مروری بر زندگی و آثار بابک بیات، آهنگساز فقید سینما

بابك بیات در سال ۱۳۲۵ در شهر تهران به دنیا آمد. از سن ۱۹ سالگی در اپرای تهران و زیر نظر خانم اولین باغچه بان، آقای ثمین باغچه بان و نصرت الله زابلی با موسیقی كلاسیك و جهانی آشنا شد و در حدود پنج سال همكاری خود را با این اپرا ادامه داد. بعد از آن با محمد اوشال آهنگساز و رهبر اركستر جاز فولكلوریك دوستی عمیقی پیدا كرد كه این دوستی به ادامه هارمونی و آكومپانی مان و فراگیری دیگر اشتیاقات موسیقایی بیات منجر شد.
بابك بیات موسیقی فیلم را با فیلم غریبه كه با همراهی واروژان ساخته شد شروع كرد.
بعد از پیروزی انقلاب بابك بیات فعالیت موسیقی را در شركت ابتكار همراه با دوستش ابراهیم زال زاده و با كاست قاصدك، زندگینامه صمد بهرنگی و به صورت ترانه های كودكانه خانم سیمین غدیری آغاز نمود. پس از آن برای كاست های خروس زری پیرهن پری، سكوت سرشار از ناگفته هاست و چیدن سپیده دم موسیقی ساخت.
بابك بیات موسیقی فیلم را در بعد از انقلاب با فیلم مرگ یزد گرد ساخته بهرام بیضایی شروع كرد و در سال ۱۳۶۲ موسیقی فیلم های نقطه ضعف و ریشه در خون را ساخت و در سالهای بعد برای فیلم های شاید وقتی دیگر و مسافران ساخته های بهرام بیضایی، سریال سلطان و شبان و فیلمهای كشتی آنجلیكا، عروس، پرده آخر، طلسم، مرسدس، جهان پهلوان تختی، دستهای آلوده، اتوبوس، قرمز، دو زن، شیدا و در حدود ۹۰ فیلم سینمایی موسیقی نوشته است و آخرین سریالی كه وی برای آن موسیقی ساخته است سریال ولایت عشق است.
بابك بیات در سال ۱۳۶۹ پس از چند بار كاندیدا بودن برای موسیقی فیلم بالاخره وقتی كه از پنج كاندیدای موسیقی فیلم سه بار نام او را اعلام كردند جایزه سیمرغ بلورین فجر را برای فیلم عروس دریافت كرد.
همچنین در سال ۱۳۷۵ وقتی كه از بین چهار كاندیدا دو بار نامش اعلام شد مجددا سیمرغ بلورین را دریافت نمود. در خانه سینما برای فیلم ساحره جایزه اول موسیقی فیلم را دریافت كرد.
در جشن گزارش فیلم جایزه بهترین آهنگسازی را برای صد سالگی سینما از آن خود كرد. در سال ۱۳۸۱ در مراسمی كه در شیراز برگزار شد از بابك بیات و چهار هنرمند بزرگ دیگر ایران تقدیر به عمل آمد. همچنین در همین سال و در مراسمی دیگر از بابك بیات به خاطر یك عمر تلاش در زمینه ترانه ایران قدردانی شد.
از دیگر فعالیتهای بابك بیات در این سالها ساخت قطعه كرال و اركسترال «سرزمین خورشید» بود كه در سال ۱۳۷۶ توسط اركستر سمفونیك تهران و به رهبری استاد «فریدون ناصری» اجرا شد.
بابك بیات در كنار ساخت موسیقی حدود هشت سال در دانشگاههای تهران مشغول به كار بود و موسیقی فیلم تدریس می كرد. بابك بیات از بیان خاطرات گذشته ابایی نداشت. از محله های جنوب شهر. سرآسیاب دولاب، خیابان شهباز، شكوفه، كرمان و آن همه خاطره از خانه محقری كه حتی كوچكترین صدایی به گوش همسایه ها می رسید و آغاز آهنگسازی اش از همین خانه محقر ۴۸ متری بود و خاطرات شیرین زندگی گذشته اش با پدر و مادر و دو برادرش كه سراسر تعریف از عاطفه و مهربانی و فداكاری والدینش برای او بود. زمزمه كردن هنگام رفتن به دبیرستان با كفش سوراخ و ساختن ملودی تازه در حالی كه سرمای طاقت فرسا از سوراخ كفش تمام وجودش را فرا گرفته بود. میدان ژاله چهارراه آبسردار و راه مدرسه و پدرش كه دوست داشت او یك ورزشكار شود و به دانشگاه افسری برود و زندگی نظامی را شروع كند. اما او با این تفكر پدر جنگید و موسیقی را دنبال كرد و به همین دلیل بدون حمایت پدر راه خود را ادامه داد. در زندگی بابك بیات، مرگ پسرش بسیار اثرگذار بود. پسرش «مانی» كه ده سال از بهترین دوران زندگی بابك را با او گذراند و بعد بزرگوارانه و ساكت و عمیق با فریادهایی از درونش مرد و بابك را به دنبال خود برد كه بابك موسیقی اش را بسازد و نزد زندگان بماند. او بسان عشق «ارفئوس» رفت و بابك بسان «ارفئوس» آنقدر نواخت و نواخت كه خداوند پس از چهار سال كودكش را به او برگرداند. و این كودك نامش «بامداد» است و خدا در كنار «بامداد»، «باربد» را هم به بابك هدیه كرد.
بابك بیات همیشه از دخترش «غزل» كه در آینده نزدیك از هنرمندان نقاش خواهد شد و دو پسرش «باربد» و«بامداد» كه موسیقی را دنبال می كنند رضایتمندانه صحبت می كرد و از همسرش كه همیشه و در همه حال آرامش او را فراهم كرده بود.
● گزیده موسیقی فیلم های بابك بیات:
مرگ یزد گرد (۱۳۶۰)، نقطه ضعف (۱۳۶۲)، سلطان و شبان (مجموعه ۱۳۶۲)، راه دوم (۱۳۶۳)، ریشه در خون (۱۳۶۳)، مترسك (۱۳۶۳)، آتش در زمستان (۱۳۶۴)، اتوبوس (۱۳۶۴)، جست وجو در شهر (۱۳۶۴)، صاعقه (۱۳۶۴)، ترنج (۱۳۶۵)، تشكیلات (۱۳۶۵)، طلسم (۱۳۶۵)، ایستگاه (۱۳۶۶)، شاید وقتی دیگر (۱۳۶۶)، شكار (۱۳۶۶)، گاویار (۱۳۶۶)، گمشدگان (۱۳۶۶)، مزدوران (۱۳۶۶)، مكافات(۱۳۶۶)، ویزا (۱۳۶۶)، شاخه های بید (۱۳۶۷)، شب حادثه (۱۳۶۷)، عروسی خوبان (۱۳۶۷)، كشتی آنجلیكا (۱۳۶۷)، تمام وسوسه های زمین (۱۳۶۸)، دستمزد (۱۳۶۸)، دوسرنوشت (۱۳۶۸)، شب مكافات (۱۳۶۸)، شنا در زمستان (۱۳۶۸)، گل سرخ (۱۳۶۸)، پرده آخر (۱۳۶۹)، عروس (۱۳۶۹)، دو فیلم با یك بلیت (۱۳۶۹)، آقای بخشدار(۱۳۷۰)، بهترین بابای دنیا (۱۳۷۰)، عشق من شهر من (۱۳۷۰)، قربانی (۱۳۷۰)، مار (۱۳۷۰)، مسافران (۱۳۷۰)، موتو (۱۳۷۰)، خوش خیال (۱۳۷۱)، روز فرشته (۷۲/۱۳۷۱)، تماس شیطانی (۱۳۷۱)، آتش در خرمن (۱۳۷۱)، افعی (۱۳۷۱)، بیا با من (۱۳۷۱)، دیدار (۱۳۷۲)، جنگ نفت كشها (۱۳۷۲)، عروسی خون (۱۳۷۳)، روز شیطان (۱۳۷۳)، توفان (۱۳۷۴)، سرزمین خورشید (۱۳۷۵)، دیپلمات (۱۳۷۵)، حرفه ای (۱۳۷۵)، مردی شبیه باران (۱۳۷۵)، پهلوانان نمی میرند (مجموعه ۱۳۷۵)، مرسدس (۱۳۷۶)، جهان پهلوان تختی (۱۳۷۶)، ساحره(۱۳۷۶)، قرمز (۱۳۷۷)، معصوم (۱۳۷۷)، فریاد (۱۳۷۷)، دوزن (۱۳۷۷)، شیدا (۱۳۷۷)، ولایت عشق (مجموعه ۱۳۷۸) و دستهای آلوده (۱۳۷۸).

منبع : روزنامه جوان