جناب سرهنگ Mon colonel

▪ کارگردان: لوران هربیه.
▪ فیلمنامه: ژان کلود گرومبرگ بر اساس داستانی از کوستا گاوراس و رمان فرانسیس زامپونی.
▪ موسیقی: آرمان آمار.
▪ مدیر فیلمبرداری: پاتریک بلوسیه.
▪ تدوین: نیکول برکمان.
▪ طراح صحنه: رامدان کاسر.
▪ بازیگران: الیویه گرومه[سرهنگ دوپلن]، رابینسون استیونن[ستوان گای روسی]، سسیل د فرانس[ستوان گالوا]، شارل آزناوور[پدر روسی]، برونو سولو[کمیسر ریداشر]، اریک کاراواجا[رنه آسنسیو]، ژرژ سیتادیس[سروان روژه].
▪ ١١٠ دقیقه. محصول ٢٠٠٦ فرانسه، بلژیک.
▪ نام دیگر: The Colonel
▪ ژانر: جنایی، درام، تاریخی، جنگی.
سرهنگ دوپلن، چند دهه پس از استقلال الجزایر در خانه اش به قتل می رسد. ستوان گالوا ماموریت می یابد تا درباره قتل وی تحقیق کند. تنها سرنخ او نامه هایی حاوی یادداشت های روزانه فردی به نام ستوان گای است، که توسط فردی ناشناس فرستاده می شود.
ولی ستوان روسی فردی است که سال ها قبل در ١٩٥٦ تحت فرمان سرهنگ دوپلن در الجزایر خدمت کرده و در پرونده های ارتش به عنوان مفقود الاثر از وی نام می برند...
● چرا باید دید؟
گذشت چند دهه از استقلال الجزایر و نبردهای خونین میان استقلال طلبان این کشور با نیروهای فرانسوی سبب نشده تا از زخم های آن نبردها خون نچکد. پس لرزه های این حوادث خونین، روان جمعی هر دو ملت را رنج می دهد و هر دو طرف می کوشند تا مرهمی برای این زخم ها بیابند. سال گذشته روزهای افتخار[رشید بوشارب] کوشید تا از اهالی مستعمرات فرانسه اعاده حیثیت کند و این بار جنجالی ترین فیلمساز فرانسوی/یونانی[کوستا گاوراس] تلاش کرده تا جبهه مقابل و نقطه نظرات اش را زیر ذره بین بگذارد.
بدیهی است که وقتی گاوراس در مقام فیلمنامه نویس و تهیه کننده جناب سرهنگ حضور دارد، باید منتظر فیلمی افشا گرانه درباره جنگی کثیف باشیم. جناب سرهنگ به همه این انتظارها به شکلی مثبت پاسخ می دهد و محاکمه طرز فکری است که سبب بروز و طولانی شدن چنین نبردی شد. تفکری که هیچ گونه مخالفتی را برنمی تابید و دست به امحای افراد جبهه خودی نیز می کرد. جناب سرهنگ فقط تسویه حساب پدر گای با سرهنگ دوپلن نیست، بلکه تسویه حساب نویسندگان فیلمنامه و کارگردان آن با گلیست ها و دولت های وارث تفکر استعماری است.
جناب سرهنگ اولین فیلم بلند لوران هربیه متولد ١٩٦١ است. کسی که در ده ها فیلم مهم سینمای فرانسه دستیار کارگردان بوده و در ١٩٩٥ با ساختن فیلم کوتاه Le Poids du ciel شروع به فیلمسازی کرده است. جناب سرهنگ[اصطلاحی که به جای سرهنگ من یا فرمانده من برگزیده ام] برای هربیه تجربه ای گران قدر است. بودجه ای مناسب[٥ میلیون یورو معادل ٨ میلیون دلار] به همراه فیمنامه نویس و تهیه کننده ای سرشناس و بازیگرانی خوب از چند نسل را به کار گرفته و حاصل کارش نشان می دهد که باید به آینده وی امیدوار بود.
انتخاب قالب سیاه و سفید و گاه رنگی برای فیلم بر جلوه فیلم و مهابت آن در صحنه های کشتار افزوده است. جناب سرهنگ همچون فیلم اجرا که در بالا به آن اشاره شد ترسیم کننده برخورد میان دو دنیا، دو دین و دو فرهنگ است.
یکی از طرفین عملیات انتحاری را انتخاب می کند چون در مذهب و فرهنگ اش ایثار جسمی که خداوند به او عطاء کرده ضامن رستگاری است و دیگری شکنجه و خشونت را-برای جلوگیری از کشتار بیشتر- در حالی که هیچ کدام به ریشه های برخورد نمی اندیشند. سرهنگ دوپلن نماینده تفکر میلیتاریستی و استعماگرانه فرانسه است، مردی عمل گرا، خشن و پدرسالار که ابتدا گای بچه صورت را تحت تاثیر خود قرار می دهد، اما قانون گریزی اش و استفاده از روش های غیر انسانی باعث دوری آن دو می شود. تا جایی که گای به دستور دوپلن از میان برداشته می شود.
جناب سرهنگ در یک کلام فیلمی هشدار دهنده و خوش ساخت است. فیلمی درباره زنده بودن این طرز تفکر که تهدید به بازآفرینی وقایعی مشابه می کند. یا بهتر است بگوییم کرده است!

امیر عزتی

منبع : موج نو