جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

سیاست خارجی تهاجمی


سیاست خارجی تهاجمی
حضرت آیت‌‌الله خامنه‌ای‌رهبر معظم انقلاب‌اسلامی در دیدار رئیس جمهوری، اعضای هیئت دولت و مدیران قوه مجریه، اتخاذ سیاست خارجی فعال و تاثیرگذار را از جمله نقاط قوت دولت نهم توصیف کرده‌اند. مقام معظم رهبری یادآور شده‌اند که مواضع جمهوری اسلامی ایران از ابتدا “تهاجمی” بوده و تبدیل این سیاست به موضع “تدافعی” خطاست. ایشان تصریح کرده‌اند که اتخاذ مواضع تهاجمی در سیاست خارجی به منزله در پیش گرفتن جنگ در دنیا نیست، بلکه به معنای طرح سوال و مطالبات بحق از جهان امروز است.
به راستی چرا اتخاذ سیاست خارجی “تهاجمی” از سوی جمهوری اسلامی ایران یک “الزام” محسوب می‌شود؟ بر چه اساسی باید در خصوص تبدیل «سیاست تهاجمی»به “سیاست تدافعی” و تبعات ناشی از این فراکنش هوشیار باشیم؟ پاسخ این سوال را باید در مناسبات ایران و نظام بین‌الملل پس از سال۱۹۷۹ ‌ (پیروزی انقلاب‌اسلامی) جستجو کرد.
جمهوری اسلامی ایران از نظام بین‌الملل “طلبکار” است و این طلب خود را باید در مجرای “سیاست خارجی تهاجمی” مطالبه نماید. از زمان ریاست جمهوری جیمی کارتر تا کنون، ایالات متحده آمریکا به اشکال و عناوین مختلف حقوق حقه شناسایی شده تهران را زیر پا گذاشته است.در طول ۸ سال جنگ تحمیلی شاهدهمراهی وقیحانه بلوک شرق و غرب در جهت نابودسازی ایران بودیم. پس از پایان جنگ و سقوط کمونیسم، شاهد بودیم که جهان تک قطبی و سازمان‌های بین‌المللی درون آن به کانون‌هایی جهت تامین منافع آمریکا تبدیل شدند. کاخ سفید ساختار ژئو استراتژیک خاورمیانه را با همراهی کشورهای اروپایی بر هم ریخت و قواعد حقوق بین‌الملل عمومی را صرفا در جهت توجیه ماجراجویی‌های خود مورد استناد قرار داد. در ابتدای هزاره سوم و با حضور جبهه نومحافظه‌کار در واشنگتن این روند تشدید شد و ‌آمریکا و تروئیکای اروپایی دست به دست یکدیگر دادند تا مانع از تحقق “ایرانی مستقل” و “قدرتمند” شوند. حضور نظامی آمریکا در خلیج‌فارس، افغانستان، عراق و تاسیس پایگاه‌هایی مانند “اینجرلیک” در ترکیه و ساماندهی امکانات تسلیحاتی و نظامی آمریکا در برخی کشورهای عربی، جملگی با هدف استحاله “ایران اسلامی” در خاورمیانه صورت گرفته است. آیا در چنین شرایطی نباید از واشنگتن، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل طلبکار بود؟
جمهوری اسلامی ایران همواره طلب خود را در قالبی کاملا مستدل، حقوقی و با استناد به قواعد پذیرفته شده در مناسبات جهانی استیفا کرده است.
اتخاذ “سیاست خارجی تدافعی” حکم پادزهر و گشاینده موانع بین‌المللی را برای تهران ندارد. نتایج اسفناک معامله برخی کشورهای مسلمان با آمریکا، نشان می‌دهد که نرمش در برابر غرب ماحصلی به جز “سکون” و قرار گرفتن در “نقطه‌ای نامطلوب” ندارد. این در حالی‌ است که ماهیت ایران اسلامی پویاست ولازمه تداوم این پویایی اتخاذ سیاست خارجی تهاجمی در مقابل نقض کنندگان حقوق ملت ایران در طول دهه‌های اخیر است. در نهایت این که مطابق فرمایشات مقام معظم رهبری باید از تبدیل سیاست خارجی تهاجمی به تدافعی جلوگیری کرد. در این راستا نیاز به تقویت مولفه‌های سیاست‌ خارجی تهاجمی و خنثی‌سازی پیش‌شرط‌ها‌ و پیش‌درآمد‌های شکل‌گیری سیاست‌ خارجی تدافعی هستیم. این دواقدام باید به صورتی همزمان و در عین حال کاربردی صورت گیرند. موفقیت‌های هسته‌ای ایران در طول دو سال اخیر معلول حرکت‌در مدار سیاست خارجی تهاجمی بوده است؛ روندی که باید همچنان از سوی دستگاه دیپلماسی کشور تقویت شود.
منبع : روزنامه رسالت