نگاهی به مسائل موجود در روابط آنکارا - واشینگتن

من در خصوص اظهارات پیرسون در کمیته روابط خارجی سنا یادداشتی انتقادی نوشته و بیش از هر چیز به نقد دیدگاه های او در خصوص نیروهای مسلح ترکیه پرداخته بودم. بعد از پیرسون، «اریک ادلمن» مسئولیت سفارت کاخ سفید را در آنکارا برعهده گرفت. اما این بار در خصوص دستیابی به صورتجلسه اظهارات ادلمن در نشست کمیته روابط خارجی سنا با مشکل مواجه شدم. ابتدا سفارت ترکیه در واشینگتن گفت این نشست برگزار نشده، اما بعد به من گفتند که برگزاری نشست مذکور را پیگیری نکرده اند. در واقع آنها نخواستند امکان نقد دیدگاه های ادلمن فراهم شود. بعدها کارمندان سفارت آمریکا در آنکارا نیز چیزی جز گزارشی بی سر و ته و سانسور شده از آن نشست را برایم ارسال نکردند؛ در نتیجه من از دیدگاه های ادلمن به هنگام عزیمت به ترکیه بی خبر ماندم. البته پس از آغاز به کار ادلمن به عنوان سفیر، نقدهای پیاپی نوشته شده در خصوص او امنیت مطلوبش را سلب کرد و نشان داد پنهانکاری نخستین راه مصونیت از نقد نیست. اکنون سفیر فعلی ایالات متحده در ترکیه «راس ویلسون» با انجام عملی از سر نزاکت، صورتجلسه نشست توافقی خود با کمیته خارجی سنای آمریکا را برایم ارسال کرده. با مطالعه این گزارش دو نکته توجه ام را جلب کرد. اول اینکه برخی پرسش های جهت دار مطرح شده توسط اعضای کمیته نه دارای ساختار شفاهی که دارای شکلی نوشتاری هستند. نکته دوم اینکه مسئله قتل عام ارامنه، ارمنستان و اداره کل کشیش های ارتدوکس به مرکزیت استانبول در کانون توجه سناتورهای حاضر در نشست قرار داشته، البته ویلسون در پاسخ به این موارد جز تکرار دیدگاه های رسمی و اعلام شده کاخ سفید موضع دیگری اتخاذ نکرده است. در نتیجه با توجه به متن صورتجلسه فوق نمی توان در خصوص میزان اطلاع ویلسون از مهم ترین مشکلات پیش روی ترکیه و نوع ارتباط این مسائل با ایالات متحده اقدام به موضع گیری کرد. همچنین نمی توان تنها به دلیل مرکزیت دو موضوع پیش گفته در نشست کمیته خارجی سنا اظهار داشت که انتخاب سفیر اعزامی به ترکیه برای سنا اهمیت زیادی نداشته است. پیش از اعزام ویلسون به آنکارا چند روزنامه نگار مطلع مطالب قابل توجهی در خصوص مسائل پیش روی او در ترکیه نوشتند. یکی از این اشخاص «مایکل روبین» بود که به هر دلیل مطبوعات ترکیه نسبت به ترجمه و انتشار مقاله او اقدام نکردند. روبین در یادداشت خود مسائل پیش روی ویلسون در ترکیه را به شکلی مفصل شرح داده بود. مسائل موجود بین ایالات متحده و ترکیه زمینه هایی متنوع و ابعادی مختلف دارد. البته پیش شرط حل این مسائل مطرح شدن آنهاست. منافع مشترک بین دو کشور ایجاب می کند دو طرف هرچند به صورت موقت، نسبت به اتخاذ راه حل های قابل قبول یکدیگر اقدام کنند. روبین می نویسد: «حالا باید دید که سفیر کبیر ویلسون چگونه از عهده انجام این کارها برخواهد آمد؟» مشکلات موجود بین نیروهای مسلح دو کشور که در افکار عمومی نیز بازتاب می یابد در صدر مسائل دو طرف قرارگرفته. ولی ابعاد و ماهیت مسائل موجود بین ارتش ایالات متحده و ارتش ترکیه هنوز کاملاً مشخص نشده است. در قدرت ماندن حزب عدالت و توسعه و نحوه ارتباط با سران این حزب یکی از مسائل موجود بین دو طرف را تشکیل می دهد. مسئله ای هم که سبب تامل کاخ سفید می شود ارتباط برخی جریان ها با نیروهای مسلح ترکیه است که در این خصوص شفاف سازی های زیادی صورت نمی گیرد. طرف ترک تلاش می کند برخی حوادث نه چندان دور بسیار ناگوار را که نه مردم و نه ارتش فراموش خواهند کرد، از ذهن ها بزداید. امکان ندارد سناتورهای کمیته روابط خارجی آمریکا از وجود این مسائل و تبعات دامنه دار آنها مطلع نباشند. به نظر من در آن نشست یا آنها نخواسته اند زیاد به این مسائل توجه نشان بدهند یا اینکه پاسخ ویلسون به این موارد را به صورت کتبی دریافت کرده اند. امیدوارم ویلسون از اشتباهات گذشته نزدیک ایالات متحده درس های لازم را گرفته باشد. او برای اینکه بتواند شناخت صحیحی از ترکیه به دست بیاورد باید گامش را از محیط هایی که به اسارت همکاران او در سفارت درآمده اند فراتر بگذارد. البته او در مصاحبه ای که به تازگی با روزنامه «حریت» داشته نشان داده است بیش از آنکه مایل به نزدیکی و شناخت مناسب مواضع طرف ترک باشد، به حفظ وضع موجود می اندیشد. وضعیتی که امیدی در خصوص بهبود مناسبات دو طرف ایجاد نمی کند.
منبع: رادیکال
میم. علی کیشلالی
ترجمه: آیدین فرنگی

منبع : روزنامه شرق