نصب لینوکس از طریق اینترنت

در این مقاله قصد داریم تا چگونگی نصب لینوكس را از طریق اینترنت و بدون نیاز به هرگونه رسانه قابل حمل نظیر CD، فلاپی یا درایو USB را به شما آموزش دهیم. موضوعاتی كه در این مقاله بررسی می‌شوند عبارتند از: موارد كاربرد این روش، نرم‌افزارهای مورد نیاز به همراه آدرس اینترنتی سایت محل قرارگیری آن نرم‌افزارها و در نهایت مختصری در مورد نحوه نصب نرم‌افزار توضیح داده می‌شود. برای خلاصه كردن مطالب ما تنها روش نصب لینوكس نسخه FedoraCore كه توسط شركت Redhat عرضه می‌شود را بررسی می‌كنیم.
روش نصب سایر نسخه‌های لینوكس نیز مشابه است با این تفاوت كه محل دریافت آخرین فایل در هر نسخه از نسخه دیگر متفاوت است. در نهایت در نظر داشته باشید كه مطالعه و استفاده از این مقاله برای كاربران مبتدی پیشنهاد نمی‌شود.
● موارد كاربرد نصب لینوكس از طریق اینترنت
استفاده از اینترنت برای نصب لینوكس در موارد زیر پیشنهاد می شود:
▪ در موادی كه كامپیوتر شما درایو CD یا فلاپی ندارد.
▪ به تعداد دفعات زیاد لینوكس نصب می‌كنید و می‌خواهید كه هر بار آخرین نسخه آن را نصب كنید و در عین حال مجبور نباشد برای هر نسخه لینوكس تعدادی CD خام را از دست دهید.
▪ حجمی كه هنگام نصب توسط نصب كننده لینوكس مورد نیاز است، بیشتر از ظرفیت كل هارددیسك شما است. البته باید توجه داشته باشید كه برای استفاده از این روش نصب حتما باید به اینترنت پرسرعت دسترسی داشته باشید و هنگام دریافت فایل‌ها نیز دقت كنید تا تنها فایل‌هایی را انتخاب كنید كه به آنها نیاز دارید. در هر صورت بدون دسترسی به اینترنت پر سرعت انجام این كار غیرمنطقی به نظر می‌رسد.
● مقدمه‌ای بر نصب لینوكس
تقریبا همه نصب كننده‌های لینوكس به یك روش عمل می‌كنند. آنها كامپیوتر شما را راه‌اندازی مجدد كرده و در هنگام روشن شدن دو فایل را در حافظه اصلی سیستم بارگذاری م‌كنند: یكی Kernel یا هسته لینوكس و مورد دوم یك مدیر فایل‌های سیستم كه حداقل فایل‌های مورد نیاز برای راه‌اندازی سیستم GNU/Linux و نصب كننده اصلی را دارد. این مورد نیز توسط روش‌‌هایی به نام <ramdisk> در حافظه كامپیوتر ذخیره می شود.
اگر سرعت ارتباط شما به اینترنت بالا است، پیشنهاد می‌شود كل فایل‌های مورد نیاز را دریافت و سپس شروع به نصب كنید. با در اختیار داشتن سیستم عامل ویندوز و تنها با اتصال پر سرعت به سایتی كه نسخه‌ای از GNU/Linux را ارائه می دهد، می‌توانید بدون هیچ مشكلی فایل‌های مورد نیاز خود را دریافت كنید. اولین ابزاری كه نیاز دارید متناسب با نسخه ویندوز شما، یكی از دو نرم‌افزار Load Lin یـــــــا GRUB for NT خواهد بود. بهتر است قبل از نصب، قسمتی از هارد خود را توسط یكی از ابزارهای تحت ویندوز آماده كنید. برای مثال به عنوان ساده‌ترین كار می‌توانید اطلاعات یكی از درایوهای خود (بهتر است از آخرین درایو استفاده كنید.) در جای دیگری ذخیره كنید. حال باید فایل‌هــــای kernel و initrd مربوط به نسخه مورد نظرتان را در اینترنت یافته و دریافت كنید. یافتن این فایل‌ها كمی سخت است. زیرا خود تولید‌كنندگان سیستم عامل لینوكس نیز اصرار دارند تا شما برای نصب این سیستم عامل از فلاپی یا CD استفاده كنید.
● استفاده از LoadLin یا GRUB
اگر از ویندوز ۹۵ یا ۹۸ استفاده می‌كنید، ابتدا سیستم عامل DOS موجود در این نسخه‌ها را اجرا كنید. در محیط DOS می‌توانید بدون نیاز به راه‌اندازی مجدد، نرم افزار نصب كننده لینوكس با نام Load Lin را اجرا كنید. در قسمت های بعدی، این مورد كامل‌تر توضیح داده می‌شود. در ویندوز ۲۰۰۰، XP و NT روش شروع نصب كمی متفاوت است. به همراه این ویندوزها سیستم عامل DOS وجود ندارد و خود این سیستم عامل‌ها نیز به نرم‌افزارها اجازه كنترل كامل سیستم را نمی‌دهند. برای نصب لینوكس از طریق این سیستم عامل‌ها نرم‌افزار جدیدی با نام GRUB for NT ارائه شده كه در ادامه روش كار با آن بیان می‌شود.
● GRUB for NT
نرم‌افزار جدید GRUB for NTLDR به شما امكان می‌دهد تا به سادگی و در دو مرحله نصب كننده لینوكس به نام GNU GRUB را نصب كنید. GRUB for NTLDR درون یك بسته نرم‌افزاری بزرگ‌تر با نام CRUB-for-DOS قرار دارد. با مراجعه به آدرس www.grub۴dos.freespaces.com این فایل را از اینترنت دریافت كرده و از حالت فشرده خارج كنید(unzip) . برای نصب لینوكس در ویندوز NT، ۲۰۰۰ و XP فقط به دو فایل از مجموعه فایل‌های فوق نیاز دارید یكی grldr و دیگری bootgrubmenu.lst اگر نتوانستید فایل مذكور را از آدرس فوق دریافت كنید، پوشه‌ای را كه در آدرس زیر قرار دارد، دریافت كرده و از میان فایل‌های آن grubgrldr-pNN را استخراج كنید. www.grab.linuxeden.com/wakka.php?wakka=%a%D۷%D۲%D۳ حال كه فایل grub را به دست آورید، آن را در مسیر :C كپی كنید.
سپس فایل boot.ini را از مسیر :C باز كرده و متن زیر را به آخرین خط آن اضافه كنید "C:grldr="Start GRUB" احتمالا در پیدا كردن فایل boot.ini به مشكل برمی‌خورید. دلیل آن كاملا واضح است. فایل boot.ini از نوع مخفی (Hidden)، فقط خواندنی (Read-only) و سیستمی (System) است. فایل‌هایی با ویژگی‌های فوق را نمی‌توان در حالت پیش‌فرض مشاهده كرد برای مشاهده این فایل روی دكمه start كلیك و گزینه Run را انتخاب كنید. در كادر ظاهر شده، دستور زیر را نوشته و سپس دكمه OK را انتخاب كنید. با انجام این كار می‌توانید فایل boot.ini را در درایو :C مشاهده كرده و attrib C:oot.ini -s -h -r و متن گفته شده در پاراگراف قبل را به انتهای این فایل اضافه كنید. در خط دوم این فایل به عدد نوشته شده در مقابل عبارت timeout دقت كنید. این عدد نشانگر مدت زمانی است كه سیستم بر حسب ثانیه منتظر می شود تا شما هنگام بالا آمدن كامپیوتر یكی از سیستم عامل‌های موجود در لیست را انتخاب كنید. دقت كنید كه این مدت زمان كم نباشد تا در هنگام بالا آمدن سیستم به راحتی بتوانید به جای سیستم عامل ویندوز، نصب كننده لینوكس را انتخاب و اجرا كنید.
پس از انجام مراحل فوق برای مخفی كردن دوباره فایل boot.ini، دوباره كادر محاوره‌ای Run را باز كرده و دستور زیر را اجرا كنید: C:oot.ini +s + h + r حال توسط ابزار Windows disk Administrator یا هر ابزار مدیریت درایو كه در اختیار دارید (مانند Partition Magic) درایوهای هارد خود را بررسی و درایو اصلی (Primary) را پیدا كنید. (در اكثر كامپیوترهای شخصی درایو :C به عنوان درایو اصلی و باقی درایوها به صورت منطقی (Logical) معرفی شده‌اند). اما چرا باید درایو اصلی را پیدا كنیم: چون نرم‌افزار grldr برای نصب لینوكس نیاز به فایل menu.lst دارد و به طور پیش‌فرض آن را از مسیر ootgrubmenu.lst در درایو اصلی فراخوانی می‌كند. پس از یافتن درایو اصلی كه در اینجا آن را C در نظر می‌گیریم فایل menu.lst را در این درایو و در مسیر C:oot ذخیره كنید یا آنكه به صورت دستی یك فایل خالی با نام menu.lst را در همان مسیر C:oot ایجاد كنید. به روشی كه در قسمت «شروع نصب» گفته خواهد شد باید نسخه لینوكس مورد نظر خود را دریافت كرده و آن را نیز در مسیر C:oot كپی كنید.
حال فایل C:ootgrubmenu.lst را باز كرده و یك پاراگراف با الگوی زیر به آن اضافه كنید. به جای سه عبارت فارسی نوشته شده در این پاراگراف باید عباراتی را متناسب با نسخه لینوكس مورد نظر خود جایگزین كنید برای تعیین این عبارات برای نسخه Fedora Core لینوكس به آدرس اینترنتی زیر مراجعه كنید: http://fedora.redhat.com/download/mirors.html در نسخه‌های جدیدتر grldr فقط F:menu.lst را جست‌وجو می كند و به دنبال F:ootgrubmenu.lst نمی‌شود. حال سیستم خود را راه‌اندازی مجدد كرده و نسخه لینوكس مورد دلخواه خود را نصب كنید.
● LOADLIN
LoadLin یك نرم‌افزار قدرتمند و با سابقه است كه برای بارگذاری نصب كننده لینوكس استفاده می‌شود این نرم‌افزار در نسخه‌های قدیمی ویندوز بدون راه‌اندازی مجدد سیستم به اجرا در می‌آمد. نرم‌افزار را از مسیر زیر دریافت كرده و در همان مسیری كه فایل‌های لینوكس قرار دارند، این فایل را نیز ذخیره كنید: :LoadLin Exe ftp://elserv.ffm.fgan.de/pub/Linux/Loadlin-۱.۰/update-۱.۶ C/ در فایل فشرده شده‌ای كه دریافت می‌كنید،‌مجموعه‌ای از فایل‌ها قرار دارد ولی شما تنها به فایل LoadLin.Exe نیاز دارید. طریقه نصب در ویندوزهای ۹۵ و ۹۸: كافی است كه به منوی start رفته و گزینه shut down را انتخاب كنید. سپس ویندوز را در حالت MS-DOS راه‌اندازی مجدد كنید پس از بررسی مختصر روش نصب لینوكس در ویندوز ME ادامه روش نصب در ویندوز ۹۸ بیان می‌شود طریقه نصب در ویندوز ME: در این نسخه هم می‌توان از Grub for DOS و هم از LoadLin استفاده كرد در مورد دوم باید از آدرس اینترنتی زیر نرم‌افزار رایگان DOS برای بارگذاری Load Lin را دریافت واستفاده كنید: http://grub۴dos.freespaces.com
ادامه نصب لینوكس در محیط ویندوز: پس از راه‌اندازی سیستم با سیستم عامل DOS (با استفاده از cd یا نرم‌افزار Nc) به مسیری بروید كه loadLin.EXE، Kernel، سیستم عامل لینوكس و فایل initrd را ذخیره كرده‌اید و سپس دستور زیر را تایپ و اجرا كنید. "نام kernel سیستم عامل مورد نظر" loadlin "تنظیمات مربوط به این نسخه نام فایل" "نام فایل initrd= "initrd دستور فوق حالت كلی دارد و با توجه به نیاز شما یكی می‌كند حالت‌هایی از این دستور بررسی می‌شوند: ۱:LoadLin Linux.bin initrd=root.bin ۲: LoadLin vmlinuz initrd= initrd.gz root=/deu/ram ramdisk size=۱۰۰۰ deufs= momt, dall گزینه «تنظیمات مربوط به این نسخه توسط Load Lin» برای استفاده به kernel لینوكس فرستاده می‌شود. متاسفانه هر نسخه لینوكس برای نصب تنظیمات خاص خود را نیاز دارد.
در قسمت نصب لینوكس Fedora در انتهای همین مقاله آدرس اینترنتی محل دریافت لینوكس نسخه Fedora و تنظیمات مربوط به آن آورده شده است. در حال حاضر از نصب كننده loadlin پشتیبانی نرم‌افزاری نمی‌شود اگر به هر دلیل در استفاده از این نرم‌افزار به مشكل برخوردید، به جای آن از نرم‌افزار Grub-for-Dos استفاده كنید. این نرم‌افزار در آدرس زیر قرار دارد: Grub-for-Dos:www.grub۴dos.freespaces.com/ تنها تفاوت این دو نصب كننده به نحوه دریافت «تنظیمات نصب» مربوط می شود، به این ترتیب كه تنظیمات مربوط به نصب برای نرم‌افزار Grub-for-Dos باید در فایلی به نام memu.let و در همان پوشه Grub.EXE ذخیره می‌شود.
● شروع نصب
از حال به بعد فقط دستورات معمولی را كه برای نصب این نسخه پرسیده می‌شود، یك به یك اجرا كنید. اولین سوالی كه از شما پرسیده خواهد شد در مورد نحوه انجام تنظیمات شبكه است. تا بتوانید نسخه لینوكس مورد نظر خود را از نزدیك‌ترین آدرس موجود در اینرتنت دریافت كنید (منظور از mirror مجموعه‌ای از آدرس‌ها است كه در همه آنها فایل‌های یكسان ذخیره شده تا كاربران در نقاط مختلف جهان بتوانند سریع‌تر به اطلاعات مورد نظر دسترسی پیدا كنند). بعد از انجام این تنظیمات یك رابط شبكه كاملا جدید در اختیار شما قرار می‌گیرد تا باقی مراحل نصب را از طریق آن اجرا كنید.
اگر نرم‌افزار نصب كننده لینوكس نتواند تنظیمات مربوط به رابط شبكه را انجام دهد آنگاه مجبور هستید تا یك تصویر ISO از اولین CD نرم‌افزار لینوكس را دریافت كنید. در این صورت نصب كننده شما باید بتواند نصب شبكه را از روی تصویر CD اولی كه در هارددرایو شما قرار دارد؛ انجام دهد هر چند در صورت بروز این مشكل مجبورید به اندازه یك CD از اینترنت اطلاعات دریافت كنید ولی باز هم این مزیت وجود دارد كه به درایو CD نیاز ندارید. از این مرحله به بعد روش نصب لینوكس بستگی به نسخه‌ای دارد كه انتخاب كرده‌اید. نسخه‌های مختلف لینوكس كه امكان نصب آنها به این روش وجود دارد عبارتند از:
▪ Dabian Savge
▪ Mandriva
▪ Red Hat Fedora Core
▪ Slack Wave
▪ SuSE Linux
▪ Ubanta
▪ Gentoo
ادامه روش نصب برای نسخه Red Hat Fedora Core: یكی از سایت‌های موجود در آدرس زیر را انتخاب كنید.
http://fedora.redhat.com/download/mirrors.html
در آدرس انتخاب شده به دنبال مسیری مشابه با مورد زیر بگردید:
http://htp.mymirror.myeoantry/blabla/fedora/linux/core/۳/i۳۸۶/os
در مسیر مذكور دو فایل با نام isolinux/unlinuz و isolinux/initrd.img را پیدا كنید. آدرس فوق را حتما در جایی یادداشت كنید (شامل نام مسیر پوشه‌ها نام سرور: نوع پروتكل). اگر درپیدا كردن دو فایل گفته شده با مشكل رو به رو شدید می‌توانید این فایل‌ها را در یك پوشه مخفی و در مسیر isolinux/alto/ جست‌وجو كنید. برای دریافت نسخه Fealora در قسمت انتهایی آدرس یادداشت شده، مسیر ۰۰۰/core/۳/i۳۸۶/۰۳ را به ۰۰۰/core/test/X.Y/i۳۸۶/os تغییر دهید. در مسیر جدید تنظیمات مربوط به نسخه Fedora را در فایلی به نام isoLinux/isoLinux.cfg خواهید یافت. راهنمای اینترنتی مربوط به نصب لینوكس نسخه Fedora هنوز به صورت كامل ایجاد نشده است. در صورتی كه نكته مورد نظر را نیافتید، می‌توانید از راهنمای نصب لینوكس نسخه RedHat استفاده كنید. آدرس مربوط به این دو راهنمای نصب عبارتند از:
http://fedora.redhat.com/projects/docs
http://www.redhat.com/docs/manuaB/linux/RHL-HYPERLINK "http://www.redhat.com/docs/manuaB/linux/RHL-۹-manual/install-guide" ۹-manual/install-guide

مترجم: امین كلانتری

منبع : وب ایران