وزارت خارجه باشد و باید به طور مرتب حمایت خود را از حقوق بشر و دموكراسی در ایران مورد تاكید قرار داد. از این طریق می توانیم ارتباط خود را با مردم ایران تقویت كنیم.
.۵ باید شبكه های متعدد رادیو تلویزیونی را برای ایرانیان تدارك دید و پیام های خود را با پیشرفته ترین تكنولوژی های روز، به دست مردم ایران برسانیم.
.۶ اگر قرار است گفتگو و تعامل با ایران صورت گیرد، باید با مقامات با نفوذ ایرانی و آنها كه قدرت واقعی و كافی برای تصمیم گیری ها دارند، انجام شود، همچون مقامات مورد وثوق و تایید رهبری ایران. باید دانست در این باره دیگران در ایران چنین قدرتی ندارند.
.۷ درباره فعالیت هسته ای ایران، باید با احتیاط و دور اندیشی و
چند جانبه عمل كرد. باید فشارها را بر ایران بیشتر كرد و در صورت استنكاف ایران، پرونده این كشور را به شورای امنیت فرستاد. اگر چه اولویت اول، اعمال فشار دیپلماسی از طریق متحدان به گونه ای است كه ایران داوطلبانه از فعالیت ها و برنامه هسته ای خود چشم پوشی كند.
.۸ حمایت از اپوزیسیون هم می تواند از عوامل موثر بر تغییر رژیم ایران باشد. سفر فعالان جوان خارجی از كشورهای متحد ایالات متحده به ایران، راه دیگری در این رویكرد است. این افراد می توانند به عنوان جهانگرد وارد ایران شوند و در صورت نیاز به جنبش های مدنی و نافرمانی ها بپیوندند.
.۹ باید فعالیت NGOهای آمریكایی را در ایران تسهیل كنیم و به صدور ویزا همت گماریم. دعوت فعالان جوان ایرانی به خارج، برای شركت در سمینارهای كوچك هم، اقدام مهمی است. این كار در صربستان، فیلیپین، اندونزی و شیلی و كشورهای دیگر جواب داده است. این افراد باید از سوی مقامات آمریكایی انتخاب شوند، نه نهادهای ایرانی.
.۱۰ سفارتخانه های كشورهای دیگر هم می توانند در تهران برای ما موثر باشند. حضور در جلسات محاكمه، درخواست مشترك برای آزادی زندانیان سیاسی، كمك مالی به خانواده های زندانیان و گروه های مخالف حكومت و حتی نظارت یا مشاركت در اعتراض ها، از جمله این راه های تاثیرگذار است. كنگره باید تصویب قانونی به نام «آزادی ایران» را بررسی كند تا از طریق آن حمایت كافی از آن را به عمل آورد.
.۱۱ تضعیف ستون های حمایتی حكومت ایران كه همانا سرویس های امنیتی و نظامی این كشور می باشند، باید در دستور كار قرار گیرند.
.۱۲ سرویس های امنیتی و قضایی آمریكا و متحدانش باید در همكاری با سازمان های حقوق بشر به جمع آوری مدارك و شواهدی در متهم كردن مسئولین ایرانی به موارد شبیه میكونوس اقدام كنند.
.۱۳ گفتگو با دولت ایران هم باید در دستور كار باشد. ما باید تعامل خود را برای دیدار با مقامات ایرانی و بحث و گفتگو درباره موضوعات مورد علاقه و نگرانی دو طرف نشان دهیم.
.۱۴ باید رهبران روحانی ایران را كه در راس قدرت هستند، وادار كرد از قدرت سیاسی به صورت مسالمت آمیز كناره بگیرند.
.۱۵ باید قدرت بسیج و سپاه را از میان برد و در وزارت اطلاعات تغییرات اساسی و یا بطور كلی آن را حذف كرد.
.۱۸۱ همان، ص .۴۴
.۲۸۱ com . lanternblog.. W W W july .۵۲ ۵۰۰۲، Way by other means .۱۸۳ روزنامه كیهان، ۲۵ اسفند .۱۳۸۰
.۱۸۴ روزنامه كیهان، ۱۹ بهمن .۱۳۸۱ این مصوبه غیر از آن ۲۰ میلیون دلاری است كه در سال ۱۳۷۴ از سوی نمایندگان مجلس آمریكا برای براندازی نظام جمهوری اسلامی تصویب گردید.
.۱۸۵ روزنامه كیهان، ۱۹ بهمن .۱۳۸۱
.۱۸۶ كمیته خطر جاری عنوان كمیته ای است كه در دهه ۱۹۷۰ و در اوج جنگ سرد، توسط گروهی از سناتورهای آمریكایی، مسولان ارشد وزارت خارجه، اساتید برجسته علوم سیاسی، موسسه مطالعاتی «امریكن اینترپرایز» و گروهی از مدیران باسابقه سیا و پنتاگون تاسیس شد.
منبع : روزنامه کیهان